Türkiye’nin Dış Ticaret Çeşitlendirmesinde Yeni Bir Pazar: Avrasya Ekonomik Birliği

Yıl 2021, , 253 - 271, 26.01.2021

Erdem Ateş , Sevim Dilekoğlu

https://doi.org/10.33206/mjss.760859

Cited By: 2

Öz

Küreselleşmeyle birlikte sınırlar arası geçişkenlik artmış ve ticaretin serbestleşmesi kaçınılmaz olmuştur. Söz konusu serbestleşme pek çok ulus ötesi oluşuma da zemin hazırlamıştır. Bu oluşumlardan biri de Rusya, Kazakistan ve Belarus öncülüğünde kurulan Avrasya Ekonomi Birliği’dir. Gerek coğrafi konum, gerek kültürel faktörler ve ekonomik çıkarlar göz önüne alındığında, Avrasya Ekonomik Birliği’nin Türkiye için önemi büyüktür. Çalışmanın amacı, Avrasya Ekonomik Birliği’ni tanıtmak ve Türkiye’nin dış ticaret çeşitlendirmesinde söz konusu birliğin önemini sorgulamaktır. Bu amaç doğrultusunda, 2010-2019 dönemi için birlik üyesi ülkeler ile Türkiye arasında iki yanlı dış ticaret verileri, ihracat ve ithalat büyüme hızları (CGR), bilateral ticarette yoğunlaşma endeksleri (BT), sektörel-bilatarel ticaret yoğunlaşma endeksi (SBT) ve ticaret tamamlayıcılık endeksi (TCI) kullanılarak analiz edilmektedir. Sektörel analizlerde SITC Rev3 2 digit veriler kullanılmıştır. Bulgular dış ticaret politikası açısından değerlendirilmekte ve sonuçta hukuki açıdan AEB’ye üye olması imkansız olan Türkiye’nin, üye ülkelerle belli ürün ve ürün gruplarını kapsayacak şekilde Tercihli Ticaret Anlaşmaları yapmasının dış ticaret çeşitlendirmesi açısından faydalı olabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

avrasya ekonomik birliği, dış ticaret, bölgesel bütünleşmeler, dış ticaret çeşitlendirilmesi

Kaynakça

• AB Bakanlığı. (1995, Mart 6). 1/95 SAYILI ORTAKLIK KONSEYİ KARARI. Retrieved Ocak 2020, 21, from AB Bakanlığı Web Sitesi: https://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_3_antlasmalar/1_3_8_gumruk_birligi/turkiye_gumruk_birligi_karari_1995.pdf
• Adarov, A. (2018). Eurasian Economic Integration: Impact Evaluation Using the Gravity Model and the Synthetic Control Methods. Viyana: The Vienna Institute for International Economic Studies.
• Alım, E., & Aksu, F. (2019). Rusya Liderliğinde Bir Güç Merkezi Olarak Avrasya Ekonomi Birliği. Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kentsel Araştırmalar Dergisi, 1-22.
• Aras, O. N. (2009, Nisan 20). TASAM. Retrieved Ocak 22, 2020, from TASAM Web Sitesi: http://web.archive.org/web/20150425153343/http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/1050/son_gelismeler_isiginda_turkiye-ermenistan_sinir_kapisi_ve_karabag_sorunu
• Ateş, E. (2017). Türkiye'nin İmzaladığı Serbest Ticaret Anlaşmalarının (STA) Dış Ticaret Etkileri: İki Yanlı Sektörel Bir Analiz. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Balassa, B. (1969). THE THEORY OF ECONOMIC INTEGRATION. Watford: Taylor Garnett Evans &. C.o Ltd. Balkır, C. (2010). Uluslararası Ekonomik Bütünleşme Kuram, Politika ve Uygulama AB ve Dünya Örnekleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Balkır, C., & Demirci, M. (1988). Uluslararası Ekonomik Bütünleşme ve Avrupa Topluluğu. İzmir: Bilgehan Basımevi. İyibozkurt, E. (1995). Uluslararası İktisat. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Karluk, R. (2015). Avrasya Gümrük Birliği ve Türkiye'nin Üyeliği. International Conference on Eurasian Economies (pp. 337-344). Kazan: Eurasian Economists Association.
• Karluk, S. R. (2015, Kasım 16). Turkish News. Retrieved Ocak 2020, 21, from Turkish News Web Sitesi: https://www.turkishnews.com/tr/content/2015/11/16/avrasya-ekonomik-birligine-turkiye-katilamaz/ Keleş, S. Ş. (2018). Avrasya Ekonomik Birliği. İzmir: İzmir Ticaret Odası.
• Lindberg, L. N. (1963). The Political Dynamics of European Economic Integration. Londra: Oxford University Press.
• Miljkovic, I. B. (2018). Economic Cooperation between Serbia and the Member States of the Eurasian Economic Union: Constraints and Potentials. Eurasian Journal of Business and Economics, 105-121.
• Miyares, N. H. (2017). Gravity Model Analysis of Eurasian Customs Union of Trade Flows. Londra: NATIONAL RESEARCH UNIVERSITY.
• Pehlivan, G. G., & Utkulu, U. (2015). Ekonomik Entegrasyon ve Büyüme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Savrul, B. K., & Özel, H. A. (2014). Küreselleşme Sürecinde Bölgesel Entegrasyonların Başarı Koşulları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı:2 , 37-54.
• Seyidoğlu, H. (2015). Uluslararası İktisat. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Seymen, D. A. (2009). Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısı ve Rekabet Gücü. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Shuiyu, J., & Nan, Z. (2018, Mayıs 18). China Daily. Retrieved Ocak 19, 2019, from China Daily Web Sitesi: http://www.chinadaily.com.cn/a/201805/18/WS5afe4aaba3103f6866ee941b.html
• Sugaipova, M. (2015). Eurasian Economic Union, Regional Integration and the Gravity Model. Oslo: Reprosentralen, University of Oslo (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Şanlı, B. (2008). Ekonomik Entegrasyon Teorisi Çerçevesinde Avrasya Birliği'nin Olabilirliği. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 1, 13-30.
• Tufaner, M. B., Boztoprak, H., & Sözen, İ. (2017). Ekonomik Entegrasyon Teorisi Çerçevesinde Türkiye İçin Avrupa Birliği'ne Bir Alternatif: Avrasya Gümrük Birliği. International Conference on Eurasian Economies (pp. 271-280). Bişkek: Eurasian Economists Association & Kyrgyzstan-Turkey Manas University.
• Tumanyan, R. (2018). Economics Unions and The Gravity Model: Evidence From Eurasian Economic Union. Asian Journal of Emrirical Research, 90-98.
• Türk Dil Kurumu. (2020). Türk Dil Kurumu. Retrieved Ocak 23, 2020, from Türk Dil Kurumu Web Sitesi: https://sozluk.gov.tr/ Vinokurov, E., Balas, P., Emerson, M., Havlik, P., Pereboyev, V., Rovenskaya, E., et al. (2016). EU-EAEU Potential Economic Integration: Methodological Approaches to the Assessment of Economic Impact. Laxenburg: International Institute for Applied Systems Analysis.