Stratejik Yönetim Muhasebesi Tekniklerinden Marka Değerleme ve Bir Uygulama

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 3630 - 3650, 15.10.2019

Burak Kayıhan

https://doi.org/10.33206/mjss.490379

Cited By: 2

Öz

Stratejik Yönetim
Muhasebesi, işletmelere sektörlerinde rekabet avantajı sağlamak adına alınacak
stratejik kararlarda yol gösteren önemli bir kavramdır. Marka değerlemesi de
stratejik yönetim muhasebesi tekniklerinden biri olarak stratejik karar alma
kategorisinde yer alarak işletmelere ek getiri sağlayan ve finansal tablolarda
ayrı olarak raporlanmayan markanın parasal değerini ortaya koymaktadır. Marka,
bir işletmeye içinde bulunduğu sektörde itici güç sağlayarak rakiplerine göre
farklılık yaratır. Marka; soyut anlamda firmaya yer aldığı sektörde prestijli
bir konum ve buna bağlı olarak kabul edilirlik sağlarken somut anlamda ise,
işletmelere ek getiri sağlayabilecek en önemli araçlardan biridir. Bu bağlamda
markanın değerini ölçmek, önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Marka
değerini ölçmek için davranışsal, finansal ve karma yöntemler söz konusudur. Çalışmamızda
ise finansal yöntemler içerisinde yer alan Hirose Yöntemi kullanılmıştır. Bu
çalışma, işletmelerin marka değerlerini en doğru olacak şekilde saptamak
amacıyla yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler hisse senetleri Borsa
İstanbul (BİST)’da işlem gören işletmelerin finansal tabloları aracılığıyla
elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini BİST Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
sektöründe yer alan 28 tane işletme oluşturmaktadır. Verileri analize uygun
olan 25 tane işletme değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Trakya
Cam, marka değeri en yüksek olan işletme olarak tespit edilmiştir. Diğer
sonuçlarda ise, Anadolu Cam en yüksek ikinci marka değerine, İzocam da en
yüksek üçüncü marka değerine sahipken; Denizli Cam’ın da en düşük marka
değerine sahip olduğu saptanmıştır.

Stratejik Yönetim
Muhasebesi, işletmelere sektörlerinde rekabet avantajı sağlamak adına alınacak
stratejik kararlarda yol gösteren önemli bir kavramdır. Marka değerlemesi de
stratejik yönetim muhasebesi tekniklerinden biri olarak stratejik karar alma
kategorisinde yer alarak işletmelere ek getiri sağlayan ve finansal tablolarda
ayrı olarak raporlanmayan markanın parasal değerini ortaya koymaktadır. Marka,
bir işletmeye içinde bulunduğu sektörde itici güç sağlayarak rakiplerine göre
farklılık yaratır. Marka; soyut anlamda firmaya yer aldığı sektörde prestijli
bir konum ve buna bağlı olarak kabul edilirlik sağlarken somut anlamda ise,
işletmelere ek getiri sağlayabilecek en önemli araçlardan biridir. Bu bağlamda
markanın değerini ölçmek, önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Marka
değerini ölçmek için davranışsal, finansal ve karma yöntemler söz konusudur. Çalışmamızda
ise finansal yöntemler içerisinde yer alan Hirose Yöntemi kullanılmıştır. Bu
çalışma, işletmelerin marka değerlerini en doğru olacak şekilde saptamak
amacıyla yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler hisse senetleri Borsa
İstanbul (BİST)’da işlem gören işletmelerin finansal tabloları aracılığıyla
elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini BİST Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
sektöründe yer alan 28 tane işletme oluşturmaktadır. Verileri analize uygun
olan 25 tane işletme değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Trakya
Cam, marka değeri en yüksek olan işletme olarak tespit edilmiştir. Diğer
sonuçlarda ise, Anadolu Cam en yüksek ikinci marka değerine, İzocam da en
yüksek üçüncü marka değerine sahipken; Denizli Cam’ın da en düşük marka
değerine sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Yönetim Muhasebesi, Marka Değerleme

