Kırgızistan’da Yayınlanan Türk Dizilerinin Yumuşak Güç Ekseninde Değerlendirilmesi

Yıl 2024, , 550 - 559, 22.04.2024

Adil Aktaş

https://doi.org/10.33206/mjss.1335996

Öz

Bu çalışma, bilgi/enformasyon toplumu olarak nitelendirilen günümüz toplumunu yumuşak güç kullanarak etkilemek, cezbetmek, algılarını olumlu yönde değiştirmek amacıyla üretilen ve son yıllarda sürekli yükselme eğilimi gösteren Türk dizilerinin Kırgızistan’daki yansımalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Küreselleşme, teknolojik gelişmeler, internet ve kitle iletişim araçlarının gelişmesi, çeşitlenmesi ve kullanımının yaygınlaşması gibi etkenler günümüz toplumlarını değiştirdiği gibi toplumları yöneten/yönlendiren karar vericilerin yönetim anlayışlarını da değiştirmiştir. Söz konusu bu gelişmelere ek olarak terör, doğal afet, düzensiz göç, salgın, kıtlık, küresel ısınma, ekonomik kriz gibi toplumların kendi başlarına çözmeleri mümkün olmayan küresel olaylar neticesinde toplumlar birbiri ile iletişim kurmaya daha fazla ihtiyaç duymaya başlamışlardır. Bunun sonucunda dar kapsamda bireyin yaşam tarzının, geniş kapsamda ise toplumların ve devletlerin iletişim biçimlerinin değişmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Kısa süreli sonuçlar veren ve görece maliyet gerektiren zor kullanma, tehdit etme, yaptırım uygulama, korkutma vb. kullanılarak uygulanan sert güç (hard power) yerine sevdirme, cezbetme, beğenisini kazanma, olumlu imaj oluşturma, algıları olumlu yönde değiştirme gibi daha az maliyetli ve uzun süreli istendik davranışların kazanılmasını sağlayan yumuşak güç (soft power) unsurlarının kullanılması bu değişikliklerin başında yer almaktadır. Türkiye, geç de olsa fark etmiş olduğu bu gücü tüm dünyada olduğu gibi bağımsızlığından beri ikili ilişkileri sürekli geliştirmeye çalıştığı ortak kültür ve tarihe sahip Kırgızistan’da da kullanarak yumuşak güç üretmektedir. Bu sayede hem Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirerek ekonomik katkı sağlamakta, hem de Kırgızistan ile Türkiye arasında ekonomik değerle sınırlandırılamayacak manevi bir bağ oluşturmaktadır. Çalışmanın sonucunda Türkiye’nin dizi filmler aracılığıyla ürettiği yumuşak gücün, Kırgızistan ile Türkiye arasındaki ikili ilişkileri olumlu yönde etkilediği ve Türkiye’nin amaçladığı kültür tanıtımına katkı sağladığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yumuşak Güç, Sert Güç, Diziler, Türk Dizileri, Kırgızistan

Etik Beyan

“Kırgızistan’da Yayınlanan Türk Dizilerinin Yumuşak Güç Ekseninde Değerlendirilmesi” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Evaluation of Turkish TV Series Broadcasted in Kyrgyzstan on the Soft Power Axis

Öz

This study aims to reveal the reflections of Turkish serials in Kyrgyzstan, which have been produced in order to influence, attract, and positively change the perceptions of today's society, which is described as the information/informatative society, by producing soft power. Factors such as globalization, technological developments, diversification and widespread use of internet and mass media have changed today's societies as well as the management understanding of decision makers who manage/direct societies. Threats, sanctions, intimidation, etc., which give short-term results and require relatively cost. At the beginning of these changes is the use of soft power elements that leave long-term effects by enabling the acquisition of less costly and desired behaviors in a short time, such as endearing, attracting and gaining admiration, instead of hard power applied by using them. Turkey has been producing soft power by using this method, which it has realized, albeit late, in Kyrgyzstan, which has a common culture and history, where it has been trying to develop bilateral relations continuously since its independence, as in the rest of the world. In this way, it not only makes an economic contribution by making Turkey a center of attraction, but also creates a spiritual bond between Kyrgyzstan and Turkey that cannot be limited by economic value.

