Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү

Yıl 2021, , 1516 - 1522, 30.07.2021

Nurdin Useev

https://doi.org/10.33206/mjss.726855

Öz

“Манас” эпосунда жана айрым чыгармаларда азыркы кыргыз тилинде активдүү колдонулбаган жана грамматикага арналган эмгектерде каралбаган /+дайын/ мүчөсү бар. Бул мүчө бир нерсенин кыймыл-аркетин, жүрүм-турумун экинчи бир нерсенин кыймыл-аракетине, жүрүм-турумуна салыштырып көрсөткөн, алардын окшош экендигин белгилеген сын-сыпат тактооч сөздөрдү жасайт. Мисалы, “Манас” эпосунда “Камандайын чалышып” сүйлөмүндө каман зат атоочуна жалганган /+дайын/ мүчөсү камандай болуп деген маани берген камандайын тактооч сөзүн жасаган

Anahtar Kelimeler

“Манас” эпосу /+дайын/ мүчөсү тактооч кыргыз тили байыркы түрк тили

Kaynakça

  • Акматалиев, A. ж.б. (2015). Кыргыз тилинин жазма грамматикасы, азыркы кыргыз адабий тили. Бишкек: «Аврасия Пресс».
  • Кононов, А. Н. (1980). Грамматика языка тюркских руничeских памятников (VII–IX вв.). – Лeнинград.
  • Кудайбeргeнов, С. ж.б. (1980). Кыргыз адабий тилинин грамматикасы, I бөлүм, фонeтика жана морфология. Фрунзe: Илим.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), III китеп, (даяр: Мусаев Самар ж.б.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 1995.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), V китеп, (даяр: Мусаев Самар жана Медералиева, Ж.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 2006.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), VIII жана IX китептер, (даяр: Мусаев Самар ж.б.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 2014.
  • Tekin, T. (2008). Orhon Yazıtları. 3.baskı, Ankara: TDK yay.
  • Усеев, Н. (2019). “Манас” эпосу жана Орхон-Энесай жазма эстеликтери I: тилдик окшоштуктар менен каармандар параллели. Бишкек: КР Президентине караштуу Улуттук мамлекеттик тил комиссиясы.

Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү

Yıl 2021, , 1516 - 1522, 30.07.2021

Nurdin Useev

https://doi.org/10.33206/mjss.726855

Öz

“Манас” эпосунда жана айрым чыгармаларда азыркы кыргыз тилинде активдүү колдонулбаган жана грамматикага арналган эмгектерде каралбаган /+дайын/ мүчөсү бар. Бул мүчө бир нерсенин кыймыл-аркетин, жүрүм-турумун экинчи бир нерсенин кыймыл-аракетине, жүрүм-турумуна салыштырып көрсөткөн, алардын окшош экендигин белгилеген сын-сыпат тактооч сөздөрдү жасайт. Мисалы, “Манас” эпосунда “Камандайын чалышып” сүйлөмүндө каман зат атоочуна жалганган /+дайын/ мүчөсү камандай болуп деген маани берген камандайын тактооч сөзүн жасаган.

Anahtar Kelimeler

“Манас” эпосу

Kaynakça

  • Акматалиев, A. ж.б. (2015). Кыргыз тилинин жазма грамматикасы, азыркы кыргыз адабий тили. Бишкек: «Аврасия Пресс».
  • Кононов, А. Н. (1980). Грамматика языка тюркских руничeских памятников (VII–IX вв.). – Лeнинград.
  • Кудайбeргeнов, С. ж.б. (1980). Кыргыз адабий тилинин грамматикасы, I бөлүм, фонeтика жана морфология. Фрунзe: Илим.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), III китеп, (даяр: Мусаев Самар ж.б.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 1995.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), V китеп, (даяр: Мусаев Самар жана Медералиева, Ж.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 2006.
  • Манас: баатырдык эпос (С. Орозбаков), VIII жана IX китептер, (даяр: Мусаев Самар ж.б.). – Бишкек: Кыргыз улуттук илимдер академиясы, 2014.
  • Tekin, T. (2008). Orhon Yazıtları. 3.baskı, Ankara: TDK yay.
  • Усеев, Н. (2019). “Манас” эпосу жана Орхон-Энесай жазма эстеликтери I: тилдик окшоштуктар менен каармандар параллели. Бишкек: КР Президентине караштуу Улуттук мамлекеттик тил комиссиясы.
Toplam 8 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Rusça
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Nurdin Useev 0000-0001-8989-8512

Yayımlanma Tarihi 30 Temmuz 2021
Gönderilme Tarihi 25 Nisan 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021

Kaynak Göster

APA Useev, N. (2021). Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 1516-1522. https://doi.org/10.33206/mjss.726855
AMA Useev N. Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү. MJSS. Temmuz 2021;10(3):1516-1522. doi:10.33206/mjss.726855
Chicago Useev, Nurdin. “Кыргыз Тилинде (‘Манас’ Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 10, sy. 3 (Temmuz 2021): 1516-22. https://doi.org/10.33206/mjss.726855.
EndNote Useev N (01 Temmuz 2021) Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 10 3 1516–1522.
IEEE N. Useev, “Кыргыз Тилинде (‘Манас’ Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү”, MJSS, c. 10, sy. 3, ss. 1516–1522, 2021, doi: 10.33206/mjss.726855.
ISNAD Useev, Nurdin. “Кыргыз Тилинде (‘Манас’ Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/3 (Temmuz 2021), 1516-1522. https://doi.org/10.33206/mjss.726855.
JAMA Useev N. Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү. MJSS. 2021;10:1516–1522.
MLA Useev, Nurdin. “Кыргыз Тилинде (‘Манас’ Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 10, sy. 3, 2021, ss. 1516-22, doi:10.33206/mjss.726855.
Vancouver Useev N. Кыргыз Тилинде (“Манас” Эпосунда) Тактооч Жасоочу /+Дайын/ - /+Ын/ Мүчөсү. MJSS. 2021;10(3):1516-22.

MANAS Journal of Social Studies (MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi)     


16155