Engelli Bireylerin Gözüyle Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki Eğitim Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 19 - 33, 27.01.2020

Abdurrahman Mengi

https://doi.org/10.33206/mjss.540793

Cited By: 10

Öz

Bu araştırma, engelli bireylerin gözüyle Özel
Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim durumlarının nasıl olduğunu
ortaya çıkartma amacını gütmektedir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden
hareketle nitel araştırmalarında kullanılan eylem araştırması deseni model
olarak seçilmiştir. Araştırma, Van il merkezinde bulunan Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
Merkezlerinde gerçekleşmiştir. Araştırma engelli 18 katılımcıyla 2018-2019
döneminde dört aylık bir çalışma sonunda yapılmıştır. Araştırma verileri
yarı-yapılandırılmış görüşme formları yoluyla toplanılmış ve betimsel analize
tabi tutulmuştur. Araştırma verileri dört kategoriye bağlı olarak birden fazla alt
kategori şeklinde sunulmuştur. Araştırmada katılımcıların Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
Merkezlerine haftada iki gün ve iki saat gidebildikleri, genel olarak eğitimlerinden
memnun kaldıkları, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri sayesinde engel
durumlarını kabul ettikleri, sosyal çevrelerinin genişlediği, yalnızlık
duygusundan kurtuldukları ve dolayısıyla bu kurumlar sayesinde yaşam bağlarının
güçlendiği ve mutlu olduklarına dair sonuçlara ulaşılmıştır. Keza bu araştırma,
engelli bireylerin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim
durumlarına işaret ettiği için önemli bir araştırma olmuştur. Araştırma sonunda
ulaşılan bulgulardan hareketle bundan sonra yapılacak araştırmalara yönelik
önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Engelli Birey, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi

Examination of Special Education and Rehabilitation Centers from the Aspect of Education through the Eyes of Disabled People

Öz

The aim of this research is to reveal the educational status of Special Education and Rehabilitation Centers through the eyes of disabled people. Among the qualitative research methods, the case study pattern was chosen as a model. The research was carried out at the Special Education and Rehabilitation Centers in the center of Van. The study was conducted during of a four-month study with 18 disabled participants in 2018-2019 period. Research data were collected through semi-structured interview forms and subjected to descriptive analysis. Research data is presented in more than one subcategory depending on four categories. In the study, it was concluded that the participants were able to go to the Special Education and Rehabilitation Centers two days a week for two hours and that they were satisfied with their education in general, and accepted their status of disability through the Special Education and Rehabilitation Centers, their social circles expanded, they got rid of the sense of loneliness and therefore their living ties were strengthened and they are happy thanks to these institutions. Likewise, this research has been an important research since it indicates the educational status of disabled individuals in Special Education and Rehabilitation Centers. Based on the findings of the research, suggestions were made for the future researches.

Anahtar Kelimeler

Disability, Disabled Individuals, Special Education and Rehabilitation Center

Kaynakça

• Akbulut, S., Özgül H., Tezcan, T. (2014). Mevzuattan Uygulamaya Engelli Hakları İzleme Raporu 2013, İstanbul.
• Akçamete, G. A. (2009). Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Kaynaştırma Modeli Geliştirme Projesi, Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri. Ankara.
• Akçamete, G. (Ed.). (2010). Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler Ve Özel Eğitim (6. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Ataman, A. (Ed.) (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Aydın, S. (2007). Özel Eğitim Kurumlarında Yaşanan Eğitsel-Yönetsel Yetersizlikler ve Çözüm Önerileri, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Aykara, A. (2010). Kaynaştırma Eğitimi Sürecindeki Bedensel engelli Öğrencelerin Sosyal Uyumlarını Etkileyen Etmenler ve okul Sosyal Hizmeti, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Burcu, E, (2013). Engeli Gençlik ve Sosyal Riskler, Gençlik Araştırmaları Dergisi. Yıl: 1. Cilt: 1. Sayı: 2.
• Burcu, E. (2015). Engellilik Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Özcan E., Karadeniz, Ş., Demirel, F.(2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çetin, M.E. (2017). Özel Gereksinimli Bireylerin Tercihlerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, cilt 18, 11.
• Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (Ed.). (2012). Eğitim Bilimine Giriş (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Güleryüz, Ş. (2009). Kaynaştırma Eğitimine Devam Eden Engelli Öğrencilerin Akranları İle İlişkilerinde Karşılaştıkları Sorunların değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Güven- Arslan, İ. (2014). Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki Müşteri Memnuniyeti: Muğla-Menteşe Örneği, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Muğla.
• Işık, H. (2013). Engellilik Sorununa Kelami Bir Yaklaşım. Ekev Akademi Dergisi, 17(57), 3.
• İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Kulaksızoğlu, A. (Ed.). (2003). Farklı Gelişen Çocuklar. İstanbul: Eplison Yayıncılık.
• Mengi, A. (2016). Özel Gereksinimli Çocuk Hakları. (Ed. Merey, Z.) Çocuk Hakları. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Mevlüt, G. ve Akın, A. (2015). Türkiye’de Devlet Okullarındaki Özel Eğitimle İlgili Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 93-94.
• Okan, K. ve Okan, N. (2006). Evimizdeki Engelli. Ankara: Milli Eğitim Sağlık Eğitimi Vakfı (MESEV).
• Oymak, V. (1997). Zekâ Engelli Çocukların Yetiştirilmesi, Ankara: Sabev
• Öncül, N. (2014). Türkiye’de Erken Çocuklukta Özel Eğitim İle İlgili Yapılmış Makalelerin Gözden Geçirilmesi. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6 (2), 276.
• Özbey, Ç. (2009). Özel Çocuklar ve Terapi Yöntemleri. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 11, sayı 1, 336.
• Saban, A. ve Ersoy, A. (Ed.). (2017). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sart, Z. H. (2007). Engelli çocukların Eğitim Hakkı: İnsan Hakları çerçevesinde Kaynaştırma/Bütünleşme Yoluyla Eğitim, Engellilik ve Ayrımcılık: Eğitimciler için Temel Metinler ve Örnek Dersler içinde, K. Çayır, M. Soran, M. Ergün (der.), İstanbul: Karekök Akademi, 2015. Erişim: http://secbir.org/images/2019/pdf/metin7.pdf
• Sülün, K. ve Girli, A. (2016). İlköğretim Genel Eğitim Sınıfı İle Özel Eğitim Sınıfında Öğrenim Gören Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin İncelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt 07, sayı 13, 17.
• Ulutaşdemir, N. (2007). Engelli Çocukların Eğitimi, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, cilt 2, sayı 5, 120.
• Usta, M. (2009). Özel Eğitim Gerektiren, Birey, Aile ve Din Eğitimi, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 20.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım-Doğru, S., Özlü, Ö., Kançeşme, C. ve Doğru, S. (2015). Özel eğitim üzerine yapılan proje çalışmalarının değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 286-296
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/02/20070214-1.htm.erş. tar.:28.02.2019.
• http://www.hurriyet.com.tr/ozel-egitim-ve-rehabilitasyon-merkezi-sayisi-2-bin-178-40603781/ erş.tar.:08.03.2019.