Окуучулардын баалоосуна караганда Кыргызстандагы билим-берүү системасындагы көрүнгөн көйгөйлөр

Yıl 2019, , 1549 - 1572, 27.04.2019

Hasan Yılmaz , Carkınay Temirbekova

https://doi.org/10.33206/mjss.528420

Cited By: 1

Öz

Заманбап билим-берүүдө мектепте башкаруу жана окууту кызматтарынан тышта калган, бирок окуучунун ийгилигине таасир көрсөткөн факторлорго байланыштуу кызмат тармагы индивидуалдык өнүгүү кызматы катары аталып келет. Окуучуга багыттылган индивидуалдык өнүгүү кызматтарынын негизги максаты окуучунун мектепти  болушунча пайдалануусун камсыздоо. Заманбап билим-берүү системасында мектептердин ийгиликтүү боло алуусу билим-берүү, башкаруу жана окуучуга багытталган индивидуалдык кызматтарынын  кызматташуусу жана макулдашуусу менен гана ишке ашат. Жасалган изилдөөнү негизги максаты Кыргызстандагы билим-берүү мекемелеринде психологиялык кеңеш жана көмөккө болгон муктаждыгына  көңүл буруу. Аныкталышы керек болгон көйгөйлөрдүн көптүгү мектептердеги көмөк жана кеңеш кызматтарынын жетишсиздигине басым жасалышы керек экени күтүлүүдө.  Изилдөөдө абалды аныктоону максат кылган үчүн  сканер ыкмасы колдонулган.  Бул ыкманын талабына ылайык 12-17 жаш арасы өзгөргөн жана 7-11- класстар ичинде билим алган 499 окуучуга көйгөйлөрдү анализдөө шкаласы колдонулган жана көрүнгөн көйгөйлөрдү класстарга бөлүү менен карап чыккан. Изилдөөнүн аягында мектеп жана окуу курал жабдыктарына байланыштуу көйгөйлөр менен жеке адамга байланыштуу көйгөйлөр жана кесип, келечекке байланыштуу тынчсыздануулар  эң  көп учураган көйгөйлөр экени көрүнгөн. Ден-соолук жана туура тамактануу көйгөйлөрү менен  үй жана үй-бүлөгө байланыштуу көйгөйлөр болсо, эң аз учураган көйгөйлөр экени көрүнгөн.  Көрүнгөн көйгөйлөрдүн окуучулардын жынысы, жашы жана классына карап да, өзгөргөнү байкалган. Алынган жыйынтыктар  талкууланган жана сунуштар көрсөтүлгөн. 

Anahtar Kelimeler

окуучунун көйгөйлөрү, көйгөй анализи, Кыргызстандын билим берүү системасы.

Problems of The Education System of Kyrgyzstan According to Students' Evaluations

Öz

In modern education, the service area, oriented towards the factors that affect students’ success, except school management and teaching services, is called student personnel services. The main purpose of the student personnel services is to provide students to take the advantage of the school. The success of schools in modern education system is possible through the cooperation and coordination of the teaching, management and student personnel services. The general aim of the research is to draw attention to the need for counseling and guidance in educational institutions in Kyrgyzstan. Within the framework of this general objective, it is aimed to identify problems experienced in schools based on the students' evaluations. It is expected that the frequency and severity of the problems to be identified will emphasize the lack of guidance services in schools. Descriptive screening method was used since the research was aimed at the determination of certain situations. According to the requirements of this method the problem scanning inventory was applied to 499 students between the ages of 12-17 and between 7 and 11 classes and the problems were examined and classified. At the end of the research it was determined that most common problems were related to school and courses, personality and worries about future-profession, while problems related to health and nutrition, home and family were among most rare problems. It was observed that the problems were significantly different according to students' gender, age and class level. The findings were discussed and recommendations were developed. 