Anahtar Kelimeler

Soft Power, Hard Power, TV Series, Turkish TV Series, Kyrgyzstan

Kaynakça

• Almagor, C. R. (2002). İfade, medya, etik (Çev: S. Nihad Şad). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Arı, T. (2009). Uluslararası ilişkiler ve dış politika. Bursa: MKM Yayıncılık, 8. Basım.
• Arık, İ. (2018). Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde Kırgızistan’da üniversite öğrencilerinin Türk dizilerini izleme eğilimleri (Doktora Tezi). Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bişkek.
• Arık, İ. ve Çelik, F. (2019). Türk dizilerinin Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Türkçe öğrenmeye etkisi-Kırgızistan örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), 677-691. Doi: 10.17719/jisr.2019.3389
• Ataç, O. (2017). Sinemada algı yönetimi ve tanrı-oğul işbirliği: Ian Fleming ve James Bond örneği. Erciyes İletişim Dergisi Akademia, 5(2), 30-42. https://doi.org/10.17680/erciyesakademia.310999
• Aydoğan, B. (2021). Güç kavramı ve kamu diplomasisi. Politikadergisi, Erişim adresi: https://www.politikadergisi.com/sites/default/files/guc_kavrami_ve_kamu_diplomasisi_- _bekir_aydogan-pdf.pdf.
• Bilis, P. Ö.; Bilis, A. E. ve Sıdıgaliyeva, M. (2018). Türkiye-Türk Cumhuriyetleri kültürel ilişkilerinde televizyon dizileri faktörü:Kırgızistan örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 403-425.
• Doğanay, M.M. ve Aktaş, M.K. (2021). Türkiye’de televizyon dizisi sektörü. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 16(56), 852-878. DOI: 10.14783/maruoneri.944236
• Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2005). Öteki kuram, kitle iletişim kuram ve araştırmalarının tarihsel ve eleştirel bir değerlendirmesi. Ankara: Pozitif Yayınları, 2. Basım.
• Friedman, M. L. (2002). Yatay toplum (Çev. A. Fethi). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gökdağ, D. (2012). Türkiye’de en çok izlenen tv kanallarının program yapısı: topluma neler sunuyorlar?. KTMÜ Yayınları, 157, 139-152.
• Göksu, O. (2019). Kamu diplomasisinde yeni yönelimler. Konya: Literatürk Academia.
• Gönlübol, M. (1993). Uluslararası politika: ilkeler, kavramlar, kurumlar. Ankara: Attila Kitabevi, 4. Baskı.
• Gürbüz, Y. E. (2011). Orta Asya’nın ortasında bir ada: Kırgızistan. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 419-447.
• Kondratieff, D. N. (2010). İktisadi yaşamın uzun dalgaları (Çev. U. S. Akalın). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Mcluhan, M. (2007). Gutenberg galaksisi: tipografik insanın oluşumu (Çev. G. Ç. Güven). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Nye, S. J. (2003). Amerikan gücünün paradoksu (Çev. G. Koca). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Nye, S. J. (2005). Yumuşak güç: dünya siyasetinde başarının yolu (Çev. R. İ. Aydın). Ankara: Elips Kitap.
• Nye, S. J. (2013). Gücün geleceği. Özet kitap, Erişim adresi: http://www.ozetkitap.com/kitaplar/gucun_gelecegi.pdf
• Özdemir, H. (2008). Uluslararası ilişkilerde güç: çok boyutlu bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63(3), 113-144. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002075
• Radyo Televizyon Üst Kurulu (2010). Kadınların televizyon izleme eğilimleri araştırması-2. Ankara: Kamuoyu Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı Yayınları. Erişim adresi: https://www.rtuk.gov.tr/Media/FM/Birimler/Kamuoyu/Kad%C4%B1nlar%C4%B1n%20Televizyon%20%C4%B0zle me%20E%C4%9Filimleri%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1%20-2%20_0103.pdf.
• Roy, O. (2000). Yeni Orta Asya ya da ulusların imal edilişi (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sancar, G. A. (2014). Kamu diplomasisi ve uluslararası halkla ilişkiler. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Sayın, E. (2021). Türk dizileri dünyanın dört bir yanına köprü oldu. TRT Haber, Erişim adresi: https://www.trthaber.com/haber/kultur-sanat/turk-dizileri-dunyanin-dort-bir-yanina-kopru-oldu- 560791.html.
• Sönmezoğlu, F. (2005). Uluslararası politika ve dış politika analizi. İstanbul: Filiz Kitabevi, 5. Baskı.
• Şentürk, R. (2017). Türkiye’de film endüstrisi. İstanbul: Yedikapı Yayınları.
• Tayfur, N. A. (2023). Kırgızistan’da ‘Türk filmleri haftası’ başladı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/kultur/kirgizistanda-turk-filmleri-haftasi-basladi/3058496
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga (Çev. S. Yeniçeri). İstanbul: Koridor Yayınları.
• Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, (2020). 2020 Performans Programı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Erişim adresi: file:///C:/Users/User/Desktop/insani%20diplomasi/tika%20faaliyet%20raporlar%C4%B1/2020%20performans. pdf.
• Uştuk, H. (11 Kasım 2019). ABD’den sonra en fazla dizi ihraç eden ülke Türkiye, Anadolu Ajansı, Erişim adresi: https://www.aa.com/
• Ünal, U. (2016). Kamu diplomasisi-kalkınma yardımları ve algı araştırması çerçevesinde. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Vitamin TV, (2023). Erişim adresi: https://youtu.be/y5W5_s5P6gY?feature=shared
• Yazar, F. (2020). Kamu diplomasisi aracı olarak Türk dizi sektörünün değerlendirilmesi. SSAD Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 529-541.
• Yıldırım, G. (2015). Uluslararası halkla ilişkiler perspektifinden kamu diplomasisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Yılmaz, S. (2008). Uluslararası ilişkilerde güç ve güç dengesinin evrimi. Beykent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 27-65.