Relationship Between Emotional Eating and Big Five Personality Characteristics and Mood Disorder Symptoms

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 34 - 46, 27.01.2020

Ece Tınmazoğlu Neslim Guvender Doksat

https://doi.org/10.33206/mjss.524030

Cited By: 1

Öz

The aim of this
study was to investigate the relationship between emotionally triggered eating
behaviour and mood disorder symptoms and personality characteristics. The
sample of the research consisted of between 17-25 years old 300 university
students. The measurements are a sociodemographic, Emotional Appetite
Questionnaire, Mood Disorder Questionnaire, and The Big Five Inventory. Data
were analysed performing T-Tests, correlation and regression analysis. Results
indicated there is a significant relationship between mood disorder symptoms,
some of emotional eating appetite sub-dimensions and some variables of Big Five
personality traits of agreeableness, neuroticism, conscientiousness, and
extroversion personality. There was no relationship between mood disorders and
emotional eating behaviors. Extroversion, openness, and conscientiousness were
significant predictor of positive mood appetite, anxiety-based mood appetite,
and dysphoric mood appetite respectively.

Anahtar Kelimeler

Emotions, eating, personality, mood, motivation

Relationship Between Emotional Eating and Big Five Personality Characteristics and Mood Disorder Symptoms

Öz

Bu çalışmanın amacı, duygusal olarak tetiklenen yeme davranışı ile duygudurum bozukluğu belirtileri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemini 17-25 yaş arası 300 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Ölçme araçları sosyo-demografik formu, Duygusal İştah Anketi, Duygudurum Bozukluğu Anketi ve Büyük Beşli Kişilik Envanteridir. Veriler T-Testleri, korelasyon ve regresyon analizi ile analiz edilmiştir. Sonuçlar, duygudurum bozukluğu belirtileri, bazı duygusal yeme iştah alt boyutları ile bazı Büyük Beşli kişilik özelliklerinin uyumluluk, nevrotiklik, vicdanlılık ve dışa dönük kişilik özelliklerinin değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Duygudurum bozuklukları ile duygusal yeme davranışları arasında ilişki bulgulanmamıştır. Dışa dönüklük, açıklık ve vicdanlılık, sırasıyla olumlu duygudurum iştahı, kaygıya dayalı duygudurum iştahı ve disforik duygudurum iştahının önemli bir belirleyicisidir.

