„Ein Hungerkünstler“ als Spiegel moderner Gesellschaft: Eine Analyse im Kontext von Byung-Chul Hans Gesellschaftsbegriffen

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 89 - 109, 27.06.2025

Miray Enez Bayar

Öz

Franz Kafkas Ein Hungerkünstler ist eine tiefgründige Erzählung, die die existenziellen und sozialen Konflikte des modernen Individuums thematisiert. Trotz zahlreicher literarischer Analysen fehlt bislang eine systematische Untersuchung, die das Werk im Kontext von Byung-Chul Hans Gesellschaftsbegriffe beleuchtet. Diese Arbeit verwendet Hans Begriffe der Palliativgesellschaft, Müdigkeitsgesellschaft und Transparenzgesellschaft als theoretischen Rahmen, um die Isolation, Selbstaufopferung und existenzielle Krise des Hungerkünstlers zu analysieren. Ein Hungerkünstler wurde im Rahmen dieser Arbeit aufgrund seiner allegorischen Tiefe gewählt, die eine kritische Reflexion über die Dynamiken moderner Gesellschaften ermöglicht. Die Literatur zeigt, dass frühere Studien vor allem die gesellschaftliche Ablehnung und innere Zerrissenheit des Hungerkünstlers betont haben. Mit Hans Begriffe wird jedoch ein neuer Zugang geschaffen, der die Paradoxien moderner Gesellschaften – wie die Verdrängung von Schmerz, den Leistungsdruck und die Sichtbarkeitszwänge – analysiert. Methodisch verbindet diese Arbeit eine qualitative Inhaltsanalyse mit einer hermeneutischen Interpretation. Die Ergebnisse zeigen, dass Kafkas Hungerkünstler als Allegorie für die Spannungen zwischen Individualität und gesellschaftlicher Anpassung gelesen werden kann. Die Palliativgesellschaft verdrängt Schmerz, die Müdigkeitsgesellschaft erschöpft durch Leistungsdruck, und die Transparenzgesellschaft reduziert das Individuum auf bloße Sichtbarkeit. Diese Arbeit verdeutlicht, wie Kafkas Erzählung durch Hans Gesellschaftsbegriffe neue Einblicke in die Herausforderungen des modernen Lebens bietet und zur kritischen Reflexion anregt.

Anahtar Kelimeler

Franz Kafka, Ein Hungerkünstler, Byung-Chul Han, Palliativgesellschaft, Müdigkeitsgesellschaft, Transparenzgesellschaft

Modern Toplumun Aynası Olarak “Açlık Sanatçısı”: Byung-Chul Han’ın Toplum Kavramları Bağlamında Bir Analiz

Öz

Franz Kafka’nın Açlık Sanatçısı modern bireyin varoluşsal ve toplumsal çatışmalarını ele alan derinlikli bir anlatıdır. Eser üzerine yapılan birçok edebi analize rağmen, Byung-Chul Han’ın toplum kavramları bağlamında sistematik bir inceleme bugüne kadar eksik kalmıştır. Bu çalışma, açlık sanatçısının izolasyon, özveri ve varoluşsal krizini analiz etmek için Han’ın palyatif toplum, yorgunluk toplumu ve şeffaflık toplumu kavramlarını teorik çerçeve olarak kullanmaktadır. Açlık Sanatçısı, bu çalışma kapsamında alegorik derinliğiyle modern toplumların dinamikleri üzerine eleştirel bir düşünme sunması nedeniyle seçilmiştir. Literatür, önceki çalışmaların özellikle açlık sanatçısının toplumsal reddedilişi ve içsel çatışmasına odaklandığını göstermektedir. Ancak Han’ın kavramları, modern toplumların merkezi unsurlarını – acının bastırılması, performans baskısı ve görünürlük zorunluluğu gibi – sistematik olarak analiz eden yeni bir yaklaşım sunmaktadır. Bu çalışma, yöntemsel olarak nitel bir içerik analizi ile hermeneutik yorumu birleştirmektedir. Sonuçlar, Kafka’nın açlık sanatçısının bireysellik ve toplumsal uyum arasındaki gerilimlerin bir alegorisi olarak okunabileceğini ortaya koymaktadır. Palyatif toplum acıyı bastırır, yorgunluk toplumu bireyi performans baskısıyla tüketir ve şeffaflık toplumu bireyi yalnızca görünürlüğe indirger. Bu çalışma, Han’ın toplum kavramları aracılığıyla Kafka’nın anlatısının modern yaşamın zorluklarına dair yeni bakış açıları sunduğunu ve eleştirel düşünmeye teşvik ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Franz Kafka, Açlık Sanatçısı, Byung-Chul Han, palyatif toplum, yorgunluk toplumu, şeffaflık toplumu

"A Hunger Artist" as a Mirror of Modern Society: An Analysis in the Context of Byung-Chul Han’s Social Concepts