Anahtar Kelimeler

Students’ Problems, Problem Scanning, Education System of Kyrgyzstan

Öğrencilerin Değerlendirmelerine Göre Kırgızistan Eğitim Sisteminde Yaşanan Sorunlar

Öz

Çağdaş eğitimlerde okulda yönetim ve öğretim hizmetleri dışında kalan ancak öğrencinin başarısını etkileyen faktörlere yönelik hizmet alanı öğrenci kişilik hizmetleri olarak isimlendirilmektedir. Öğrenci kişilik hizmetlerinde temel amacı öğrencinin okuldan mümkün olduğunca faydalanmasını sağlamaktır. Çağdaş eğitim sisteminde okulların başarılı olabilmesi öğretim, yönetim ve öğrenci kişilik hizmetlerinin iş birliği ve eşgüdümü içinde çalışması ile mümkündür. Yapılan araştırmanın genel amacı Kırgızistan’daki eğitim kurumlarında psikolojik danışma ve rehberliğe olan ihtiyaca dikkat çekmektir. Bu genel amaç çerçevesinde öğrencilerin değerlendirmelerine dayalı olarak okullarda yaşanan sorunları tespit etmek hedeflenmiştir. Tespit edilecek sorunların sıklığı ve şiddetinin okullardaki rehberlik hizmetlerinin eksikliğine vurgu yapması beklenmektedir. Araştırmada durum tespiti yapmak amaçlandığı için betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin gereği olarak yaşları 12-17 arasında değişen ve 7. ve 11 sınıflar arasında öğrenim gören 499 öğrenciye problem tarama envanteri uygulanmış ve saptanan sorunlar sınıflandırılarak incelenmiştir. Araştırmanın sonunda okul ve ders kaynaklı sorunlar ile kişilik ile İlgili Sorunlar ve meslek- gelecek kaygısı sorunlarının en sık gözlenen sorunlar olduğu saptanmıştır. Sağlık ve beslenme sorunları ile ev ve aile ile ilgili sorunların ise en az gözlenen sorunlar olduğu ortaya konmuştur. Saptanan sorunların öğrencilerin cinsiyeti, yaşı ve sınıf düzeyine göre de anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Elde edilen bulgular tartışılmış ve öneriler geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: 

Anahtar Kelimeler

Öğrenci Sorunları, Problem Tarama, Kırgızistan Eğitim Sistemi.

