Avrupa Birliği Tarihinde Bir Geri Adım: Brexit

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 573 - 589, 27.01.2020

Esra Sena Türko Sümeyye Gökçenoğlu

https://doi.org/10.33206/mjss.483512

Cited By: 3

Öz

İngiltere’nin 2016 yılında Brexit
referandumunda AB’den ayrılma kararı almasıyla AB tarihinde bir ilk
gerçekleşmiştir. Brexit müzakere süreci 2017 tarihi itibariyle başlamıştır.
Müzakerelerin iki yıl sürmesi ve İngiltere’nin Mart 2019'da AB’den ayrılması hedeflenmektedir.
Çalışmada, İngiltere’nin AB’den ayrılması durumunda Birlik ile olan
ilişkilerini hangi modelde devam ettireceği, müzakerelerde tarafların pozisyon
ve stratejileri, olası sonuçları ve ikilinin geleceğine dair ilişkilerine
etkileri incelenmiştir. Ayrıca Türkiye’nin Brexit sürecinden ne derecede
etkilendiği tartışılmıştır. Bu bağlamda ülkelerin hem politik hem de ekonomik
verileri ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.

Brexit
sürecinde İngiltere’nin ulusal para biriminin son 31 yılın en düşük seviyeye
düştüğü, AB ile olan ihracatında %20 kayıp yaşadığı, dünya finans piyasasındaki
konumunu kaybettiği ve milli gelirinin %1-9 arasında daraldığı görülmektedir.
Avrupa Birliği ise en büyük finansman kaynağı olan üyelerinden birini
kaybetmiş, dünya üzerindeki saygınlığı kısmen zedelenmiş ve yeni ayrılık
söylentileriyle karşı karşıya kalmıştır. Ayrıca Brexit ile Birlik’in dış
politikası zayıflamış, ABD gibi bazı ülkelerle ikili anlaşmalarında gecikmeler
yaşanmıştır. Türkiye ise Brexit’ten doğrudan etkilenmiştir. İlk olarak Avrupa
Birliği’ne üyelik konusunda en büyük destekçisini kaybetmiştir. Türkiye’de en
fazla yabancı yatırımı bulunan ülkenin İngiltere olduğu ve 2900’den fazla
İngiliz sermayeli şirket bulunduğu bilinmektedir. İngiltere Türkiye’nin ithalat
yaptığı ülkeler arasında 11. sırada, ihracat yaptığı ülkeler arasında ise 2.
sırada yer alırken; Brexit sonrası ikili arasındaki dış ticaret %14 oranında
daralmış ve en çok ihracat gerçekleştirilen ülkeler sıralamasında 4. sıraya
gerilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Brexit, Avrupa Birliği, İngiltere, Türkiye

One Step Back in European Union History: Brexit

Öz

A first in European Union (EU) history has come true when United Kingdom (UK) decided to leave EU membership by Brexit referendum in 2016. Brexit negotiation process has started by 2017. Negotiations were expected to last for two years and UK to leave EU membership by March 2019. But the process has fallen behind schedule, UK hasn’t left EU membership yet. Position and strategies of the counterparts in negotiations, expected possible results and effects on future relations of the counterparts are examined in the study. Besides how Turkey is affected by Brexit process is discussed. Within this context, both political and economic data of the countries and the Union are reviewed. In Brexit process, UK currency has decreased to lowest grade of 31 years, export to EU has declined 20%, UK has lost her position in finance market and national income narrowed by 1-9%. On the other hand, EU has lost one of her most important finance resource members, her worldwide reputation is partly damaged, and has faced with new exit rumors. Furthermore, Union’s foreign policy has been weakened by Brexit, delays occurred in bilateral agreements. Turkey is directly affected by Brexit. UK is known to be the country possessing highest number of foreign investments in Turkey, and there are more than 2900 companies with British capital in Turkey. UK had ranked in 11th place in Turkey’s import partners and 2nd place in export partners; after Brexit, foreign trade between two countries has narrowed by 14% and UK has declined to 4th place among major export countries.

