Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Çoklu Zekâ Alanları ile Çevreye Karşı Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 719 - 730, 24.04.2020

Hilal Genç , Emel Arslan

https://doi.org/10.33206/mjss.576706

Cited By: 1

Öz

Bu
çalışmada, okul öncesi dönem çocukların çoklu zekâ alanları ile çevreye karşı
tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çocukların çevreye karşı
tutumlarının cinsiyet ve okul öncesi eğitimi alma ve almama değişkenlerine göre
farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırma genel tarama modelinde
yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle
seçilen Konya ilinin Meram ilçesinde yaşayan toplam 452 çocuktan
oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Kişisel Bilgi Formu”, Teele
(1997) tarafından geliştirilen Göğebakan (2003) ve Özdemir (2006) tarafından
Türkçe’ye uyarlaması yapılan TIMI Teele Çoklu Zeka Envanteri ve Evans ve
diğerleri (2007) tarafından geliştirilen Cevher-Kalburan (2009) tarafından
Türkçe’ye uyarlaması yapılan Çocuklar için Çevre Tutum Ölçeği kullanılmıştır.
Verilerin analizinde, betimsel istatistikler, t-Testi, iki faktörlü anova,
korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
bulgulara göre, okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal zekâ alanları ile
çevresel tutum puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.   Çocukların cinsiyetlerine göre çevresel
tutum puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çoklu zekâ kuramı, çevresel tutum, okul öncesi eğitim

Investigating Pre-School Children’s Attitudes towards Environment through Multiple Intelligences

Öz

The research aimed at studying the relationship of pre-school children towards environments environment through multiple intelligences areas. In addition, we investigated whether the attitudes of children towards the environment differed according to two variables: gender and whether children received pre-school education or not. The general survey method was used in this research. 452 children living in the Meram district of Konya Province were selected using a simple random sampling method. The data collection tools were Personal Information Form, TIMI (Teele Inventory for Multiple Intelligences) which was created by Teele (1997) and adapted into Turkish by Özdemir (2006) and Öztürk (2012) and Children’s Environmental Attitude Scale which was created by Evans others (2007) and adapted into Turkish by Cevher-Kalburan (2009) were used as data collection tools. Descriptive statistics, correlation, t-test, regression, two-factor ANOVA were used for data analysis. According to results of the study, there was a statistically positive relationship between children’s interpersonal intelligences and environmental attitudes. No significant difference was found in the attitudes of the children towards environment in terms of gender variable.

