A REALISTIC FOLK TALE: HİKÂYE-İ MANSÛR

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 18, 01.04.2018

Yılmaz Irmak Mehmet Emin Bars

Öz

It is seen in folk literature that while it is generally worked over the studies on large volume folk tales, there are no sufficient studies on small volume folk stories. Within this respect, the transfer of such small-volume works to the present alphabet is very important in terms of revealing the richness of the tradition of Turkish folk story. The text of the “Hikâye-i Mansur”, which has never been published and studied, is published in this study. First, a brief summary of the story is given. Afterward, information is given about the copies of the work evaluating differently in terms of genre. At the end of the work, the transcripted text of the work transferred into the Latin alphabet is submitted. This small-volume story called Hikâye-i Mansûr has five copies, two of which are manuscript and three of which are printed. The printed versions were copied exactly from the same of the manuscripts. Because these versions are completely the same, during the transfer from the Arabic alphabet into the Latin alphabet, it is based on the printed version regarding the some reading difficulties of the manuscripts. This story is a realistic story evolving around a single event and in which various adventures that Mansur experiences are narrated. Mansur, the protagonist, narrates the events in his own language. The story is lived in some cities of India such as Mahe and Calicut. Mansur in this story is not Hallac-ı Mansur who has a mystic personality. This story, whose text that we published, does not have religious characteristics

Anahtar Kelimeler

Folk Tale, Hikâye-I Mansûr, Realistic Story, Genre, Version

Bir Realist Halk Hikâyesi: Hikâye-i Mansûr

Öz

Halk edebiyatında çoğunlukla büyük hacimli halk hikâyeleri üzerinde çalışmalar yapılırken
küçük hacimli halk hikâyeleri üzerine yeterli çalışmaların yapılmadığı görülmektedir. Bu
bakımdan küçük hacimli bu tarz eserlerin günümüz alfabesine aktarımı, Türk halk hikâyesi
geleneğinin zenginliğini ortaya koyması bakımından oldukça önem taşımaktadır.
Bu çalışmada; bugüne kadar yayımlanmamış ve üzerinde çalışma yapılmamış olan “Hikâye-i
Mansûr” adlı eserin metin neşri yapılmıştır. Öncelikle hikâyenin kısa bir özeti verilmiştir. Daha
sonra ise eserin nüshaları hakkında bilgi verilmiş ve hikâyenin türüyle ilgili çeşitli
değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonunda Latin alfabesine aktarılmış olan eserin
aktarılmış metni yer almaktadır. Küçük hacimli bir hikâye olan Hikâye-i Mansûr’un iki el
yazması ve üç matbu olmak üzere beş nüshası vardır. Matbu nüshalar, el yazması nüshalardan
aynen istinsah edilmiştir. Nüshaların aynı olması ve el yazması nüshada görülen bazı okuma
güçlüklerinden dolayı Latin alfabesine yapılan aktarımda matbu nüsha esas alınmıştır. Hikâye;
tek bir olay etrafında gelişen ve Mansur adlı kahramanın başından geçen çeşitli maceraları konu
alan realist bir hikâye niteliği taşımaktadır. Hikâye kahramanı Mansur, olayları kendi dilinden
anlatmaktadır. Hikâye, Hindistan’ın Mahe ve Kalikut gibi bazı şehirlerinde geçmektedir. Bu
hikâyedeki Mansur, tasavvufi bir kişilik olan Hallac-ı Mansur değildir. Zira metnini
neşrettiğimiz bu hikâye dini bir nitelik taşımaz.

Anahtar Kelimeler

Halk Hikâyesi, Hikâye-İ Mansûr, Realist Hikâye, Tür, Nüsha

Kaynakça

• ABALI, İ. (2016). “Canış ve Bayış’ın Sonsuz Yolculuğu”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), s.203-213.
• ALPTEKİN, A. B. (2005). Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• AYTAÇ, P. (2011). Realist Halk Hikâyelerinden Tayyarzâde Hikâyesi ile Hançerli Hanım Hikâyesi. Ankara: Berikan Yayınevi.
• BORATAV, P. N. (2002). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• CAMPBELL, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• ERCİLASUN, A. B. (2010). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• HİKÂYE-İ MANSÛR. (1869), İstanbul: Mekteb-i Sanayi Matbaası.
• IRMAK, Y. ve AVA, U. (2017). Âşık Garip Hikâyesinde Arketipsel Sembolizm. Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6(12), 16-28.
• TEKİN, M. (2003). Roman Sanatı 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat. Elektronik Kaynakça
• http://dijital-kutuphane.mkutup.gov.tr/tr/manuscripts/catalog/details/334788 (Erişim Tarihi: 10.11.2017)
• http://katalog.ibb.gov.tr/yordambt/yordam.php?dilsecim=0&-vt=YordamBTSYS& (Erişim Tarihi: 11.11.2017)
• http://katalog.ibb.gov.tr/yordambt/yordam.php?dilsecim=0&-vt=YordamBTSYS& (Erişim Tarihi: 05.11.2017)
• http://kutuphane.atauni.edu.tr/yordambt/yordam.php? (Erişim Tarihi: 01.11.2017)