Anahtar Kelimeler

Brexit, European Union, United Kingdom, Turkey

Kaynakça

• AB, Brexit'te geçiş sürecini belirledi. (2018, 29 Ocak). e-Dünya. https://www.dunya.com/ekonomi/ab-brexitte-gecis-surecini-belirledi-haberi-400752
• Ağyar, Z. (2016). AB üyesi ülkelerin Türkiye dış ticaretindeki yeri. Europolitika. http://www.europolitika.com/?p=473
• Alaca, A.İ.S. (2017). Bölgesel ve uluslararası güvenlik açısından İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması (Brexit). Ed. E. Esen, & D. Şekeroğlu. Brexit-Elveda Avrupa: İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi Ve Türkiye‐AB İlişkilerinde Fırsatlar Ve Tehditler (pp. 265-298), Ankara: Siyasal Kitabevi. http://akvam.akdeniz.edu.tr/kitap/18.pdf
• Alsan, M. (2016). Brexit: finans sektörüne etkisi. KPMG. https://home.kpmg.com/tr/tr/home/gorusler/2016/11/brexit-finans-sektorune-etkisi.html
• Altay, F. (2016). Brexit-İngiltere’nin AB’den ayrılması sorunsalı Türkiye’ye olası etkileri. Yeni İpek Yolu Konya Ticaret Odası Dergisi, 29(340), 44-47. http://www.kto.org.tr/d/magazine/340/340.pdf
• Aras, İ., & Gunar, A. (2017). Brexit’in Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerine etkileri. Ed. T. Arı & Ç.A. Koyuncu. IX. Uludağ Uluslararası İlişkiler Kongresi: Dünya Politikasında Kriz ve Değişim (pp. 304-320). Bursa: Dora Basım Yayın.
• Aybar, S. (2016, 27 Temmuz). Brexit sonrası, İngiltere, AB ve ötesi. Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi. http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/31892/brexit_sonrasi_ingiltere_ab_ve_otesi
• Aydemir, A. (2016). Brexit nedir? GCMFOREX Menkul Kıymetler A.Ş. https://www.gcmforex.com/egitim/makale-arsivi/brexit-nedir/
• Barrett, A., Bergin, A., FitzGerald, J., Lambert, D., McCoy, D., Morgenroth, E., Siedschlag, I., & Studnicka, Z. (2015). Scoping The Possible Economic Implications Of Brexit On Ireland. İrlanda: ESRI Research Series, 48. https://www.esri.ie/pubs/RS48.pdf
• Bergin, A., Garcia-Rodriguez, A., Morgenroth, E. L. W., & Smith, D. (2017). Modelling the medium- to long-term potential macroeconomic impact of Brexit on Ireland. The Economic and Social Review, 48(3), 305-316. https://www.esr.ie/article/view/771/164
• Birch, A. (2016). Brexit breakdown. KSLR EU Law Blog. https://blogs.kcl.ac.uk/kslreuropeanlawblog/?p=1054#_edn10
• Booth, S. (2016, 12 Eylül). Turkey is no model for Britain’s post-Brexit trade policy. Vocal Europe. https://www.vocaleurope.eu/turkey-is-no-model-for-britains-post-brexit-trade-policy/
• Boyraz, H.M. (2016). Brexit: Birleşik Krallık Avrupa Birliği’nden ayrılıyor mu? SETA Perspektif, 134. https://www.setav.org/brexit-birlesik-krallik-avrupa-birliginden-ayriliyor-mu/
• Brexit Hollandalı balıkçıları endişelendiriyor. (2018, 14 Mayıs). Euronews, http://tr.euronews.com/2018/05/14/brexit-hollandal-bal-kcl-lar-endiselendiriyor
• Brexit: İngiltere artık en büyük 5. ekonomi değil. (2016, 7 Temmuz). BBC News. https://www.bbc.com/turkce/ekonomi/2016/07/160707_ingiltere_brexit_ekonomi
• Brexit müzakereleri bugün başlıyor. (2017, 17 Temmuz). Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/brexit-muzakereleri-bugun-basliyor-40522451
• Brexit müzakerelerinde ikinci aşama. (2017, 8 Aralık). Merkez Gazetesi. http://www.merkezgazetesi.com.tr/haber/brexit-muzakerelerinde-ikinci-asama-166290.html
