RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND ECONOMIC GROWTH: THE CASE OF EURASIAN ECONOMIES

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 5, 23 - 36, 01.12.2016

S. Urut Kelleci Aziz Bostan Alper Yılmaz

Öz

The purpose of this study is to investigate causality relationship between foreign direct investment and economic growth rate for Eurasian countries. In this sense we employed yearly data of economic growth rate and foreign direct investment data that cover 1995-2012 periods for 6 Eurasian countries like Kazakhstan, Kyrgyzstan, Azerbaijan, Tajikistan, Uzbekistan and Turkmenistan. These countries also regarded as transition countries and the year of 1995 is starting point of this process. To accomplish this purpose we utilize Panel data analysis. On that note we firstly check stationary of variables by Levin – Lin – Chu and Im – Peseran – Shin, Fisher ADF Chi2 and Fisher PP Chi2 panel unit root test in which cross section dependency is taken into account. Secondly causality relationship between variables is hold with DumitrescuHurlin (2012) test in which can be used both under the cross section dependency or not. From the empirical results, we can conclude that there is bi-directional causality relationship between economic growth rate and social globalization index for 6 Eurasian Countries. Also there is one-directional causality that flows through economic growth to foreign direct investment

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct investment, Economic Growth, Eurasian Economies, Panel Data Analysis

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrasya Ekonomileri Örneği

Öz

Bu çalışmada, Avrasya ülkelerindeki ekonomik büyüme süreci ile doğrudan yabancı yatırımlar arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda 6 Avrasya ülkesi (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan) için 1995-2012 dönemine ait ekonomik büyüme verileri ile doğrudan yabancı sermaye girişi verileri kullanılmıştır. Söz konusu ülkeler aynı zamanda geçiş ekonomileri içinde yer almaktadırlar. Bu süreç 1989 yılı itibariyle başlamıştır ancak bu ülkelere ilişkin verilere 1995 yılından sonra sağlıklı bir şekilde ulaşılabilmektedir. Değişkenler arasındaki ilişki, panel modeli çerçevesinde ele alınmış ve söz konusu ekonomiler için doğrudan yabancı sermaye girişleri ve milli gelir arasında bir nedensellik ilişkisi olup olmadığı araştırılmıştır. 6 ülkenin 1995 – 2015 dönemine ilişkin verileri panel olarak derlenmiş ve öncelikle çalışma kapsamında yer alan her bir değişkenin durağanlığı Levin – Lin – Chu, Im – Peseran – Shin, Fisher ADF Chi2 ve Fisher PP Chi2 panel birim kök testleri ile araştırılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ise hem yatay kesit bağımlılığı hem de yatay kesit bağımsızlığı altında kullanılabilen Dimutrescu-Hurlin panel nedensellik testleri analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, seçilen 6 Avrasya ülkesi kapsamında doğrudan yabancı sermaye girişi ile ekonomik büyüme arasında ekonomik büyümeden doğrudan yabancı sermaye değişkenine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Ekonomik Büyüme, AvrasyaEkonomileri, Panel Veri Analizi.

