THE EFFECT OF EMOTIONAL INTELLIGENCE ON PROFESSIONALISM: A STUDY ON ACCOUNTANTS

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 353 - 371, 01.04.2018

Ali Acaray Mustafa Savcı

Öz

Professionalism, which is described as performing a profession perfectly with all its aspects, is an important element for service quality. Therefore, it is necessary to increase professionalism by having and maintaining attitudes and behaviors in accordance with professionalism. The objective of this paper is to examine the effect of emotional intelligence on professionalism. For this aim, the data collected from 90 accountants working in the accounting departments in Rize was analyzed using the SmartPLS 3.0 structural equation modeling methods. Research results reveal that self-awareness dimension of emotional intelligence has a positive and significant effect on ethical codes, own superiority, and closeness supervision dimensions of professionalism; self-management dimension of emotional intelligence has a positive and significant effect on knowledge base, task independence, own superiority, and societal impact dimensions of professionalism. As a result of this study, personal ability dimension of emotional intelligence has emerged as an important resource that fosters professionalism

Anahtar Kelimeler

Professionalism, Emotional Intelligence, Accountants

Duygusal zekanın profesyonelleşme üzerine etkisi: Muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma

Öz

Bir mesleği tüm yönleriyle mükemmel şekilde icra etme olarak nitelenen profesyonellik, kaliteli hizmet için önemli bir unsurdur. Dolayısıyla profesyonelliğe uygun tutum ve davranışlara sahip olarak ve onları sürdürerek profesyonelleşmeyi artırmak gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, duygusal zekanın profesyonelleşme üzerine etkisini incelemektir. Bu amaca yönelik olarak Rize ilindeki muhasebe bürolarında çalışan 90 muhasebe meslek mensubundan elde edilen veriler yapısal eşitlik modellemesi SmartPLS 3.0 istatistiksel veri analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları; duygusal zekanın öz farkındalık boyutunun profesyonelliğin etik kodlar, kişisel üstünlük ve yakından denetim; özyönetim boyutunun ise profesyonelliğin bilgi tabanı, görev bağımsızlığı, kişisel üstünlük ve toplumsal önem boyutları üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın sonucunda, duygusal zekanın kişisel yetenek boyutu, profesyonelleşmeyi güçlendiren önemli bir kaynak olarak ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Profesyonelleşme, Duygusal Zeka, Muhasebe Meslek Mensubu