• Cookman, L. (2016, 25 Mayıs). What if Turks talked about Britons the way vote leave talks about Turkey? The Guardian. https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/may/25/vote-leave-turkey-british-migrants-turks-ankara-eu#img-2
• Çayırlı, E. (2016, 19 Aralık). 2016'dan 2017'ye geçerken İngiltere ekonomisi. İnvesting.com. https://tr.investing.com/analysis/2016'dan-2017'ye-ge%C3%A7erken-%C4%B0ngiltere-ekonomisi-200170106
• Çenberci, E., & Gövdere, B. (2017). Göç krizinin, Brexit kararına ve Avrupa Birliği’nin geleceğine muhtemel etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Göç Özel Sayısı), 1427-1442.
• Çetin, Ş., & Hatip, Y. (2018). Brexit sonrası ilk AB bütçesi birliği böldü. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/brexit-sonrasi-ilk-ab-butcesi-birligi-boldu/1139786
• Deutscher Industrie-und Handelskammertag (2017). The Impact Of Brexit On German Businesses Results Of The IHK Business Survey Going International 2018. Berlin: DIHK.
• Elbir, H.Ç. (2018). Brexit süreci yürüyor ama İngiltere Avrupa'dan çıkmak istemiyor. Avrasya İncelemeleri Merkezi, Yorum no: 2018/19. https://avim.org.tr/tr/Yorum/BREXIT-SURECI-YURUYOR-AMA-INGILTERE-AVRUPA-DAN-CIKMAK-KONUSUNDA-TEREDDUTLU
• Eluere, M., & Martin, L. (2016). France – How will Brexit impact the French economy? Prospects, 16(178). http://etudes-economiques.mobi/medias/Persp16_178_France_20160704_EN.pdf
• Eralp, N.A. (2016). Brexit’in AB üzerindeki etkileri: ilk tahminler. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Değerlendirme Notu. Temmuz 2016. http://www.tepav.org.tr/upload/files/1467796324-5.BREXIT___IN_AB_UZERINDEKI_ETKILERI_ILK_TAHMINLER.pdf
• Garcia-Herrero, A., & Xu, J. (2016). What consequences would a post-Brexit China-UK trade deal have for the EU? Policy Contribution, 18, Brussels: Bruegel.
• George, E. (2017). A private sector perspective on priorities for UK-Africa trade relations post Brexit. The Future Of Africa-Uk Trade And Development Cooperation Relations In The Transitional And Post Brexit Period (pp. 65-68). All Party Parliamentary Group for Africa. http://www.royalafricansociety.org/sites/default/files/files/APPG%20report%202017-%20Future%20of%20Africa%20UK%20Relations%20Post%20Brexit%20v2.pdf
• Global Counsel. (2015). BREXIT: The Impact On The UK And The EU. https://www.global-counsel.co.uk/sites/default/files/special-reports/downloads/Global_Counsel_Impact_of_Brexit.pdf
• Gürlesel, C.F. (2016). Brexit ve küresel etkileri. Moment Expo, 97. http://www.moment-expo.com/brexit-ve-kuresel-etkileri
• House of Lords (2016). The EU referendum and EU reform. European Union committee 9th report of session 2015-16, HL Paper 122. London.
• Ignáth, É. K. (2017). The impact of Brexit on the Benelux states. Essays in Economics and Business Studies. doi: 10.18427/iri-2017-0059
• İktisadi Kalkınma Vakfı (2016). Britanya Referandumu Ve Sonrası: AB Entegrasyon Sürecinin Geleceği Ve Türkiye. İstanbul: İKV Yayınları, 284. https://www.ikv.org.tr/images/files/IKV_Brexit_Yayin%20no%20284(1).pdf
• İngiltere AB’den ayrıldı! peki şimdi ne olacak?. (2016, 24 Haziran). Takvim Gazetesi. https://www.takvim.com.tr/galeri/dunya/ingiltere-abden-ayrildi-peki-simdi-ne-olacak/19
