THE RELATIONSHIP BETWEEN NEPOTISM AND TURNOVER INTENTION IN THE HOTELS: THE MEDIATING EFFECT OF CAREER PLATEAU

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 157 - 180, 01.07.2017

Tamer Bolat Oya İnci Bolat Oya Seymen Yahya Katı

Öz

This study aims to determine the relationship between nepotism, career plateau and intention to leave for hotel employees. Within this scope, a questionnaire composing scales of nepotism, career plateau and intention to leave has been formed. The questionnaires have been applied to eight 4 and 5 star hotels in İstanbul and Antalya through convenience sampling technique, between October 3, 2016 and February 2, 2017. A total of 236 usable questionnaires were collected. The result of the study showed that nepotism has a statistically significant and positive effect on intention to leave. Also, it was found that career plateau has a mediating effect on this relationship. The most important limitation of the study is that the results of the study cannot be generalized, as the survey was administered in only eight hotels in İstanbul and Antalya

Anahtar Kelimeler

Nepotism, Career Plateau, Turnover Intention, Hotel

Otellerde Nepotizm (Akraba Kayırmacılığı) ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi

Öz

Bu çalışma, otel çalışanlarında nepotizm(akraba kayırmacılığı), kariyer düzleşmesi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, nepotizm, kariyer düzleşmesi ve işten ayrılma niyeti ölçeklerini kapsayan bir anket formu oluşturulmuştur. Anketler, kolayda örnekleme yöntemi ile 03 Ekim 2016 ve 02 Şubat 2017 tarihleri arasında, İstanbul ve Antalya’da faaliyet gösteren sekiz 4 ve 5 yıldızlı otel işletmesinde uygulanmıştır. Toplam 236 adet kullanılabilir anket toplanmıştır. Araştırmanın sonucu, nepotizmin, işten ayrılma niyeti üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etkisinin olduğunu göstermiştir. Ayrıca, kariyer düzleşmesinin bu ilişki üzerinde aracı bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Bu çalışmanın en önemli kısıtı, çalışmanın, İstanbul ve Antalya’da sekiz otel işletmesinde yapılmış olmasından dolayı genellenememesidir