Anahtar Kelimeler

Duygular, yemek, kişilik, duygudurum, motivasyon

Kaynakça

• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014). DSM 5 tanı ölçütleri başvuru el kitabı. (E. Köroğlu, Çev). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Annagür, B. (2010). Obezitede çeşitli risk faktörleri ve dürtüsellik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4), 572-582.
• Annagür, B. B., Orhan, F. Ö., Özer, A., Tamam, L.ve Erhan, Ç. (2011). Obezitede dürtüsellik ve emosyonel faktörler: bir ön çalışma. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 49, 14-19.
• Arnow, G., Kenardy, J. ve Agras, W. S. (1992). Binge eating among the obese: a descriptive study. Journal of Behavioural Medicine, 15, 155-170.
• Arnow, B., Kenardy, J. ve Agras, W. S. (1995). The emotional eating scale: The development of a measure to assess coping with negative affect by eating. International Journal of Eating Disorders, 18(1), 79-90.
• Atkinson, R. C.., Atkinson, R., Daryl, J. B., Smıth, E. E. ve Hoeksama, S. N. (2002). Psikolojiye Giriş. (2. baskı). İstanbul: Arkadaş Yayınları.
• Bazana, P.G. ve Stelmack, R. M. (2004). Stability of personality across the life span: a meta-analysis. On the psychology of personality. Elsevier Ltd.
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişimi psikolojisi (1. basım). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Bekker, M. H., Meerendonk, V. ve Mollerus, C. (2004). Effects of negative mood induction and impulsivity on self-perceived emotional eating. International Journal of Eating Disorders, 36, 461-469.
• Blair, A.J., Lewis, L.J. ve Boot, D.A. (1990). Does emotional eating interfere with success in attempts at weight control. Appetite, 15, 151-157.
• Blundell, J.E., Goodson, S. ve Halford, J.C.G (2001). Regulation of appetite: role of leptin in signalling systems for drive and satiety. International Journal of Obesity, 25, 29-S34.
• Bruch, H. (1941). Obesity in childhood and personality development. Obesity Research, 5, 157-161.
• Bruch, H. (1988). Conversations with anorexics. New York: Basic Books.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (1.basım). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canetti, L., Bachar, E. ve Berry, E. M. (2002). Food and emotion. Behavioural Processes, 60, 157-164.
• Carver, C.S. ve Scheier, M. F. (1996). Perpectives on personality (third edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Carver, C. S., Scheier, MF. ve Weintraub, JK. (1989). Assessing coping strategies: a theoretically based approach. Journal of Personal and Social Psychology, 56, 267-83.
• Cassin, S. E., ve Ranson, K. M. (2005). Personality and eating disorders: A decade in review. Clinical Psychology Review, 25, 895-916.
• Chesler, B. E. (2012). Emotional eating: a virtually untreated risk factor for outcome following bariatric surgery. Scientific World Journal, 10.11000, 365961.
• Costa, P.T. ve McCrae, R. (1995). Domains and facets: hierarchical personality assessment using the revised neo personality inventory, Journal of Personality Assessment, 64(1) , 21-50.
• Çelebi, N. ve Uğurlu, B. (2014). Resmi liselerde çalışan öğretmenlerin kişilik özelliklerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 537-569.
• Çetin, F. (2008). Kişilerarası ilişkilerde kendilik algısı, kontrol odağı ve kişilik yapısının çatışma çözme yaklaşımları üzerine etkileri: uygulamalı bir araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çokluk, O., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• De Kloet, A. D.ve ark. (2013). Angiotensin type 1a receptors in the paraventricular nucleus of the hypothalamus protect against diet-induced obesity. The Journal of Neuroscience, 33, 4825-33.
• Demirel, B., Yavuz, K.F., Karadere, M.E., Şafak, E.Y. ve Türkçapar, M. H. (2014). Duygusal iştah anketinin türkçe geçerlik ve güvenilirliği, beden kitle indeksi ve duygusal şemalarla ilişkisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3, 171-181.
• Engler, B. (1985). Personality theories: an introduction. Houghton: Mifflin Company.
• Espina, A. (2003). Alexithymia in parents of daughters with eating disorders, its relationships with psychopathological and personality variables. Journal of Psychosomatic Research, 55, 553-560.
• Evers, C., Stok, M., Denise, T. ve Ridder, D. (2010). Feeding your feelings: emotion regulation strategies and emotional eating. Personality and Social Psychology Bulletin., 36, 792-804.