• İngiltere ulusal kanunlarına dönüyor. (2017, Mart 31). Mepa News. https://www.mepanews.com/ingiltere-ulusal-kanunlarina-donuyor-4984h.htm
• İngiltere ve AB, Brexit müzakerelerinde ikinci aşamaya geçiyor. (2017, 15 Aralık). BBC News. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42366180
• İngiltere: işsizlik son çeyrekte düştü ancak Brexit istihdam için endişe kaynağı. (2016, 16 Kasım). Euronews. http://tr.euronews.com/2016/11/16/ingiltere-issizlik-son-ceyrekte-dustu-ancak-brexit-istihdam-icin-endise-kaynagi
• İstanbul International Finance Center (2018). Londra uluslararası finans merkezi. http://iifc.com.tr/londra-uluslararasi-finans-merkezi/
• Karacan, P. (2017). Brexit: Avrupa Birliği Hukuku ve Birleşik Krallık açısından ‘buzdağının görünen yüzü’. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3). 403-416.
• Kılcı, E.N. (2018). Brexit; Birleşik Krallık ve Euro-Bölgesi açısından sonuçlarının değerlendirilmesi. Sakarya İktisat Dergisi, 7(1), 1-26.
• Kılıç, M. (2016). Brexit: Avrupa Birliği’nde değer çözülmesi. Türkiye Gazetesi. http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/prof-dr-muharrem-kilic/592138.aspx
• Kolev, G., Matthes, J., & Busch, B. (2016). Brexit impacts on Germany? IW-Kurzberichte. https://www.iwkoeln.de/en/studies/iw-kurzberichte/beitrag/galina-kolev-juergen-matthes-berthold-busch-brexit-impacts-on-germany-305825.html
• Köker, İ. (2017, 19 Haziran). Brexit müzakereleri AB'nin hazırladığı çerçevede ilerleyecek. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-40336341
• Kutlay, M. (2017). ‘Brexit’ sonrası İngiltere ve AB bütünleşmesinin geleceği. Liberal Perspektif: Analiz. 4. Özgürlük Araştırmaları Derneği. http://ozgurlukarastirmalari.com/pdf/rapor/OAD_9uoaQV1.pdf
• Küçükkeleş, M. (2013). AB’nin Ortadoğu politikası ve Arap Baharına bakışı. SETA Analiz, 63. http://file.setav.org/Files/Pdf/20130118172742_seta_analiz_ab_arap_bahari.pdf
• Lammersen, J. (2017, 3 Ekim). A look at the potential impact of Brexit on the Dutch economy. Focus Economics. https://www.focus-economics.com/blog/potential-impact-brexit-dutch-economy
• Miller, V. (2015, 3 Temmuz). The 1974-75 UK renegotiation of EEC membership and referendum. House of Commons Library Briefing Paper no. 7253.
• Noor, T., Islam, S., Alam Nirob, K. J., & Hossain, M. (2016). Brexit and the impact on Bangladesh. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 2(12), 68-76.
• Office for National Statistic (2016). Estimates of employment, unemployment, economic inactivity and other employment related statistics for the UK. UK Labour Market.
• Office for National Statistic (2018). Who does the UK trade with?. https://www.ons.gov.uk/businessindustryandtrade/internationaltrade/articles/whodoestheuktradewith/2017-02-21
• Örmeci, O. (2013). David Cameron’ın tehlikeli oyunu. Uluslararası Politika Akademisi. http://politikaakademisi.org/2013/12/16/david-cameronin-tehlikeli-oyunu/
• PHD Chamber of Commerce and Industry (2016). Brexit impact on Indian economy. Working Paper. 43. Hindistan. http://phdcci.in/live_backup/image/data/Research%20Bureau-2014/Economic%20Developments/paper/BREXIT%20Impact.pdf