Anahtar Kelimeler

Nepotizm, Kariyer Düzleşmesi, İşten Ayrılma Niyeti, Otel

Kaynakça

• Abdalla, H.F., Maghrabi, A.S. & Raggad, B.G. (1998). Assessing the Perceptions of Human Resource Managers toward Nepotism, A Cross-Cultural Study. International Journal of Manpower, 19(8), 554-570.
• Akgündüz, Y. & Çakıcı, A.C. (2015). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisinde Örgütsel Stresin Aracılık Rolü: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2), 29-41.
• Aközer, M. (2003). Kamuoyu Gözüyle Kamuda Yolsuzluk. Görüş Dergisi, Aralık, 14-22.
• Altındağ, E. (2014). Evaluation of Nepotism as Accelerating Effect on Employee Performance: An Empirical Study in Turkey. European Journal of Business and Social Sciences, 3(7), 97-104.
• Araslı, H. & Tümer, M. (2008). Nepotism, Favoritism and Cronyism: A Study of Their Effects on Job Stress and Job Satisfaction in The Banking Industry of North Cyprus. Social Behavior and Personality, 36(9), 1237–1250.
• Arasli, H., Bavik, A. & Ekiz, E.H. (2006). The Effects of Nepotism on Human Resource Management: The Case of Three, Four and Five Star Hotels in Northern Cyprus. International Journal of Sociology and Social Policy, 26(7/8), 295-308.
• Aslan, Z. (2014). İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: İstanbul’daki Seyahat Acentalarında Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Enstitüsü Dergisi, 3, 19-40.
• Asunakutlu, T. & Avcı, U. (2010). Aile İşletmelerinde Nepotizm Algısı ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 93-109.
• Bagdadli, S., Solari, L., Usai, A. & Grandori, A. (2003). The Emergence of Career Boundaries in Unbounded Industries: Career Odysseys in The Italian New Economy. International Journal of Human Resource Management, 14(5), 788-808.
• Baoguo, X. & Mian, X. (2005). An Empirical Research on Causes and Effects of Career Plateau. In Proceedings of the 7th International Conference on Innovation & Management.
• Baron, R.M. & Kenny, D.A. (1986). The Moderator-Mediator Mariable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Barut, B. (2015). Vekâlet Kuramı Perspektifinden Kayırmacılık. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 240-250.
• Bellow, A. (2004). In Praise of Nepotism. Anchor, USA.
• Bolat, O.İ., Bolat, T. & Seymen, O.A. (2009). Güçlendirici Lider Davranışları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Sosyal Mübadele Kuramından Hareketle İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 215-239.
• Bolat, T., Seymen, O., Bolat, O.İ. & Erdem, B. (2014). Yönetim ve Organizasyon (Güncellenmiş 4.b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bolat, T., Seymen, O.A., Bolat, O.İ., Yüksel, M., Katı, Y. & Kinter, O. (2016). Vekâlet Kuramı Bakış Açısıyla Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma ve Nepotizm İlişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(36-1), 105-132.
• Burke, R.J. (1989). Examining the Career Plateau: Some Preliminary Findings. Psychological Reports, 65(1), 295-306.
• Burke, R.J. & Mikkelsen, A. (2006). Examining the Career Plateau among Police Officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 29(4), 691-703.
• Büte, M. (2011a). Perceived Nepotism and Its Relation to Job Satisfaction, Negative Word of Mouth and Intention to Quit. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 187-203.
• Büte, M. (2011b). Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri ile İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi: Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,1(15), 383-404.
• Büte, M. (2011c). Nepotizm ve İş Tatmini İlişkisinde İş Stresinin Aracı Rolü Var mıdır? Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 175-184.
• Büte, M. (2011d). The Effects of Nepotism and Favoritism on Employee Behaviors and Human Resources Practices: A Research on Turkish Public Banks. TODAİE’s Review of Public Administration, 5(1), 185-208.
• Chay, Y.W., Aryee, S. & Chew, I. (1995). Career Plateauing: Reactions and Moderators among Managerial and Professional Employees. International Journal of Human Resource Management, 6(1), 61-78.
• Cropanzano, R. & Mitchell, M.S. (2005). Social Exchange Theory: An Interdisciplinary Review. Journal of Management, 31(6), 874-900.
• Çekmecelioğlu, H.G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
• Daskin, M. & Tezer, M. (2012). Organizational Politics and Turnover: An Empirical Research from Hospitality Industry. Turizam: znanstveno-stručni časopis, 60(3), 273-291.
• Daud, K.A.K., Holian, R. & Zhang, J. (2014). Job Satisfaction and Organizational Commitment in the Public Sector: A Study of A "Closed" Government Agency. International Journal of Innovation, Management and Technology, 5(5), 362-367.