• Fassino, S., Amianto, F., Gramaglia, C., Facchini, F. ve Daga, A. G. (2004). Temperament and character in eating disorders: ten years of studies. Eating and Weight Disorders., 9(2), 81-90.
• Fassino, S., Daga, G. A., Piero, A., Leombruni, P. ve Rovera, G. G. (2001). Anger and personality in eating disorders. Journal of Psychosomatic Research, 51, 757-764.
• Fassino, S., Leombruni, P., Piero, A., Daga, G. A. ve Rovera, G. G. (2003). Mood, eating attitudes, and anger in obese women with and without binge eating disorder. Journal of Psychosomatic Research 54, 559-566.
• Fassino, S., Leombruni, P., Piero, A., Daga, G. A., Amianto, F., Rovera, G. ve Rovera, G. G. (2002). Temperament and character in obese women with and without binge eating disorder. Comprehensive Psychiatry, Vol.43, 431-437.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using spss. London: SAGE.
• Ganley, RM. (1989). Emotion and eating in obesity: a review of the literature. International Journal Of Eating Disorders, 8, 8343-361.
• Geary, N. (2003). A new model of binge eating. International Journal of Eating Disorders., 34, 198-199.
• Gravetter, F. ve Wallnau, L. (2014). Essentials of statistics for the behavioral sciences (8th ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
• Greeno, C.G. ve Wing, R.R. (1994). Stress-induced eating. Psychological Bulletin.,115, 444-464.
• Gülcan, A. ve Nedimbal, P. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyum üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2, 41-52.
• Hagan, M.M., Chandler, P.C., Wauford, P.K., Rybak, R.J. ve Oswald, .K.D. (2003). The role of palatable food and hunger as trigger factors in an animal model of stress induced binge eating. International Journal of Eating Disorders, 34, 183-197.
• İbiloğlu, A.O. ve Ali Çayköylü, A. (2011). Bipolar-I, bipolar-II ve majör depresif bozuklukta ayrışan sosyodemografik, klinik ve mizaç özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (3), 159-65.
• Kadıoğlu, M. ve Ergun, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, özetkililik ve etkileyen faktörler. Musbed, 5(2), 96-104.
• Kaplan, H. I. ve Kaplan, H. S. (1957). The psychosomatic concept of obesity. Journal of Nervous and Mental Disease, 125, 181-201.
• Kemp, E., Bui, M. ve Grier, S. (2011). Eating their feelings: Examining emotional eating in at-risk groups in the United States. Journal of Consumer Policy, 34(2), 211-229.
• Kesebir, S., Vahip. S., Akdeniz, F. ve Yüncü, Z. (2005). Bipolar bozuklukta mizaç ile klinik özelliklerin ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(3), 164-169.
• Kıcalı, G.D. (2015). Üniversite öğrencilerine beslenme alışkanlıkları ve yeme bağımlılığının farklı kişilik özellikleri ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisinin incelenmesi. T.C. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, yayınlanmamış tez.
• Konuk, Kıran, S., Tamam, L., Karaahmet, E., Aydın, H. ve Atık, L. (2007). Duygudurum bozuklukları ölçeği’nin türkçe uyarlamasının bipolar bozukluk taramasında geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi,18(2),147-154.
• Levine, A.S., Billington, C.J. (1997). Why do we eat? A neural systems approach. Annual Review of Nutrution, 17, 597-619.
• Liebert, M. L. ve Spiegler, M. D. (1990). Personality strategies and issues. California: Brooks/Cole Publishing Company.
• Lux, V. ve Kendler, K.S. (2010). Deconstructing major depression: a validation study of the DSM-IV symptomatic criteria. Psychological Medicine, 40, 1679-90.
• Macht, M. (1999). Characteristics of eating in anger fear sadness and joy. Appetite, 33, 129-39.
• Macht, M. (2008). How emotions affect eating: A five-way model. Appetite, 50, 1–11.
• Martinez, B. ve John, O. (1998). Los cinco grandes acrossc cultures and ethnic groups: multitrait multimethod analyses of the big five in spanish and english. Journal of Personality and Social Psychology,75, 729-750
• McCrone, S., Dennis, K., Tomoyasu, N. ve Carroll, J. (2000). A profile of early versus late onset of obesity in postmenopausal women . Journal of Women's Health & Gender-Based Medicine, 9, 1007-1013.
• Mischel, W. (1993). Introduction to personality (Fifth Edition). Florida: Harcourt Brave Jovanovich College Publishers.
• Mount, M .K., Barrick, M. R., Scullen, S.M. ve Rounds, J.. (2005). Higher order dimensions of the big five personality traits and the big six vocational interest types. Personal Psychology, 58, 447–478.