• Razzaque, M. A. (2017). Post-Brexit UK-africa trading relationship: can it be more development-friendly than EPAs? The Future Of Africa-Uk Trade And Development Cooperation Relations In The Transitional And Post Brexit Period (pp. 58-61). All Party Parliamentary Group for Africa. http://www.royalafricansociety.org/sites/default/files/files/APPG%20report%202017-%20Future%20of%20Africa%20UK%20Relations%20Post%20Brexit%20v2.pdf
• Romya, K. (2016). Brexit’in ekonomik etkileri. Anka Enstitüsü. http://ankaenstitusu.com/brexitin-ekonomik-etkileri/
• Rothman, A. (2016, 8 Temmuz). Brexit impact on China. Advisor Perspectives. Matthews Asia. https://www.advisorperspectives.com/commentaries/2016/07/08/brexit-impact-on-china
• Sefer, Ö. (2014). Birleşik Krallık-Avrupa Birliği ilişkileri üzerine bir inceleme. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6, 47-61. http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/4047
• Stanciu, S. (2016). Brexit impact on Romania’s economy. Proceedings of the 28th IBIMA Conference Vision 2020: Innovation Management, Development Sustainability, and Competitive Economic Growth. 2307-2315.
• TC. Dışişleri Bakanlığı (2018a). Türkiye-Birleşik Krallık İlişkileri. http://www.mfa.gov.tr/turkiye-ingiltere-siyasi-iliskileri.tr.mfa
• TC. Dışişleri Bakanlığı (2018b). Bangladeş'in Ekonomisi. http://www.mfa.gov.tr/banglades-ekonomisi.tr.mfa
• TC. Londra Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği (2010). İngiltere'nin Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik-Ticari İlişkileri.
• The Chamber of Commerce and Industry of Romania (2017). The Effects of Brexit on The Romanian Economy. Challenges and Opportunities at The European Level. Romania. https://ccir.ro/wp-content/uploads/2014/11/Fact-sheet-on-Brexit-1.pdf
• Turkish Yatırım (2016, 14 Haziran). Brexit’e dair herşey. http://www.turkborsa.net/belgeler/raporlar/brexitedairhersey.pdf
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (2016, 29 Haziran). Brexit sonrasında İngiltere ile ikili anlaşmalar yapılmalı. http://tisk.org.tr/wp-content/uploads/2016/06/TISK_Haziran_Ekonomi_Basin_Bulteni_28062016-002.pdf
• Türkiye Otelciler Birliği (2017). 2017 WTM turizm fuarı TÜROB fuar sonuç raporu. http://www.turob.com/Resources/doc/wtm2017.pdf
• Tüysüzoğlu, G. (2013). İngiltere AB’den kopuyor mu?. Uluslararası Politika Akademisi. http://politikaakademisi.org/2013/01/31/ingiltere-abden-kopuyor-mu/
• UK unemployment rate falls to fresh 11-year low. (2016, 20 Temmuz). BBC News, https://www.bbc.com/news/business-36844302
• Uzunluoz, E. (2018). Brexit’in Türkiye ve Avrupa’ya etkisi. Diplomatik Strateji Araştırma Merkezi. https://www.diplomatikstrateji.com/brexitin-turkiye-ve-avrupaya-etkisi/
• Velthuijsen, J.W., & Bernard, L. (2016). Brexit Monitor the Impact of Brexit on (Global) Trade. Pwc.nl. https://www.pwc.nl/nl/brexit/documents/pwc-brexit-monitor-trade.pdf
• Velthuijsen, J.W., Kramer, G., & Yıldırım, B. (2018). European Economic Outlook 2018-2022. Pwc.nl. https://www.pwc.nl/nl/themas/europe-monitor/documents/pwc-european-economic-outlook-2018.pdf
• Velthuijsen, J.W., Thoen, J.W., & Helsen, G. (2018). Brexit Update Walking the Tightrope – A European View on Brexit. Pwc.nl. https://www.pwc.be/en/documents/20180409-brexit-update-walking-the-tightrope.pdf
• Wood, J., & Jang, H. (2017). Brexit: the economic and political implications for Asia. Social Sciences, 6(41). https://doi.org/10.3390/socsci6020041