• Dessler, G. (2014). Fundamentals of Human Resource Management. 4th ed., Edinburgh: Pearson Education.
• Dick, R.V., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner U., Ahlswede, O., Grubba, C., Hauptmeier, M., Höhfeld, C., Moltzen, K. & Tissington, P.A. (2004). Should I Stay or Should I Go? Explaining Turnover Intentions with Organizational Identification and Job Satisfaction. British Journal of Management, 15, 351-360.
• Doh, W.L. (2013). Antecedents of Service Recovery Performance in 3 and 4 Star Hotels in Douala, Cameroon. Unpublished Master’s Thesis, Eastern Mediterranean University, Famagusta.
• Eisenhardt, K.M. (1989). Agency Theory: An Assessment and Review. Academy of Management Review, 14(1), 57-76.
• Erbil, S. (2013). Otel İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Sinizm Algılarının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Erdem, B., Ceylan, U. & Saylan, U. (2013). Aile İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Kütahya’da Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, XXXII(2), 171-197.
• Ettington, D.R. (1998). Successful Career Plateauing. Journal of Vocational Behavior, 52(1), 72-88.
• Ference, T.P., Stoner, J.A. & Warren, E.K. (1977). Managing the Career Plateau. Academy of Management Review, 2(4), 602-612.
• Fındıklı, M.A. (2014). Algılanan Lider Desteği ve Algılanan Örgütsel Destek İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Özdeşlemenin Aracılık Rolü: İstanbul’da Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. YÖNETİM: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, (77), 136-157.
• Fong, Y.L. & Mahfar, M. (2013). Relationship between Occupational Stress and Turnover Intention among Employees in A Furniture Manufacturing Company in Selangor. Jurnal Teknologi, 64(1), 33- 39.
• Foster, B.P., Lonial, S. & Shastri, T. (2011). Mentoring, Career Plateau Tendencies, Turnover Intentions and Implications for Narrowing Pay and Position Gaps due to Gender-Structural Equations Modeling. Journal of Applied Business Research, 27(6), 71-84.
• Greer, C.R. (2003). Strategic Human Resource Management. 2nd ed., New Jersey:Pearson Education.
• Gustafsson, C. & Norgren, H. (2014). Nepotism Perceived by Managers in Northern Sweden: An Explorative Study on Attitudes towards Nepotism and Its Usage. Unpublished Bachelor Thesis, Umeå School of Business and Economics.
• Gümüştekin, G.E. & Gültekin, F. (2009). Stres Kaynaklarının Kariyer Yönetimine Etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23,147-158
• Habbershon, T.G. & Williams, M.L. (1999). A Resource-Based Framework for Assessing the Strategic Advantages of Family Firms. Family Business Review, 12(1), 1-25
• Heilmann, S.G., Holt, D.T. & Rilovick, C.Y. (2008). Effects of Career Plateauing on Turnover. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(1), 59-68.
• Herrera-Echeverri, H., Geleilate, J.G., Gaitan-Riaño, S., Haar, J. & Soto-Echeverry, N. (2016). Export Behavior and Board Independence in Colombian Family Firms: The Reverse Causality Relationship. Journal of Business Research, 69(6), 2018-2029.
• Hoctor, A. (2012). Nepotism & HRM Practices-How They Affect Player Satisfaction: A Study of GAA Clubs. Unpublished Doctoral Dissertation, National College of Ireland, Dublin.
• İlısu, İ. (2012). Personel Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• İşçi, E., Taştan, S.B. & Kozal, A. (2013). Örgütlerde Kurumsallaşma Düzeyinin Nepotizm Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Hastane Çalışanları Örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3, 61-83.
• İyiişleroğlu, S.C. (2006). Aile Şirketleri: Adana ve Çevresinde Faaliyet Gösteren Aile Şirketlerinde Nepotizm Uygulamasının Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Jensen, M.C. & Meckling, W.H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
• Jones, R.G. (2013). Nepotism in Organizations. New York: Routledge.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 12.b., Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karpuzoğlu, E. (2004). Büyüyen ve Gelişen Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Kaur, B., Mohindru & Pankaj. (2013). Antecedents of Turnover Intentions: A Literature Review. Global Journal of Management and Business Studies, 3(10), 1219-1230.
• Kaya, E. (2010). İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Sağlık Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Konovsky, M.A. & Pugh, S.D. (1994). Citizenship Behavior and Social Exchange. Academy of Management Journal, 37(3), 656-669.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesinin Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Lee, C.C., Huang, S.H. & Zhao, C.Y. ( 2012). A Study on Factors Affecting Turnover Intention of Hotel Empolyees. Asian Economic and Financial Review, 2(7), 866-875.