Öz

Franz Kafka’s Ein Hungerkünstler is a profound narrative that explores the existential and social conflicts of the modern individual. Despite numerous literary analyses, a systematic study that examines the work in the context of Byung-Chul Han’s societal concepts is still lacking. This study employs Han’s concepts of the Palliative Society, Burnout Society, and Transparency Society as a theoretical framework to analyze the isolation, self-sacrifice, and existential crisis of the hunger artist. Ein Hungerkünstler was selected for this study due to its allegorical depth, which allows for a critical reflection on the dynamics of modern societies. Previous research has primarily emphasized the societal rejection and inner turmoil of the hunger artist. However, through Han’s concepts, a new perspective is introduced that examines the paradoxes of modern societies—such as the suppression of pain, performance pressure, and visibility constraints. Methodologically, this study combines a qualitative content analysis with a hermeneutic interpretation. The findings reveal that Kafka’s hunger artist can be read as an allegory for the tensions between individuality and societal conformity. The Palliative Society suppresses pain, the Burnout Society exhausts individuals through relentless performance pressure, and the Transparency Society reduces the individual to mere visibility. This study illustrates how Kafka’s narrative, when examined through Han’s societal concepts, provides new insights into the challenges of modern life and encourages critical reflection.

Anahtar Kelimeler

Franz Kafka, A Hunger Artist, Byung-Chul Han, palliative society, burnout society, transparency society

Kaynakça

• Baier C. 2022, “Bodies as Signs: Somacentric Signification and the Foundation of Meaning in Franz Kafka’s ‘Ein Hungerkünstler’ and ‘In der Strafkolonie’”. Symposium: A Quarterly Journal in Modern Literatures, 76 (4), 197-211. doi: 10.1080/00397709.2022.2149068
• Del Caro A. 1989, “Denial versus Affirmation: Kafka’s ‘Ein Hungerkünstler’ as a Paradigm of Freedom”. Modern Austrian Literature, 22 (1), 35-55.
• Duttlinger C. 2017, Franz Kafka in Context. Cambridge University Press, Cambridge.
• Flores K. 1962, “The Judgement”. Ed. A. Flores, H. Swander, Franz Kafka Today. University of Wisconsin Press, Madison, 5-24.
• Foucault M. 2020, Überwachen und Strafen. Die Geburt des Gefängnisses. Übers. W. Seitter, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
• Fuchs A. 1999, A space of anxiety: dislocation and abjection in modern German-Jewish literature. Rodopi, Amsterdam.
• Gadamer H. G. 1975, Wahrheit und Methode: Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik, Mohr Siebeck, Tübingen.
• Gündüz U. 2011, “Kafka Metinlerinde İletişim, İletişimsizlik ve Yabancılaşma Olgusu Üzerine”. Selçuk İletişim Dergisi, 7 (1), 83-95.
• Han B.-C. 2010, Müdigkeitsgesellschaft. Matthes & Seitz, Berlin.
• Han B.-C. 2012, Transparenzgesellschaft. Matthes & Seitz, Berlin.
• Han B.-C. 2020, Palliativgesellschaft. Schmerz heute. Matthes & Seitz, Berlin.
• Heep H. & Miller E. J. 2023, “East/ West Political Allegories: Franz Kafka’s ‘A Hunger Artist’ and Ye Si’s ‘Transcendence and the Fax Machine’”. International Journal of Language, Literature and Culture (IJLLC), 3 (6), 55-62. doi:10.22161/ijllc.3.6.8
• Kafka F. 1924, Ein Hungerkünstler. Sämtliche Erzählungen. Fischer Taschenbuchverlag, Frankfurt am Main.
• Kızıler-Emer F. & Demir E. 2023, “Knut Hamsun’un ‘Sult’ ve Franz Kafka’nın ‘Der Hungerkünstler’ Adlı Metinleri ile Gary Ross’un ‘The Hunger Games’ Adlı Filmi Arasında Tematolojik Bir Karşılaştırma. Journal of Human Sciences, 20 (1), 65-79. doi: 10.14687/jhs.v20i1.6347
• Luke F. D. 1962, “The Metamorphosis”. Ed. A. Flores, H. Swander, Franz Kafka Today. University of Wisconsin Press, Madison, 25-44.
• Mayring P. 2015, Qualitative Inhaltsanalyse: Grundlagen und Techniken, Beltz Verlag, Weinheim und Basel.
• Ricoeur, P. (1976). Interpretation Theory: Discourse and the Surplus of Meaning. Texas Christian University Press, Fort Worth.
• Sheppard R. W. 1973, “Kafka’s ‘Ein Hungerkünstler’: A Reconsideration”. The German Quarterly, 46 (2), 219-233.
• Spann M. 1962, “Don’t Hurt the Jackdaw”. The Germanic Review: Literature, Culture, Theory, 37 (1), 68-78. doi: 10.1080/19306962.1962.11787078
• Stallman R. W. 1962, “A Hunger Artist”. Ed. A. Flores, H. Swander, Franz Kafka Today. University of Wisconsin Press, Madison, 61-70.
• Wilke S. & Wilke-Gray C. L. 2017, Performing Hunger: Fasting in Franz Kafka’s Hunger Artist as Poetic Practice. In: Schaumann, C., Sullivan, H. (eds) German Ecocriticism in the Anthropocene. Literatures, Cultures, and the Environment. Palgrave Macmillan, New York. doi:10.1057/978-1-137-54222-9_9
• Winkler J. M. 1989, “Modern Austrian Literature, Journal of the International Arthur Schnitzler Research Association, California State University”. Austriaca: Cahiers universitaires d’information sur l’Autriche, 32 (1), 144-150.