Kaynakça

• Aktan, M. C. (2015). Problems That Students Faced in Turkey and School Social Work. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(1), 109-120.
• Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
• Alimbekov, A. (2001). Kırgız Cumhuriyeti ve Eğitim Sistemi Hakkında Genel Bilgi. Türk Yurdu, 21(171), 13-15.
• Atmaca, M. (2017). Ergenlerin Benlik Saygılarının Arkadaşlık İlişkileriyle İlgili Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Avcılar Örneği, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Avcı, M. (2006). Ergenlikte Toplumsal Uyum Sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 1-5.
• Bakırcıoğlu, Rasim, İlköğretim, Ortaöğretim ve Yükseköğretimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Anı Yayıncılık, Ankara, 2005
• Balcı, Seher, Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ed: Alim Kaya, Anı Yayıncılık, Ankara, 2011.
• Benton, S, A., Robertson, J. M, Tseng, W. C, Newton, F. B. &Benton, S., L. (2003). Changes in Counseling center client problems across 13 years. Professional Psychology: Research & Practice, 34, 66-72.
• Brislin, R., W., Lonner, W., J., ve R.M. Thorndike, R., M. (1973). Cross Cultural Research Methods. New York: John Willey & Sons Pub. S.182.
• Büyükşahin Ç., Gülşen-Atıcı, M. (2008). Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Arkadaşlık İlişkilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 2-6.Çakır, Ali, Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ed: Alim Kaya, Anı Yayıncılık, Ankara, 2011, s.143.
• Çetinkaya, Bünyamin, Rehberlik, Ed: Betül Aydın, Pegem Akademi, Ankara, 2014.
• Çivicioğlu, M. (2016). Ortaöğretim Rehberlik Programının Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• Çuhadaroğlu, F., Canat, S., Kılıç, E., Şenol, S., Rugancı, N., Öncü, B., Hoşgör, A., Işıklı, S., & Avcı, A. (2004). Ergen ve Ruhsal Sorunları Durum Saptama Çalışması. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları (1. Basım), Tubitak Matbaası, Ankara:
• Erdener, M. A., Sezer, F. & Tezci, E. (2017). Liselerde Sık Karşılaşılan Öğrenci Problemleri / Determination of Frequent Student Problems in High Schools. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkis. Kaynak: www.turkishstudies.net http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.115, Erişim: 2.2.2019.
• Girgin, G. (2011). Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ed: Alim Kaya, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Gündüz, B. (2011). Psikolojik Danışma Ve Rehberlik, Ed: M. Engin Deniz, Maya Akademi Yayın Dağıtım Eğitim Danışmanlık, Ankara
• Güneri, O. Y., Aydın, G., & Skovholt, T. (2003). Counseling needs of students and evaluation of counseling services at a large urban university in Turkey. International Journal for the Advancement of Counselling, 25(1), 53-63.
• Güven, Mehmet, Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Anı Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Halmatov, S. (2014). Türkiye’de Psikolojik Danışma Ve Rehberliğin Gelişim Süreci. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
• Hamarta, E., (2011). Psikolojik Danışma Ve Rehberlik, Ed: M. Engin Deniz- Atılgan Erözkan, Maya Akademi Yayın Dağıtım Eğitim Danışmanlık, Ankara.
• Hatunoğlu, A. & Hatunoğlu Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333-338.
• Hıdır, A. (2010). Ortaöğretim Kurumlarında Sunulan Rehberlik Hizmetlerinin Öğrenci Kazanımlarının Amacına Ulaşma Düzeyi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Hill, N. E., Castellino, D. R., Lansford, J. E., Nowlin, P., Dodge, K. A., Bates, J. E.& Pettit, G. S. (2004). Parent academic involvement as related to school behavior, achievement, and aspirations: Demographic variations across adolescence. Child development, 75(5), 1491-1509.
• Joldoshalieva, R. (2007), Continuing teacher professional development in post-Soviet Kyrgyzstan”. Journal of In-service Education, 33(3), 284-300.
• Kepçeoğlu, M. (1990). Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Özdemir Ofset, Ankara.
• Kırgızistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığının Eğitim Rehberi (2001) Ed. Spravoçnik, Kuda Poyti Uçitsya Uçebnıye Zavedeniya Bişkek, 2000-2001, 9-16.
• Korkut O., F. (2011). Okul Temelli Önleyici Rehberlik Ve Psikolojik Danışma, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Kuzgun, Y. (1991). Rehberlik ve Psikolojik Danışma, ÖSYM Yayınları, Ankara.
• Manav, R. (2018). A sosiological research on students who receive service from school guidance and counseling services. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Isparta.
• Nazlı, S. (2011). Kapsamlı Gelişimsel Rehberlik Programı, Anı Yayıncılık, Ankara
• Özoğlu, S. Ç. (2007). Eğitimde Rehberlik Ve Psikolojik Danışma. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Polat, F. (2011). Bağımsızlık Sonrası Kırgızistan Eğitim Politikaları ve Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 36, 2-18.
• Şahin, H. (2011). Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Ed: Alim Kaya, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Sezer, F. & İşgör, İ. Y. (2010). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin problem alanlarının tespiti (Erzurum ili örneği). Millî Eğitim Dergisi, 39(186), 235-247.
• Sezer, F. (2012). Öğrencilerin problem alanlarının tespiti ve buna yönelik çözüm önerileri. Turkish International Journal of Special Educationand Guidance & Counselling (TIJSEG), 1(2), 27-36.
• Şişman M. ve Arı A. (2009) Kırgızistanda Eğitimin Temel Problemleri ve Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim İhtiyacı. Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 133-147
• Siyez, D. M. (2006). 5-17 Yaş Arası Ergenlerde Görülen Problem Davranışların Koruyucu Ve Risk Faktörleri Açısından İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Yeşikyaprak, B. (2012). Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı Kuramdan Uygulamaya, Pegem Akademi, Ankara.
• Yeşilyaprak, B. (2010). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri Gelişimsel Yaklaşım. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Yeşilyaprak, B. (2015). Çağdaş Eğitimde Öğrenci Kişilik Hizmetlerinin Yeri Ve Önemi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 167 –176