• Nolen- Hoeksema, S. (2004). Abnormal Psychology. New York: The McGraw-Hill Companies.Nolan, L. J., Halperin, L. B. ve Geliebter, A. (2010). Emotional appetite questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite,, 54, 314–9.
• Oliver, G. ve Wardle, J. (1999). Perceived effects of stress on food choice. Physiol Behav., 66, 511-5.
• Ouwens, M. A., van Strien, T. ve van der Staak, C. P. F. (2003). Tendency toward overeating and restraint as predictors of food consumption. Appetite, 40, 291-8.
• Özer, S. ve ark. (2014). Obezite tanılı çocuklarda yeme davranışının değerlendirilmesi, I4(2), 66-71.
• Özgen, L., Kınacı, B. ve Arlı, M. (2012). Ergenlerin yeme tutum ve davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(1), 229-247.
• Özpoyraz, N. Duygudurum bozuklukları. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı Ders Notları 8.
• Patel, K. A. ve Schlundt, D. G. (2001). Impact of moods and social context on eating behavior. Appetite, 36, 111-8.
• Pinna, F., Lai, L., Pirarba, S., Orrù, W., Velluzzi, F., Loviselli, A. ve Carpiniello, B. (2011). Obesity, alexithymia and psychopathology: a casecontrol study. Eating and Weight Disorders , 16, 164-170.
• Popper, R., Smits, G., Meiselman, H. L. ve Hirsch, E. (1989). Eating in combat: a survey of U.S. Marines. Military Medicine, 154, 619-23.
• Sayın, A. ve Aslan, S. (2005). Duygudurum bozukluklarıi ile huy, karakter ve kişilik ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(4), 276-283.
• Schmitt, D.P., Allik, J., Mccrea, R.R. ve Benet-Martinez, V. (2007). The geographic distribution of big five personality traits: patterns and profilesof human self-description across 56 Nations, Journal of Cross-Cultural Psychology, 38( 2), 173-212.
• Shugar, G. ve Krueger, S. (1995). Agressive family communication, weight gain, and improved eating attidudes during systematic family therapy for anorexia nervosa. International Journal of Eating Disorders, 17, 23-31.
• Spindler, A. ve Milos, G. (2007). Links between eating disorder symptom severity and psychiatric comorbidity. Eating Behaviors, 8, 364–373.
• Spoor, S. T., Bekker, M. H.,Van Strien, T. ve Van Heck, G. L. ( 2007). Relations between negative affect, coping and emotional eating. Appetite, 48, 368-76.
• Sümer, N., Lajunen, T. ve Özkan, T. (2005). Big five personality traits as thedistal predictors of road accident involvement. Traffic and transport psychology. Elsevier.
• Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik kuramına göre kişilik özellikleri alt boyutlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, Sayı 17, 939-971.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Taylor, G. J., Parker, J. D., Bagby, R. M. ve Bourke, M. P. (1996). Relationships between alexithymia and psychological characteristics associated with eating disorders. Journal Of Psychosomatic, 41, 561-8.
• Torres, S. ve Nowson, C. (2007). Relationship between stress, eating behavior and obesity. Nutrition, 23 (11), 887-894.
• Trochim, W. M. ve Donnelly, J. P. (2006). The research methods knowledge base (3rd ed.). Cincinnati, OH: Atomic Dog.
• Van Strien, T. ve Ouwens, M. A. (2003). Counterregulation in female obese emotional eaters: Schachter, Goldman, and Gordon's (1968) test of psychosomatic theory revisited. Eating Behaviors, 3, 329-340.
• Van Strien, T., Frijters, J. E. R., Bergers, G. P. A. ve Defares, P. B. (1986). The Dutch eating behavior questionnaire (DEBQ) for assessment of restrained, emotional, and external eating behavior. International Journal of Eating Disorders, 5(2), 295-315.
• Vanderlinden, J., Grave, R. D., Vandereycken, W. ve Noorduin, C. (2001). Which factors do provoke binge eating? An exploratory study in female students. Eating Behaviors, 2, 79-83.
• Waller, G. ve Matoba, M. (1999). Emotional eating and eating psychopathology in nonclinical groups: a cross-cultural comparison of women in Japan and the United Kingdom. Internal Journal of Eating Disorders., 26, 333-40.
• Wallis, DJ. ve Hetherington, M. M. (2004). Stress and eating: the effects of ego threat and cognitive demand on food intake in restrained and emotional eaters. Appetite, 43, 39-46.
• Woodside, Bulik, Thornton, Klump ve Tozzi (2004). Personality in men with eating disorders. Journal of Psychosomatic Research 57, 273-278.