Otel İşletmelerinin Engelli Turistlere Yönelik Uygulamalarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 2082 - 2103, 27.04.2019

Adnan Akın

https://doi.org/10.33206/mjss.558146

Cited By: 4

Öz

Hizmet sektörü içerisinde yer alan otel işletmelerinin her geçen gün sayısının arttığı bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla otel işletmeleri rekabetçi kalabilmek için hizmet kalitesini arttırmak amacıyla çeşitli çabalar sarf etmektedir. Nitekim her kesime ulaşabilmek için çaba harcayan otel işletmelerinin en önemli konukları özel insanlar olarak adlandırılabilecek olan ve Türkiye’de neredeyse sayıları 9 milyonu bulan fiziksel ve zihinsel engelli kişilerdir. Önemli ve büyük bir pazar olduğu düşünülen engelli kişilerin turizm faaliyetlerinden yararlanmaları engelsiz olan diğer kişiler gibi en doğal hakları olmasına rağmen otel işletmelerinin fiziksel koşullarının yetersiz kaldığı gerçeğini ortaya koymaktadır. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinin engellilere yönelik yapmış oldukları düzenlemeleri belirlemektir. Ayrıca daha fazla engellinin konaklama işletmelerinden faydalanabileceği hizmet ve faaliyetler ile ilgili öneriler sunmaktır. Bu amaç kapsamında veriler, nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak, yarı yapılandırılmış soru formu yardımıyla elde edilmiştir. Gaziantep’te faaliyet gösteren toplam 10 tane 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinin orta ve üst düzey yöneticileriyle görüşmeler yapılmıştır. Bu kapsamda toplam 10 yöneticiyle görüşme gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda birbirini tekrar eden cevaplarla karşılaşıldığında, görüşmeler tamamlanıp; örneklem sayısının yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nitekim elde edilen bu veriler doğrultusunda araştırma sonuçlandırılmıştır. Buna göre; 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde engellilerin faydalanabileceği oda sayılarının, şekillerinin, düzenlerinin mevzuata uygun olmadığı ya da yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber bazı işletmelerin yasal uygulamalar kapsamında engellilerin kullanımına yönelik odaların düzenlenmesi ile ilgili çalışmalarını yeni başlattıkları saptanmıştır. Diğer bir sonuç ise kanun kapsamında otel işletmelerinde fiziksel engeli bulunan kişiler için odalar ya da diğer hizmetler ile ilgili gerekli düzenlemelerin yapılmadığı gerçeğidir. Ayrıca örneklem kapsamındaki otel işletmelerinde bir bütün olarak engelli turistlerin faydalanabileceği hizmetlerin, katılacakları faaliyetlerin sınırlı olduğu ortaya konmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Turizm, Engelli Turist, Otel İşletmeleri

Kaynakça

• Akın, A. (2018). Engelli Gençlerin Otel İşletmelerinden Beklentilerinin Değerlendirilmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 6(15), 167-184.
• Akturan, G. (2017). Butik Otel Odalarındaki Mekânsal Özelliklerin İncelenmesi; Bodrum'daki Butik Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Artar, Y. & Karabacakoğlu, Ç. (2003). Türkiye’de Özürlüler Turizminin Geliştirilmesine Yönelik Olarak Konaklama Tesislerindeki Alt Yapı Olanaklarının Araştırılması. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi.
• Atak, V. (2008). Marmaris’teki Otel İşletmelerinin Bedensel Engelli Turizmine Bakışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Atef, T. M. (2011). Assessing the Ability of the Egyptian Hospitality Industry to Serve Special Needs Customers. Managing Leisure, 16, 231-242.
• Ayyıldız, T.; Atay H. & Yazıcı, A. (2014). Konaklama İşletmelerinin Engelliler İçin Olanakları ve Yöneticilerin Görüşleri: Kuşadası Örneği. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(2), 54-100.
• Buhalis, D. & Darcy, S. (2011). Indroduction: From Disabled Tourists to Accessible Tourism, In Buhalis, D. and Darcy, S. (Eds), Accessible Tourism Concepts and Issues, Bristol: Channel View Publications.
• Bulgan, G. & Çarıkçıl, İ. H. (2015). Engelli Turizmi: Antalya İlindeki Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7)13, 15-42.
• Büyükşalvarcı, A., Şapçılar, M.C. & Tuncel, M. (2017). Otel İşletmelerinde Engelli Olanaklarına İlişkin Yöneticilerin Görüşleri: Konya Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 13, 249-263.
• Çakıcı, A. C., Kozak, A. M., Azaltun, M., Sökmen, A. & Sarıışık, M. (2002). Otel İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Darcy, S. & Dickson, T. J. (2009). A Whole-of-Life Approach to Tourism: The Case for Accessible Tourism Experiences, Journal of Hospitality and Tourism Management, 16, 32-44.
• Darcy, S. & Pegg, S. (2011). Towards Strategic Intent: Perceptions of Disability Service Provision Amongst Hotel Accommodation Managers. International Journal of Hospitality Management, 30, 468-476.
• Düger, T. & Kayıhan, H. (2001). Tekerlekli Sandalye Kullanan Kişiler İçin Çevresel Mimari Engellerin İncelenmesi. Ufkun Ötesi Dergisi, 1(1), 23-35.
• Eryılmaz, B. (2010). Turizmde Engelli Pazarının Değerlendirilmesi ve Bodrum Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Ketboğa, S. (2016). İstanbul İli Örneğinde Otel İşletmelerinin AB Erişilebilirlik Standartlarına Uygunluğunun Karşılaştırmalı Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kim, W. G., Stonesifer, H. W. & Han J. S. (2012). Accommodating the Needs of Disabled Hotel Guests: Implications for Guests and Management. International Journal of Hospitality Management, 31, 13111317.
• Kozak, N., Kozak, A. M. & Kozak, M. (2001). Genel Turizm: İlkeler, Kavramlar (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mihaela, B. C. (2012). Tourism Industry In Romania and The Needs of People With Disabilities. Economic Science Series, 21 (1), 481-486.
• Moven, J. C. ve M. Minor. (1998). Consumer Behaviour. Prentice Hall: Upper Saddle River, New Jersey.
• Olalı, H. & Korzay, M. (1993). Otel İşletmeciliği. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• O’Neill, M. & Knight, J. (2000). Disability Tourism Dollars in Western Australia Hotels, Hospitality Rewiews, 2 (18), 72-88.
• Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tozlu, E. (2012). Turizm Destinasyonlarında Engellilere Yönelik Ürünlerin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Tozlu E., Mercan O. & Atay L. (2012). Çanakkale’nin Engelli Turizmine İlişkin Durumunun Belirlenmesine ve Planlanmasına Yönelik Bir Çalışma. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 1-16.
• Yaylı, A. & Öztürk, Y. (2006). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Bedensel Engelliler Pazarına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1): 87-97.
• Yörük, Ü. K. (2003). “Turizm Yapılarının Tasarımında Özürlü Etmeninin İrdelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Zengin, B. & Eryılmaz, B. (2013). Bodrum Destinasyonunda Engelli Turizm Pazarının Değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), 51-74. http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html (Erişim tarihi: 25.12.2018)