Kaynakça

• Acar, C. (2011). Halkla ilişkiler mesleğinin profesyonelleşmesi: Bursa halkla ilişkiler derneği örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Acar, F. (2002). Duygusal zeka ve liderlik. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 53-68.
• Acaray, A. ve Savcı, M. (2018). Mesleki tükenmişliğe profesyonelleşmenin etkisi: Muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma. Manas Journal of Social Studies, 7(1): 331-351.
• Adıgüzel, O., Tanrıverdi, H. ve Özkan, D.S. (2011). Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2): 235-260.
• Albayraktaroğlu, S. (2010). Profesyonelleşme olgusu ve mesleki profesyonelleşme açısından Türkiye’de sosyal hizmet mesleği (Sakarya örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişki. Sakarya University Journal of Education, 4(2): 57-71.
• Angelidis, J. ve Ibrahim, N. A. (2011). The impact of emotional intelligence on the ethical judgment of managers. Journal of Business Ethics, The 16th Annual International Conference Promoting Business Ethics, 99(1):111-119.
• Aranya, N. ve Ferris, K. R. (1984). A reexamination of accountants’ organizational-professional conflict. The Accounting Review, 59(1):1-15.
• Avunduk, Y. (2016). Duygusal zekânın iş performansı üzerindeki etkisi: Tıp doktorları ile toplu ulaşım şoförleri üzerinde karşılaştırmalı alan uygulaması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Balcı, A. (1997). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Balkaya, S. (2011). Duygusal zeka gelişiminin çalışanın başarısındaki rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Baltaş, A. (2003). Başarı için pasaport: Profesyonel davranış. Kaynak Dergisi, Nisan-Eylül, 14.
• Bar-On, R. (1997). The emotional quotient inventory (EQ-i): A test of emotional intelligence. Toronto, Canada: Multi-Health Systems, Inc.
• Bar-On, R. ve Handley, R. (2003). The Bar-On EQ-360. Toronto, Canada: Multi-Health Systems.
• Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, 18: 13-25.
• Barut, Y. ve Onay, M. (2014). Duygusal zeka ve iletişim becerileri ilişkisi örgüt kültürünün aracı rolü: Kent Hastanesi örneği. 2. Örgütsel Davranış Kongresi, 7-8 Kasım, Kayseri, 983-991.
• Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin profesyonelliğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Bilginoğlu, B. (2013). Mühendislik mesleğinin profesyonelleşme düzeyi ve mühendisler için Y teorisi varsayımlarının geçerliliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Boyatzis, R. ve Goleman, D. (2001). The emotional competence inventory (ECI). Boston: HayGroup.
• Boyt, T., Lusch, R. F. ve Naylor, G. (2001). The role of professionalism in determining job satisfaction in professional services: A study of marketing researchers. Journal of Service Research, 3(4): 321-330.
• Bozok, E. (2016). Profesyonelleşmenin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bir vakıf üniversite çalışanları üzerine araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Buvoltz, K.A. Powell, F.J., Solan, A.M. ve Longbotham, G.J. (2008). Exploring emotional intelligence, learner autonomy, and retention in an accelerated undergraduate degree completion program. New Horizons in Adult Education and Human Resource Development, 22(3-4): 26-43.
• Cerit, B. (2010). Hemşirelerin profesyonellik davranışları ile etik karar verebilme düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Chin, W.W. (1998). The Partial least squares approach for structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cohen, A. ve Kol, Y. (2004). Professionalism and organizational citizenship behavior: An empirical examination among Israeli nurses. Journal of Managerial Psychology, 19(4): 386-405.
• Çakar, U. ve Arbak, Y. (2004). Modern yaklaşımlar ışığında değişen duygu zekâ ilişkisi ve duygusal zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3): 23-48.
• Çay, Y.T. (2009). Liderlik ve duygusal zeka: Uygulamalı bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çelik, S. (2010).Hemşirelerin Profesyonellik davranışlarının iş doyumuna etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çelik, S., Ünal, Ü. ve Saruhan, S. (2012). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin mesleki profesyonelliklerinin değerlendirilmesi. İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi, 20(3): 193-199.
• Çelik, M. ve Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile tükenmişlikleri arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30: 102-131.
• Çetin, N. (2015). Profesyonelleşme olgusu ve mali müşavirler üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
• Daştan, Z. (2013). Çalışanların duygusal zekâ düzeyleri ile iş etiğine bakış açıları arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Ankara.
• Dikmen, Y., Yönder, M., Yorgun, S., Usta, Y.Y., Umur, S. ve Aytekin, A. (2014). Hemşirelerin profesyonel tutumları ile bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3): 158-164.
• Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2007). Kurumların başarısında duygusal zekanın rolü ve önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, 14(1): 209-230.
• Doğan, H. ve Can, A. (2009). Örgütlerde mesleki özerklik sorunu ve Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde ampirik bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1): 133-148.
• Elsaka, N. (2005). New Zealand journalists and the appeal of ‘professionalism’ as a model of organisation: An historical analysis, Journalism Studies, 6(1): 73-86.
• Emre, H. (2009). Türkiye’deki gazetecilerde profesyonellik düzeyinin belirlenmesine yönelik bir alan araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Fatemi, M., Alimirzaei, H., Ghaffari, S. ve Izadi, M. (2014). The relationship between efl teachers' emotional intelligence and their autonomy, intelligence and job burnout, and autonomy and their job burnout. International Journal of Language Learning and Applied Linguistics World, 7(4): 307-314.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18: 39-50.
• Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. New York: Bantam Books.
• Goleman, D. (1996). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir?. (çev. Banu Seçkin Yüksel), 29. Bası İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. New York: Bantam.
• Gökçora, İ.H. (2005). Toplumsal yaşamımızda ve Türk bilim-dünyasında “profesyonel ve profesyonellik” kavramlarına değin. Bilgi Dünyası, 6(2): 237-250.
• Gökçora, İ. H. (2006). Türkiye’de bilimsel iletişim ve bilim yönetiminde profesyonellik. ÜNAK'06: Bilimsel