UKRAINE AS GEOPOLITICAL AND HISTORICAL BATTLEFIELD AND ITS FOREIGN POLICY PARAMETERS

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 4, 97 - 125, 01.12.2014

Ömer Çağrı Tecer

Öz

The main objective of this study is to present that Ukrainian foreign policy is determined by its ethnic-religious-historical heritage. Furthermore, this study asserts that the matters constructing Ukrainian identity and external factors are main determinants of Ukrainian foreign policy. Ukraine is an inseparable part of Russian ethnography and its’ political, cultural and intellectual history. It has gained its independence in 1991 from the Soviet Union. In this regard, the main concern of this paper is to analyze the aforementioned heritage of Ukraine. This intersubjectivist heritage has been constructed by domestic and external political actors. This heritage has an impact on Ukrainian national and foreign policy tendencies which it has from its independence onwards. At the same time, this study will consider the historical and political process of Ukraine having a geopolitical importance for regional and global actors. In this regard, behaviors and manners of current actors in Ukraine, and the situation occurred from this will be analyzed in the light of geopolitical approaches

Anahtar Kelimeler

Russian Federation, Ukraine, Eurasianism, European Union, NATO.

Jeopolitik Ve Tarihsel Bir Rekabet Sahasi Olarak Ukrayna Ve Diş Politika Parametreleri

Öz

Bu çalışma, Ukrayna dış politikasının etnik-dinsel-tarihsel miras ve tecrübesi tarafından belirlendiği tezini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Ukrayna’nın kimliksel yapısını inşa eden unsurların ve bu ülkenin maruz kaldığı dışsal eylem ve olayların da bu devletin dış politikasında belirleyici unsurlar olduğu tezini ileri sürmektedir. Ukrayna, Rus etnografisinin, siyasi, kültürel ve ideolojik tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Ukrayna, 1991 yılında diğer bütün Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler gibi bağımsızlığını kazanmış, bir parçası olduğu bu bütünlük içerisinde fiili bir ayrıma girmiştir. Bu çalışmada temel olarak, dış ve iç politik aktörler tarafından intersubjektivist temelde oluşturulmuş olan dış politik eğilimler incelenecektir. Örneklem olarak, Ukrayna’nın bağımsızlıktan itibaren içerisinde bulunduğu ve takip etmeye çalıştığı dış politik eğilimleri etkileyen miras analiz edilecektir. Bu analiz yapılırken, Bölgesel ve küresel aktörler için jeopolitik önem arz eden Ukrayna’nın sahip olduğu siyasi tarihsel süreç göz önüne alınacaktır. Bu çerçevede, Ukrayna’daki günümüz aktörlerinin davranış ve tutumların, bu davranış ve tutumlar sonucunda ortaya çıkan durum ve olayların analizi jeo-stratejik yaklaşımlar ışığında analiz edilecektir

