Ergenlerde Gözlenen Boyun Eğiciliğin Onların Kişiler Arası Problem Çözme Yaklaşımları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 684 - 694, 24.04.2020

Ahmet Selçuk Yılmaz , Mehmet Engin Deniz

https://doi.org/10.33206/mjss.648886

Öz

Yapılan
araştırmanın amacı; ergenlerde gözlenen boyun eğici davranışların onların
problem çözme yaklaşımları üzerindeki etkisi sınamaktır. İlişkisel tarama
yönteminin kullanıldığı çalışmaya %56.7’si kız, %43.3’ü erkek 763 ortaöğretim
öğrencisi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kişiler arası Problem Çözme
Envanteri ve Ergen Boyun Eğicilik Ölçeği kullanılmış, verilerin analizinde yapısal eşitlik modellemesi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın sonunda ergen boyun eğiciliği ile problem
çözme yaklaşımları arasında pozitif anlamlı ilişki gözlenmiştir (β=.474; p<.05).
Ergen boyun eğiciliğinin problem çözme yaklaşımları puanlarındaki toplam
değişimin %22’sini açıklamaktadır. Bununla birlikte; ergen boyun eğiciliği problemlere olumsuz yaklaşımın (β=.582; p<.05), kendine güvensizliğin
(β=.687; p<.05) ve sorumluluk
almamanın (β=.351; p<.05) anlamlı
yordayıcısıdır. Buna karşılık ergen boyun eğiciliğinin ısrarcı-sebatkar
yaklaşımı (β=-.009; p>.05) ve
yapıcı problem çözmeyi (β=-.039; p>.05)
anlamlı düzeyde yordamadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, Boyun eğicilik, Problem çözme yaklaşımları

The Effect of Submissiveness Observed Among Adolescents on Solving Interpersonal Problems

Öz

Purpose of the study is to check the effect of submissive behavior observed in adolescents on their approaches to solving problems. 763 secondary school pupils (56.7% female and 43.3% male) participated in the research which was done by the relational screening method. Interpersonal Problem-Solving Inventory and Adolescent Submissiveness Scale were used to collect data and to analyze them they used structural equation modeling method. At the end of the study, a positive relationship was observed between adolescent submissiveness and problem-solving approaches (β = .474; p <.05). Adolescent submissiveness is 22% out of the total change in problem-solving approach scores Nevertheless, adolescence submissiveness is a significant predictor of a negative approach to problems (β = .582; p <.05), self-confidence (β = .687; p <.05), and lack of responsibility (β = .351; p < .05). However, it was seen that adolescent submissiveness did not significantly predict insistent-persistent approach (β=-.009; p>.05) and constructive problem-solving (β=-.039; p>.05).