Anahtar Kelimeler

Multiple Intelligences Theory, Environmental Attitude, Pre-School Education

Kaynakça

• Andrejewski, R. (2011). Nature connection, outdoor play and environmental stewardship in residential environmental education (Doctoral Dissertation). The Pennsylvania State University, Pennsylvania.
• Armstrong, T. (2009). Multiple intelligences in the classroom. Alexandria: ASCD.
• Arslanyolu, K. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının çoklu zekâ kuramına göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baş, G. (2010). The effects of multiple intelligences instructional strategy on the environmental awareness knowledge and environmental attitude levels of elementary students in science course. International Electronic Journal of Environmental Education, 1(1), 53-80.
• Bogner, F. X. ve Wiseman. M. (2006). Adolescents’ attitudes towards nature and environment: quantifying the MEV model. The Environmentalist, 26(4), 247-254.
• Bruni, C. M., Chance, R. C. ve Schultz, P. W. (2012). Measuring values-based environmental concerns in children: An environmental motives scale. The Journal of Environmental Education, 43(1), 1-15.
• Buhan, B. (2006). Okul öncesinde görev yapan öğretmenlerin çevre bilinci ve bu okullardaki çevre eğitiminin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Cevher-Kalburan, F. N. (2009). Çocuklar için çevresel tutum ölçeği" ile "yeni ekolojik paradigma ölçeğinin" geçerlik güvenirlik çalışması ve çevre eğitimi programının incelenmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çabuk, B. (2001). Okul öncesi dönem çocklarının çevre ile ilgili farkındalık düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirel, Ö., Başbay, A. ve Erdem, E. (2006). Eğitimde çoklu zekâ kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Erten, S. (2004). Çevre egitimi ve çevre bilinci nedir, çevre egitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, 65/66.
• Evans, G. W., Brauchle, G., Haq, A., Stecker, R., Wong, Kve & Shapiro, E. (2007). Young children's environmental attitudes and behaviors. Environment and Behavior, 39(5), 636-659.
• Fleetham, M. (2006). Multiple intelligence in practice, enhacing self esteem and learning in the classroom. Stafford: Network Continuum Education.
• Fleetham, M. (2014). Pocket pal: multiple intelligences. London: Bloomsbury.
• Gardner, H. (2011). Frames of mind. New York: Basic Books Publishing.
• Haktanır, G. (2007). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi. İçinde: Çevre eğitimi. Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yayını.
• Kahriman-Öztürk, D. (2010). Preschool chıldren’s attıtudes towards selected envıronmental issues (Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kahyaoğlu, M. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin zekâ alanları ile çevreye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 159-178.
• Kansu, N. (2012). Çocuğumla doğadayız: çocuğumun zeka alanlarını geliştiriyorum. Ankara: Elma Yayınevi.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kesicioğlu, O. S. (2008). Ebeveynlerin okul öncesi dönemdeki çocuklarına yaşattıkları doğal çevre deneyimleri ve çocukların çevreye karşı tutumları (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Liefländer A. K. ve Bogner F. X. (2018) Educational impact on the relationship of environmental knowledge and attitudes. Environmental Education Research, 24(4), 611-624.
• Mert, M. (2006). Lise öğrencilerinin çevre eğitimi ve katı atıklar konusundaki bilinç düzeyinin saptanması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Miller, D. L. (2007). The seeds of learning: young children develop ımportant skills through their gardening activities at a midwestern early education program. Applied Environmental Education & Communication, 6(1), 49-66.
• Monroe, M. C., Andrews, E. ve Biedenweg, K. (2007). A framework for environmental education strategies. Applied Environmental Education and Communication, 6, 205-216.
• Musser, L. M. ve Diamond, K. E. (1999). The children's attitudes toward the environment scale for preschool children. The Journal of Environmental Education, 30(2), 23-30.
• Özdemir, B. (2006). 4-6 yaş grubu öğrencilerinin öğrenme sürecinde çoklu zekâ teorisinin yeri (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Özdemir, O. (2007). Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: “sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim”. Eğitim ve Bilim, 32(145), 23-39.
• Öztürk, M. B. (2012). Anasınıfına devam eden farklı sosyoekonomik düzeydeki çocukların çoklu zekâ alanlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Saban, A. (2010). Çoklu zekâ kuramı ve Türk eğitim sistemine yansıması. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Schultz, P., Shriver, C., Tabanico, J. ve Khazian, A. (2004). Implicit connections with nature. Journal of Environmental Psychology, 24(1), 31–42.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. ve Şahin, B. (2004). Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
• Tanrıverdi, Ö. (2012). Yaratıcı drama yöntemi ile verilen eğitimin okul öncesi öğrencilerinin çevre farkındalığına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstiütüsü, Muğla.
• Teele, S. (1997). Teele inventory of multiple intelligences. Redlands California: Teele ve Associtates.
• Teele, S. (2000). Rainbows of intelligence: Exploring how students learn. California: Corwin Press.
• Tuğrul, B. ve Duran, E. (2003). Her çocuk başarılı olmak için bir şansa sahiptir: zekânın çok boyutluluğu çoklu zekâ kuramı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 224-233.
• UNESCO/UNEP. (1977). Intergovermental conference on environmental education. http://unesdoc.unesco.org/images/0003/000327/032763eo.pdf adresinden 02/08/2018 tarihinde erişilmiştir. 3(1), 1–8.