Anahtar Kelimeler

Rusya Federasyonu, Ukrayna, Avrasyacılık, Avrupa Birliği, NATO

Kaynakça

• Akgül, Fatih (2007). “Rusya'nın Putin Dönemi Avrasya Enerji Politikalarının Türkiye-Rusya İlişkilerine Etkileri”. Güvenlik Stratejileri Dergisi (5), 129-157.
• Akgül-Açıkmeşe, Sinem (2011). “Algı mı, Söylem mi? Kopenhag Okulu ve Yeni-Klasik Gerçekçilikte Güvenlik Tehditleri”. Uluslararası İlişkiler 8(30), 43-73.
• Aydın, Mithat (2004). “19. Yüzyıl Ortalarında Panslavizm ve Rusya”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (15), 109-124.
• Başer, Alper (2010). “Kırım'da Rus Kolonizasyonu”. Karadeniz Araştırmaları, 6(24), 29-42.
• Bilener, Tolga (2007). “Ukrayna Dış Politikasını Etkileyen Unsurlar”. Karadeniz Araştırmaları (13), 115-132.
• Caşın, Mesut Hakkı (2002). Rus İmparatorluk Stratejisi. Ankara: ASAM Yayınları.
• Dugin, Aleksandr (2006). Nursultan Nazarbayev'in Avrasya Misyonu. Ankara: Yeni Avrasya Yayınları.
• Forbrig, Joerg ve Robin Shepherd (2005). Chronology of the Orange Revolution. J. Forbrig, & R. Shepherd (Dü) içinde, Ukraine After The Orange Revolution, Strengthening European and Transatlantic Commitments (s. 11-15). Washington: The German Marshall Fund of the United States.
• Gömeç, Saadettin (2009-1). “Kırım Bölgesinde İlk Türkleşme Faaliyetleri”. T.C. Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı Avrasya Etüdleri (35), 61-72.
• Hekimoğlu, Asem Nauşabay (2007). Rusya'nın Dış Politikası-I; ABD, AB, Çin, Hindistan, Orta Asya. İstanbul: Vadi Yayınları.
• Kronoloji: Ukrayna'nın dönüm noktaları. (2014). http://www.aljazeera.com.tr. Şubat 22, 2014 tarihinde adresinden alındı.
• İsmayilov, Meşdi (2011). Avrasyacılık, Mukayeseli Bir Okuma, Türkiye ve Rusya Örneği. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• İşyar, Ömer Göksel (2008). “Avrasya'da Devletlerin Şekilleniş, Yükseliş ve Düşüş Süreçleri: Türk ve Rus Örnekleri”. OAKA, 3(6), 104-136.
• İvanov, Sergei. (2004). Вооруженные силы России и ее геополитические приоритеты, 01.10.14 tarihinde Globalaffairs Web sitesi: http://www.globalaffairs.ru/number/n_2471 adresinden alındı.
• Kamalov, İlyas (2009). “Karadeniz Bölgesindeki Bazı Güncel Sorunlar”. Karadeniz Araştırmaları, 6(21), 13-21.
• Kaya, Sezgin ve Ömer Göksel İşyar (2009). “Rus Yayılmacılığı ve Slavofil Düşüncenin Tarihsel Gelişimi”. OAKA, 4(8), 25-49.
• Kırımlı, Hakan (2014). Kırım Tatarları Kimdir? Mart 22, 2014 tarihinde Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Web sitesi: http://kirimdernegi.org.tr/sayfa.asp?id=456 adresinden alındı.
• Köse, Osman (2002). “Kırım'ın Ruslar Tarafından İşgal ve İlhak Edilmesi”. H. C. Güzel, K. Çiçek, & S. Koca (Dü) içinde, Türkler Ansiklopedisi (Cilt 18, s. 464-470). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Kuchinsky, Marina, E. (2013). Польское руководство смотрит на восточную политику через тезис о необходимости её «европеизации» Ekim 1, 2014 tarihinde Savunma Araştırmaları Merkezi Web sitesi: http://www.riss.ru/analitika/2492-vostochnaya-politika-polshi#.VCv5B_l_tWa adresinden alındı.
• Kuzio, Taras (2006). “Is Ukraine Part of Europe's Future?” The Washington Quarterly, 29 (3), 89-108.
• Kuzucu, Serhat (2010). “II. Katerina Dönemi Osmanlı-Rus İlişkilerinde Kırım”. Türk Dünyası Araştırmaları (185), 107-118.
• Özcan, Mehmet ve Fatma Yılmaz Elmas, Mustafa Kutlay, Ceren Mutuş (2010). Bundan Sonrası, Senaryo Analizleriyle Türkiye-AB İlişkileri. Ankara: USAK Yayınları.
• Özdal, Habibe. (2013). “AB ve Rusya Arasında Ukrayna: Hayaller ve Gerçekler”. (26). Ankara: USAK-Avrasya Araştırmaları Merkezi.
• Özdal, Habibe ve Viktoriia Demydova (2011). Türkiye Ukrayna İlişkileri: Yüksek Potansiyel, Düşük Voltaj. (16). Ankara: USAK Analiz.
• Özertem, Hasan Selim (2014). Ukrayna’da Rusya İçin İkinci Perde. Mart 22, 2014 tarihinde USAKWebsitesi:http://www.usak.org.tr/kose_yazilari_det.php?id=2248&cat=334#.Uy2uoPl_s jx adresinden alındı.
• Özkan, Selim Hilmi (2007). “XVII. Yüzyılın Sonları ile XVIII. Yüzyılın Başlarında Osmanlı-Rus İlişkileri ve Karadeniz'in Güvenliği Meselesi”. Karadeniz Araştırmaları (14), 47-62.
• Parahonskiy, Boris (2001, Sonbahar). “Ukrayna ve Türkiye'nin Karadeniz Bölgesindeki Çıkarları”. Avrasya Dosyası, 7(3), s. 249-260.
• Pascual, Carlos ve Steven Pifer (2002). “Ukraine's Bid For a Decisive Place in History”. The Washington Quarterly, 25 (1), 173-192.
• Putin Kırım'ın İlhakını Resmileştirdi. (2014). http://www.bbc.co.uk/turkce , Mart 22, 2014 tarihinde adresinden alındı.
• Rodgers, Peter (2006). “Understanding Regionalism and The Politics of Identity in Ukraine's Eastern Borderlands”. Nationalities Papers: The Journal of Nationalism and Ethnicity, 34 (2), 157-174.
• Saray, Mehmet (1994). Rus İşgali Devrinde Osmanlı Devleti İle Türkistan Hanlıkları Arasındaki Siyasi Münasebetler (1775-1875). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Sarıkaya, Yalçın (2010). “Turuncuya Veda: Ukrayna'nın Kritik Seçimi”. Karadeniz Araştırmaları (25), 1-10.
• Schwarz, Peter (2014). Ukrayna’daki Darbenin Jeo-politik Boyutları. Şubat 22, 2014 tarihinde World Socialist Web Site: http://www.wsws.org/tr/2014/feb2014/geop-f28.shtml adresinden alındı
• Tüysüzoğlu, Göktürk (2011, Ocak). “Ukrayna'da Turuncu Devrimin Sonu”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi (3), 62-79.
• Wendt, Alexander (1992). “Anarchy is what States Make of it: The Social Construction of Power” Politics. International Organization, 46 (2), 391-425.
• Yüksel, Sinan (2013). “Rusların Karadeniz Yönünde Yapmış Oldukları İlk Yayılma Faaliyetleri (18. Yüzyılın Başlarına Kadar)”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (28), 101-116.