Kaynakça

• Ağayev S. (2010), Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Geçiş Ekonomileri Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/1, 159-184.
• Aleksynska, M., Gaisford, J. and Kerr, W. (2008), “Foreign Direct Investment and Growth in Transition Economies”,University Library of Munich MPRA Paper, No. 7668.
• Alp A. (2000), Finansın Uluslararasılaşması, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Alfaro, L. & Charlton, A. (2007). Growth and the quality of foreign direct invesment equal?. Working Paper. Harward University.
• Blomstorm, Magnus, Lıpsey A. Robert., Zejan, M. (1992), “What Explains Developing Country Growth?”, NBER Working Paper, No.4132.
• Borenzstedn, Eduardo, D Gregorıo Jose, Lee, Jong, Wha (1998), “ How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth”, Journal of International Economics, Vol. 45 S 1, 115-135.
• Bozoklu, Ş., Yılancı, V. (2013), Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:28, Sayı: 2, Yıl:2013, 161-187.
• Carcovic M. and Levine R (2002), “Does Foreign Direct Investment Accelerate Economic Growth?, , Financial Globalization: A Blessing or Curse”, World Bank Conference Washinghton.
• Chowdhury, A. and Mavrotas, G. (2005). Fdi and growth: a causal relationship. Research Paper. United Nations University (UNU) – World Institute for Development Economic Research (WIDER). N. 25.
• Çınar, S. (2010), “OECD Ülkelerinde Kişi Başına GSYİH Durağan mı? Panel Veri Analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt XXIX., 591-601.
• DEİK, Ülke Raporları, https://www.deik.org.tr/Contents/FileAction/271 (18.02.2016).
• De Mello, L. (1999), “ Foreign Direct Investment Led Growth: Evidence From Time Series and Panel Data”, Oxford Economic Papers 51.
• Demircan, H. (2003), Dünyada Ve Türkiye'de Yabancı Sermaye Yatırımları Ve Stratejileri, T. C. Hazine Müsteşarlığı Araştırma-İnceleme dizisi:35.
• Gülmez, A.ve Yardımcıoğlu, F. (2012), “OECD Ülkelerinde AR-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi (1990 – 2010)”, Maliye Dergisi, Sayı 163, Temmuz – Aralık.
• Hurlin, C., Dimitrescu, E. (2012), Testing for Granger Non-causality in Heterogeneous Panels, Economic Modelling, 29(4), 1450-1460.
• Hsiao, C. (2003), Analysis of Panel Data, Second Edition, Cambridge University Press.
• Ledyaeva, S. ve Linden, M. (2006); “Foreign Direct Investment and Economic Growth: Empirical Evidence From Russian Regions,” Bofit Discussion Papers, Paper no. 17/2006.
• Li, X. and Liu, X. (2004). `Foreign Direct Investment and economic growth: An increasingly endogenous relationship`, World Development, 33(3), 393-407.
• Mallampally Padma ve Sauvant Karl P., “Foreign Direct Investment in Developing Countries”, Finance&Development, Volume:36, Number:1, March 1999, s.34.
• Mun, H.W., Lin, T.K., Man, Y.K. (2008). FDI and Economic Growth Relationship: An Empirical Study onMalaysia. International Business Research, 1, 11-18.
• Shaikh, F.M. (2010). Causality Relationship Between Foreign Direct Investment, Trade And Economic Growth In Pakistan. In International Business Research (Vol. 1, pp. 11-18). Harvard Business School.
• Seyidoğlu H. (2015), Uluslararası İktisat, 18. Baskı, Güzem Yayınları, İstanbul.
• Subaşı-Ertekin M. (2000), “Doğrudan Dış Yatırımların Yatırımcı Ülke Ekonomisi Üzerine Etkileri”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı:1, Eskişehir.
• Sunal, S. ve Elçin A. (2005), “Türk İmalat Sanayiinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon”, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu.
• Oygur H. (1989), “Kalkınma Sürecinde Yabancı Sermaye Yatırımları”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı:1-2, Ankara, 45-52.
• Tarı, R. (2010), Ekonometri, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Tatoğlu, F. ( 2013), Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı, Beta Basım, İstanbul.
• Turan Koyuncu F. (2011), Doğrudan Yabancı Yatırımların İktisadi Büyümeye Etkisi: Türkiye için Bir Ekonometrik Analiz. Paper presented at Econ Anadolu. Anadolu International Conference in Economics, 15-17. World UNCTAD (2000), Investment Report, Development(Chapter XI),United Nations, NewYork and Geneva. Cross- Border Mergers and Acquisitions and
• UNCTAD (2015), World Investment Report, Reforming Internatıonal Investment Governance, United Nations, NewYork and Geneva.
• http://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=96740 (15.01.2016). Worldbank, http://data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.CD.WD (20.02.2016)