Brand Valuation From Strategic Management Accounting Techniques and A Practice

Öz

Strategic Management Accounting is an important concept guiding the strategic decisions to be taken on behalf of the company to provide competitive advantage in their sector. Brand valuation as well as one of the strategic management accounting techniques takes place in strategic decision-making category. Providing additional return to firms and reveals the monetary value of the brand are not reported separately in the financial statements thanks to this technique. To measure the brand value of behavioral, financial and mixed methods are concerned. In our study, Hirose Method is used which is located in financial methods, which is included in income based brand valuation methods. The purpose of this study is to determine the brand values of the firms to be the most accurate. Data used in the study is obtained via BIST companies’ financial statements. The research sample is composed of 28 companies in the BIST Non-Metallic Mineral Products Sector. The data of 25 companies was available to be evaluated. The findings show that there is Trakya Cam has been identified as the company with the highest brand value. In other results, Anadolu Cam has the second highest brand value, while the Izocam the third highest brand value; Denizli Cam was found to have the lowest brand value.

Anahtar Kelimeler

Strategic management accounting, Brand valuation

Kaynakça

• Başcı, E. S. (2009). Marka Değerinin Tespiti ve İMKB’de Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Bursalı, O. B. (2007). Marka Değerinin Tespiti ve Denizli Tekstil Sektörü Üzerinde Uygulanması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Cadez, S. & Guilding, C. (2008). An Exploratory Investigation of an Integrated Contingency Model of Strategic Management Accounting. Accounting, Organizations and Society, 33(7-8), 836-863.
• Cravens, S.K. & Guilding, C. (1999). Strategic Brand Valuation : A Cross-Functional Perspective. Business Horizons, 42(4), 53-62.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2008) Dokuzuncu Kalkınma Planı Kapsamında Taş ve Toprağa Dayalı Sanayiler Özel İhtisas Komisyonu Raporu Cilt I-II, Ankara, Türkiye.
• Dımbıloğlu, A. A. (2014). Marka Değerinin Belirlenmesi: Örnek Olay Uygulaması BİST (Borsa İstanbul) Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Marka Değerinin Tespiti. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). T.C. Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Guilding, C., Cravens, S.K., Tayles, M. (2000). An International Comparison of Strategic Management Accounting Practices. Management Accounting Research, 11(1), 113-135.
• Hirose, Y. (2002). The Ministry of Economy, Trade and Industry The Government of Japan, The Report of the Committee on Brand Valuation. Erişim Tarihi:13.05.2015.http://www.dl.ndl.go.jp/view/download/digidepo_1285950_po_cbrandvalue.pdf?contentNo=1&alternativeNo=
• Marangoz, M. (2007). Marka Değeri Algılamalarının Marka Yayılmaya Etkileri. Ege Akademik Bakış Dergisi, 7(2), 459-483.
• Özgüven, N. (2010). Marka Değeri: Global Markaların Değerlendirilmesi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 141-148.
• Said, J., Hui, W. S., Othman, R. (2010). The Mediating Effects of Organizational Learning Orientation on the Relationship Between Strategic Management Accounting Information Use and Organizational Performance. Asia-Pacific Management Accounting Journal, 5(2), 11-29.
• Sarı, E. S. (2009). Marka Değeri, Marka Değerleme Yöntemleri ve Muhasebe Açısından Marka Değeri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Şener, R., Dirlik, S. (Mayıs 2012). Stratejik Yönetim Kapsamında Stratejik Yönetim Muhasebesi Araçlarının Kullanım Düzeyi Üzerine Ampirik Bir Araştırma., XXXI. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Muğla, Türkiye.
• Terzi, S. (2006). Genel Üretim Maliyeti Sapmalarının Yeni Üretim Yöntemleri Çerçevesinde, Stratejik Yönetim Muhasebesi Açısından Analizi, Değerlendirilmesi ve Raporlanması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Yüzbaşıoğlu, N. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim ve Planlama Açısından Stratejik Maliyet Yönetimi ve Enstrümanları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 387-410.