• Mavisu, H. (2010). Bireysel Kariyer Planlamanın Aşamalarından Biri Olarak Hedef Belirleme ve Kariyer Başarısı İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Milliman, J.F. (1992). Causes, Consequences, and Moderating Factors of Career Plateauing. Unpublished Phd Dissertation, University of Southern California, California.
• Mobley, W.H., Griffeth, R.W., Hand, H.H. & Meglino, B.M. (1979). Review and Conceptual Analysis of the Employee Turnover Process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522.
• Moynihan, D.P. & Pandey, S.K. (2008). The Ties That Bind: Social Networks, Person-Organization Value Fit, and Turnover Intention. Journal of Public Administration Research and Theory, 18(2), 205- 227.
• Omar, K., Anuar, M.M., Salleh, A.M.M. & Yaakop, A.Y. (2014). Career Plateauing: Is Still A Matter of Concern? Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(7), 224-230.
• Ören, K. (2007). Sosyal Sermayede “Güven” Unsuru ve İşgücü Performansına Etkisi. Kamu-İş. 9 (1), 71-90.
• Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 97-115.
• Özler, H., Özler, D.E. & Gümüştekin, G.E. (2007). Aile İşletmelerinde Nepotizmin Gelişme Evreleri ve Kurumsallaşma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 437-450.
• Pelit, E., Dinçer, F.İ. & Kılıç, İ. (2015). The Effect of Nepotism on Organizational Silence, Alienation and Commitment: A Study on Hotel Employees in Turkey. Journal of Management Research, 7(4), 82-110.
• Podsakoff, P.M., Mackenzie, S.B., Podsakoff, N.P. & Lee, J.Y. (2003). Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of the Literature and Recommended Remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
• Polat, M. & Meydan C.H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Ruig, T.S. (2009). Exploring Career Plateau As A Multi-Faceted Phenomenon: Understanding the Types of Career Management, 20(4), 610-622. by Accounting
• Professionals. British Journal of
• Saeed, I., Waseem, M., Sikander, S. & Rizwan, M. (2014). The Relationship of Turnover Intention with Job Satisfaction, Job Performance, Leader Member Exchange, Emotional Intelligence and Organizational Commitment. International Journal of Learning and Development, 4(2), 242- 256.
• Safina, D. (2015). Favouritism and Nepotism in An Organization: Causes and Effects. Procedia Economics and Finance, 23, 630-634.
• Salami, S.O. (2010). Career Plateauing and Work Attitudes: Moderating Effects of Mentoring Others with Nigerian Employees. Europe’s Journal of Psychology, 6(4), 71-92.
• Söylemez, C. (2007). İşletmelerde Temsil Maliyetlerinin Test Edilmesi: Türk İmalat Sektörü Üzerine Amprik Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Su, H.W. (2014). The Factors of Turnover Intention in Hotel Industry. International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences, 21(1), 31-38.
• Tagiuri, R. & Davis, J. (1996). Bivalent Attributes of the Family Firm. Family Business Review, 9(2), 199-208.
• Tett, R.P. & Meyer, J.P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analyes Based on Meta-Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2), 259- 293.
• Uygur, A. & Çağatay, A. (2015). Nepotism in Impact Employee Performance Evaluation Form with Family Business. International Journal of Management Sciences, 5(2), 136-146.
• Vinton, K.L. (1998). Nepotism: An Interdisciplinary Model. Family Business Review, 11(4), 297-303.
• Wayne, S.J., Shore, L. M. & Liden, R. C. (1997). Perceived Organizational Support and Leader-Member Exchange: A Social Exchange Perspective. Academy of Management Journal, 40(1), 82-111.
• Yazıcıoğlu, İ. & Koç., H. (2009). Aile İşletmelerinin Kurumsallaşma Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 497- 507.
• Yeşiltaş, M., Öztürk, Y. & Hemmington, N. (2010). Tourism Education in Turkey and Implications for Human Resources. Anatolia An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 21(1), 55- 71.
• Yin-Fah, B.C., Foon, Y.S., Chee-Leong, L. & Osman, S. (2010). An Exploratory Study on Turnover Intention among Private Sector Employees. International Journal of Business and Management, 5(8), 57- 64.
• Zengin, B., Şen, M. & Taşar, O. (2011). Marmara Bölgesi’nde Turizm Lisans Öğrencilerinin Konaklama Sektöründe Cinsiyete Göre Kariyer Düşünceleriyle İlgili Bir Araştırma. International Conference On Eurasian Economies, Kırgızistan, 217-225.
• Zopiatis, A., Constanti, P. & Theocharous, A.L. (2014). Job Involvement, Commitment, Satisfaction and Turnover: Evidence from Hotel Employees in Cyprus. Tourism Management, 41, 129-140.