THE EFFECT OF NEPOTISM ON INNOVATION AND TALENT MANAGEMENT

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 129 - 142, 01.01.2017

Yavuz Demirel Yasemin Savaş

Öz

The main purpose of this study is examining and presenting the relationship between nepotism and innovation and talent management. In the line of this purpose a survey was held on 385 workers and managers within two different production facilities, located in A city. Nepotism usually means appreciating more incompetent candidates by considering their proximity or kinship instead of their competency during recruiting, positioning and promoting processes. Nevertheless, nepotism doesn’t refer selecting incompetent individuals. Sometimes, it is seen that competent friends or relatives are being selected. Therefore, nepotism may have both positive and negative aspects. In this study, nepotism is examined in terms of the role of family members, the role of non-family individuals, equality, relative nepotism, and professionalism. The second concept of this study is innovation management; which states efficient management of the processes, in order to encourage employees to make their own decisions, present their own skills freely and to innovate new solutions. In addition, innovation management refers the realization of thoughts and ideas of employees. Another concept, discussed in this study, is talent management. It refers managing required applications optimally in order to expose the talent within employees and applying the talents in the working processes. In the study, it is concluded that while equality, professionalism, and relative nepotism affect innovation management positively, non-family members and professionalism affect talent management positively

Anahtar Kelimeler

Nepotism, Innovation Management, Talent Management

Nepotizmin Yenilik ve Yetenek Yönetimi Üzerine Etkisi

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, nepotizm (kayırmacılık) ile yenilik ve yetenek yönetimi arasındaki ilişkiyi inceleyerek nepotizmin yenilik ve yetenek yönetimi üzerine olan etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda A İlinde faaliyet gösteren iki ayrı üretim işletmesinde toplam 385 çalışan ve yönetici üzerine bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Nepotizm, genellikle insan kaynakları yönetimi sürecinde işe alma, işe yerleştirme, terfi ve kariyer geliştirmede liyakatten ziyade, yakınlık veya akrabalık derecesini dikkate alarak daha niteliksiz bireylerin değerlendirilmesidir. Ancak nepotizmin her zaman niteliksiz bireylerin tercih edildiği anlamına gelmemesi gerekir. Bazen nitelikli eş, dost ve akrabaların da tercih edildiği görülmektedir. Bu nedenle nepotizm hem pozitif hem de negatif yönü olabilir. Çalışmada nepotizm, aile bireylerinin rolü, aile bireyi olmayanların rolü, eşitlik, akraba kayırmacılığı ve profesyonellik boyutları ile ele alınmıştır. Çalışmada üzerinde durulan kavramlardan ikincisi, yenilik yönetimi kavramıdır. Yenilik yönetimi, iş süreçlerinde çalışanların kendi kararlarını alabilmeleri, kendi yeteneklerini özgürce ortaya koymaları, çalışanların sunduğu fikir ve düşüncelerin karşılık bulması, çalışanların yenilik yapabilmeleri için maddi ve manevi yönden desteklenmesine yönelik süreçlerin etkin yönetimidir. Araştırmada ele alınan diğer bir kavram ise yetenek yönetimidir. Yetenek yönetimi, çalışanların sahip oldukları yetenekleri açığa çıkarma ve bu yeteneklerin iş süreçlerine aktarılması için gerekli çabaların en etkin bir şekilde yönetilmesidir. Araştırmada, eşitlik, profesyonellik ve akraba kayırmacılığı yenilik yönetimini olumlu etkilerken, aile bireyi olmayanların ve profesyonelliğin yetenek yönetimini olumlu etkilediği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Nepotizm, Yenilik Yönetimi, Yetenek Yönetimi

