II. Meşrutiyet Dönemi Eğitim Sosyolojisi Öncülerine Göre Karakter Eğitiminde Öğretmenin Rolü

Yıl 2021, , 224 - 235, 26.01.2021

Yahya Akyol , Baykal Biçer

https://doi.org/10.33206/mjss.820608

Öz

Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın amacı, II. Meşrutiyet Dönemi'nde eğitimin sosyolojik yönü üzerinde duran eğitimcilerin karakter eğitiminde öğretmenin rolüne ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda literatür ve uzman görüşleri çerçevesinde II. Meşrutiyet Dönemi'nde eserlerinde eğitimin sosyolojik yönünü vurguladıkları görülen 12 eğitimci araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada kullanılan verilerin toplanması doküman incelemesi yoluyla yapılmıştır. Toplanan veriler, betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak çözümlenmiştir. Bu doğrultuda araştırmaya dâhil edilen eğitimcilerin eserleri, 2005 yılı Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı'nda yer alan 20 adet değer üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırmaya sonuçlarına göre eğitimciler arasında karakter eğitiminde öğretmenin işlevini en çok vurgulayan eğitimcilerin İbrahim Alaettin Gövsa, Kazım Nami ve Sabri Cemil olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Karakter Eğitimi, II. Meşrutiyet Dönemi, Eğitim Sosyolojisi Öncüleri.

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2012). Türk eğitim tarihi. Ankara : Pegem Akademi Yayınları.
• Atuf, N. (1911). Mektep terbiyesi. Say ve Tetebbu Dergisi, 1 (8), 2-8.
• Aydın, Ö.(2008). Sorumluluk ve yardımseverlik odaklı karakter eğitimi programının 7.sınıf öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1932). Mürebbilere. İstanbul: İstanbul Sühulet Kütüphanesi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1995). Talim ve terbiyede inkılap. İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1938). Toplu tedris. İstanbul: Sebat Basımevi.
• Cemil, S. (1911). Ameli olalım. Yeni Mektep Dergisi , 1 (3), 65-70.
• Cemil, S. (1911). Az ve iyi. Yeni Mektep Dergisi , 1 (1), 113-114.
• Cemil, S. (1912). Çocukta mesuliyet fikri. Yeni Mektep Dergisi , 1 (11), 321-324.
• Cemil, S. (1911). İlk muallim kafilesi. Yeni Mektep Dergisi , 2 (4), 97-98.
• Cemil, S. (1911). Mekteplerimizde meskenet ve çare-i izalesi. Yeni Mektep Dergisi , 1(1), 11-15.
• Çam, F. B. (2016). Eğitim sisteminin ortaya çıkışı ve Antik Yunan eğitim anlayışının temelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 5 (2), 629-643.
• Duran, A. (2017). Meşrutiyet dönemi eğitimindeki yenileşme hareketleri ve cumhuriyet dönemine bıraktığı miras. Cappadocia Journal of History and Social Science, (8), 62-77.
• Ekşi, H. (2008). Karakter eğitimi.İçinde H. Işılak, & A. Durmuş, Kara tahtayı aşmak öğrenci merkezli öğretmenlik (s. 119-121). İstanbul: Edam Yayınevi.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79-96.
• Ekşi, H., & Katılmış, A. (2011). Karakter eğitimi el kitabı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ersoy, F., & Şahin, T. (2012). Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi yaklaşımları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1535-1558.
• Gökalp, Z. (2012). Hars ve medeniyet.İstanbul: Toker Yayınları
• Gömleksiz, M. N., & Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 95-134.
• Gövsa, İ. A. (1929). Ruhiyat ve terbiye. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Kanat, H. F. (1928). Gençlik terbiyesinde ruhi esaslar. Hayat Mecmuası, 4 (79), 3-5.
• Kanat, H. F. (1934). Muasır terbiye ülküleri ve terbiye'de yenilikler. İstanbul: Marifet Matbaası.
• Kanat, H. F. (1922). Terbiyenin dâhili teşkilatı hakkında nazariyeler. Düşünce Dergisi, 1 (5), 50-52.
• Karagöz, S., ve Duman, T. (2014). 1908-1928 yılları arası süreli yayınlarda yer alan eğitim görüşleri ve öneriler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (35), 576-594.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies, 6 (1), 1439-1454.
• Katılmış, A., Ekşi, H., & Öztürk, C. (2011). Sosyal bilgiler ders kazanımlarıyla bütünleştirilmiş karakter eğitimi programının etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 839-859.
• Lickona, T. (1993). The return of character education. Educational Leadership, 51 (3), 6-11.
• Montagu, A. (2000). Çocuklarımıza ahlaki değerleri Nasıl Kazandırabiliriz. (Çev.R.Öncül). İstanbul: MEB Basımevi.
• Nami, K. (1916). Çocukluğu Sevmek. Muallim Mecmuası, 2 (23), 807-810.
• Nami, K. (1934). Muallimin meslek ahlakı. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Nami, K. (1928). Pedagoji önünde gazi. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Nami, K. (1932). Terbiyevi yazılar. İstanbul: Matbaacılık ve Neşriyat.
• Öztürk, F. (2001). Ethem Nejat Türklük nedir ve terbiye yolları. İstanbul: Kızıl Elma Yayıncılık.
• Satı, M. (1911). Fenn-i terbiye. İstanbul: Kitabhane-i Askeri.
• Satı, M. (1910). Layihalarım. İstanbul: Matbaa-i Hayriyye ve Şürekası.
• Sırrı, V., & Mehmedoğlu, A. U. (2015). Karakter eğitimi: dün bugün ve yarın. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 121-144.
• Şahin, H. (2012). Osmanlı medreselerinde iktisat eğitimi. Mustafa Kemal Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 93-102.
• Şahin, M., & Tokdemir, M. A. (2011). II.Meşrutiyet döneminde eğitimde yaşanan gelişmeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (4), 851-876.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tural, E. (2007). II. Meşrutiyet döneminde maarif-i umumiyye nezaretinde bürokratik reform. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, (31), 177-206.
• Türk,İ. C. (2009). II.Meşrutiyet dönemi eğitimcisi Satı Bey ve coğrafya öğretimi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16 (40), 423-438.
• Türker, H. K. (2008). II.Meşrutiyet devri eğitim hareketleri ve günümüze yansımaları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Konya.
• Ülgen, P. (2010). Geç Ortaçağ'da Avrupa'daki üniversiteler ve bilim. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 347-372.