Kaynakça

• Abdalla, H. F., Maghrabi, A.S. and Raggad, B.G. (1998). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism, a crosscultural study. International Journal of Manpower, 19(8), pp. 554- 570.
• Aslan, İ. ve Çınar, O. (2010). Bir aile şirketinin kurumsallaşması: yeniden yapılandırma ve varislerin yönetime hazırlanması süreci. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), ss. 89-97.
• Asunakutlu, T. ve Avcı, U. (2010). Aile işletmelerinde nepotizm algısı ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), ss. 93-109.
• Atlı, D. (2013). Yetenek Yönetimi, 2. Baskı, Crea Yayıncılık, İstanbul.
• Altınöz, M. (2009). Yetenek Yönetimi, 1. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Aygen, S. (2006). İşletmelerde Yenilik Yönetimi Sürecinde Örgüt Yapılarında ve Hizmet Tasarımlarında Yaşanan Dönüşümler: Antalya İli Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Ampirik Bir Araştırma ve Hizmet Tasarımı Önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Türkiye.
• Bedük, A. (2010). Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü, 2. Baskı, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
• Berger, L.A. and Berger, D.R.(2004). Creating a talent management system for organization excellence: connecting the dots. The Talent Management Handbook. McGraw-Hill, New York.
• Bir, A. A. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (No: 1081), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Blass, E.; Brockhoff, S.N. and . Oliveira, F. G. (2009). A Map of the territory between HRM and talent management. Talent Management Cases and Commentary (Edited by Eddie Blass). Palgrave Macmillan, New York.
• Bülbül, H. ve Güleş, H.K. (2004). Yenilikçilik-İşletmeler için Stratejik Bir Rekabet Aracı. Nobel Yayınları, Ankara.
• Büte, M. (2011). Nepotizmin iş stresi, iş tatmini, olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Aile işletmeleri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), ss. 177-194.
• Büte, M. ve Tekarslan, E. (2010). Nepotizmin çalışanlar üzerine etkileri: aile işletmelerine yönelik bir saha araştırması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), ss. 1-21.
• Can, A. (2013). Bilimsel Araştırma Sürecinde SPSS ile Nicel Veri Analizi. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Ceylan, N. (2007). İnsan Kaynakları Yönetiminde Yetenek Yönetimi ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Çelik, M. ve Zaim, A.H. (2011). Yetenek yönetimi yaklaşımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(20), ss. 33-38.
• Çırpan, H. ve Şen, A. (2009). İşletmelerde yenilikçiliği geliştirmede etkili bir araç: Yetenek yönetimi. Çerçeve Dergisi, Eylül, ss. 110-116.
• Duran, C. ve Saraçoğlu, M., (2009). Yeniliğin yaratıcılıkla olan ilişkisi ve yeniliği geliştirme süreci. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1), ss. 57-71.
• Eryiğit, N. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Yenilik. Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Finelli, Gina M. (2011). From the Dinner Table to the Boardroom: The Effects of Nepotısm on Famıly Busınesses, Doctoral dissertation, Faculty of the College of Arts and Sciences of American University, USA.
• Ford, R. and McLaughlin, F. (1985). Nepotism. Personal Journal, September, 64, pp. 57-61.
• Garih, Ü. (2000). Yönetim İlkeleri. Hayat Yayınları, İstanbul.
• Gök, M. S. and Ekmekci, M. (2015). Effects of reengineering, nepotism and mobbing on the employee performance. Review of Public Administration and Management, 3(1). pp. 1-6.
• İlhan, T. ve Erdem, R. (2010). "Akraba Kayırmacılığı (Nepotizm)", Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, (Ed. R. Erdem), Beta Basım Yayım, İstanbul , ss. 135-166.
• İşçi, E., Taştan, S.B. ve Kozal, M.A. (2013). Örgütlerde kurumsallaşma düzeyinin nepotizm üzerine etkisinin incelenmesi: hastane çalışanları örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(3), ss. 61-83.
• İyiişleroğlu, S. C. (2006). Aile Şirketleri: Adana ve Çevresinde Faaliyet Gösteren Aile Şirketlerinde Nepotizm Uygulamasının Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• İzmiroğlu, M. (2012). Aile Şirketlerinde Kariyer. 1. Baskı, Ticaret Yayınları, İzmir.
• Karabulut, A.T. (2008). Aile işletmelerinin kurumsallaşmaya ve yönetim fonksiyonlarına yönelik yönetim sorunları: İstanbul’da tekstil sektöründe üretim yapan aile işletmesi KOBİ’ler üzerinde bir araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), ss. 643- 676.
• Karacaoğlu, K. ve Yörük, D. (2012). Çalışanların nepotizm ve örgütsel adalet algılamaları: Orta Anadolu Bölgesinde bir aile işletmesi uygulaması. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(3), ss. 43-64.
• Karakaş, M. ve Çak, M. (2007). Yolsuzlukla mücadelede uluslararası kuruluşların rolü. Maliye Dergisi, 153, Temmuz-Aralık, ss. 74-101.
• Karalar, B. E. (2008). The Effects of Talent Management on the Performance of the Employees in the Manifacturing Sector and An Application in A Multinational Company Operating in Turkey, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Human Resources Management and Development Bilim Dalı, İstanbul.
• Kiechel, W. (1984). How to relate to nepotism. Fortune, February, pp. 143-144.
• Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Özler, H., Özler, D.E. ve Gümüştekin, G.E. (2007). Aile işletmelerinde nepotizmin gelişim evreleri ve kurumsallaşma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, ss. 437.
• Polat, S.(2011). Yetenek Yönetimi. Ankara Sanayi Odası Yayın Organı, Mayıs, pp. 27-38.
• Sattler, M. (2011). Excellence in Innovation Management, Gabler Verlag Springer Fachmedien Wiesbaden.
• Sirman, N. (2006). Önsöz: Namusun Arka Planı [Tillion, G., Le Harem et les Cousins- Harem ve Kuzenler, Çev.: N. Sirman ve Ş. Tekeli, İçinde, ss.21-28], Metis Yayınları, İstanbul.
• Sundell, A. (2014). Nepotism and meritocracy. QoG Working Paper Series, 16, December, Qog The Qualıty of Government Institute Department of Political Science University of Gothenburg, pp. 1-29.
• TDK (Türk Dil Kurumu), Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr (Erişim: 20.03.2016)
• Tekin, M., Güleş, H.K. ve Öğüt, A. (2007). Değişim Çağında Teknoloji Yönetimi, 4. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• URL1:https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/risk/aile-sirketlerinde-surdurulebilir basarinin-anahtarlari.pdf (Aile Şirketlerinde Sürdürülebilir Başarının Anahtarları), Erişim: 19.01.2017).
• Uzkurt, C. (2008). Yenilik Yönetimi ve Yenilikçi Örgüt Kültürü, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Ülgen, H. ve Durna, U. (2001). “Yenilik yönetimi ve yenilik yönetiminde etkin olan örgütsel yapı ve faktörlere yönelik bir araştırma”, IX. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 24-26 Mayıs, İstanbul.
• Yıldırım, M. (2013). Kamu yönetiminin kadim paradoksu: Nepotizm ve meritokrasi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), ss.353-380.