Anahtar Kelimeler

Adolescence, Submissive behaviors, Problem solving approaches

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 22. Baskı (s. 71-77). Ankara: Pegem akademi.
• Corcoran, K. ve Mallinckrodt, B. (2000). Adult Attachment, Self-Efficacy, Perspective Taking and Conflict Resolution. Journal of Counseling & Development, 78(4), 473-483.
• Crowell, J.A., Treboux, D., Gao, Y., Fyffe, C. Pan, H. ve Waters, E. (2002). Assessing Secure Base Behavior İn Adulthood: Development Of A Measure, Links To Adult Attachment Representations, And Relations To Couples’ Communication And Reports Of Relationships. Developmental Psychology, 38, 679-693.
• Çam, S. ve Tümkaya S. (2007). Kişiler Arası Problem Çözme Envanteri’nin (Kpçe) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 28(3), 95-111.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2008). Kisiler Arası Problem Çözme Envanteri Lise Öğrencileri Formu ‘Nun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-17.
• Dixon, W. A., Heppner, P. P., & Anderson, W. P. (1991). Problem-solving appraisal, stress, hopelessness, and suicide ideation in a college population. Journal of Counseling Psychology, 38(1), 51-56.
• Dönmez, B., Demirtaş, H. (2009). Lise Öğretmenlerinin Boyun Eğici Davranışlarına İlişkin Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 1(2), 445 – 456.
• Feeney, J. A. (1995). Adult Attachment And Emotional Control. Personal Relationships, 2(2), 143-159. Gander, M. J., ve Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve Ergen Gelişimi, (s: 126-140). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Gilbert, P. ve Steven A. (1994). Assertiveness, Submissive Behaviour And Social Comparison. British Journal of Clinical Psychology, 33, 295-306.
• Gilbert, P. ve Sylvia, A. (1994). Assertiveness, Submissive Behaviour and Social Comparison. The British Journal of Clinical Psychology, 33, 295-306.
• Gilbert, P., Allan, S. ve Trent, D. R. (1995). Involuntary Subordination Or Dependency As Key Dimensions Of Depressive Vulnerability? Journal of Clinical Psychology, 51(6), 740-752.
• Gilbert, P., Pehl, J. ve Allan, S. (1994). The Phenomenology of Shame and Guilt: An Empirical İnvestigation. British Journal of Medical Psychology, 67, 23-36.
• Gilbert, Paul, Jenny Pehl, Sylvia Allan. (1994). The Phenomenology Of Shame And Guilt: An Empirical İnvestigation. British Journal of Medical Psychology, 67(1), 23-36.
• Heppner, P.P. ve Krauskopf, C. J. (1987). An Information Processing Approach To Personal Problem Solving. The Counseling Psychologist, 15(3), 34–37.
• Horowitz, L. M., Rosenberg, S. E. ve Bartholomew, K. (1993). Interpersonal Problems, Attachment Styles, And Outcome İn Brief Dynamic Psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(4), 549-560.
• Isaksen, S. G. ve Aerts, W. S. (2011). Linking Problem-Solving Style and Creative Organizational Climate: An Exploratory Interactionist Study. The Internatıonal Journal Of Creatıvıty & Problem Solving, 21(2), 7-38.
• Jacobson, N. ve Margolin, G. (1979). Marital Therapy: Strategies Based On Social Learning And Behavior Exchange Principles (p. 81-90). New York: Brunner/Mazel.
• Karabilgin, S. Ö. ve Şahin, H. (2012). Tıp Fakültesine Yeni Başlayan Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerine İlişkin Algılarının ve Boyun Eğici Davranış Durumlarının Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 32(6), 1536-1544.
• Karasar, N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi, (s. 46-50). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koç, M. Bayraktar, B. Ç. ve Seda T. (2010). Üniversite Öğrencilerinde Boyun Eğici Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 257 – 280.
• Lyubomirsky, S. ve Nolen- Hoeksema, S. (1995). Effects of self- focused rumination on negative thinking and interpersonal problem solving. Journal of Personality and Social Psychology, 69(1), 176- 190.
• Lyubomirsky, S., Tucker, K. L., Caldwell, N.D. ve Berg, K. (1999). Why ruminators are poor problem solvers. Clues from the phenomenology of dysphoric rumination. Journal of Personality and Social Psychology, 77(5), 1041- 1060.
• Mackinnon, A., Henderson A. S. ve Andrews, G. (1992). Parental ‘Affectionless Control’ As An Antecedent To Adult Depression: A Risk Factor Redefined. Psychological Medicine, 23, 135-140.
• Mamırova, C. ve Yılmaz, H. (2019). İtaatkârlar Daha Mı Mutlu? Pozitif Psikoloji Perspektifinden Boyun Eğicilik. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 1153-1169.
• Milgram, S. (1974). Obedience to Authority: An Experimental View (p: 58-61). Harpercollins.
• Schvaneveldt, J. D. ve Adams, G. R. (1983). Adolescents And The Decision-Making Process. Theory Into Practice, 22(2), 98-104.
• Smith, J.E., Meyers, R.J. ve Delaney, H. D. (1998). The community reinforcement approach with homeless alcohol-dependent individuals. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 541-548.
• Strack, S., Blaney, P. H., Ganellen, R. J. ve Coyne, J. C. (1985). Pessimistic self-preoccupation, performance deficits, and depression. Journal of Personality and Social Psychology, 49(4), 1076-1085
• Tekin, M. ve Filiz, K. (2008). Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokullarının Antrenörlük Eğitimi Ve Spor Yöneticiliği Bölümlerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Ve Boyun Eğici Davranış Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-37.
• Tuzcuoğlu, S. ve Korkmaz, B. (2001). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Öğrencilerinin Boyun Eğici Davranış ve Depresyon Düzeylerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Dergisi. 14, 135-152.
• Tümkaya, S., Çelik, M. ve Aybek, B. (2011). Lise Öğrencilerinde Boyun Eğici Davranışlar Otomatik Düşünceler Umutsuzluk ve Yaşam Doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 77-94.
• Yılmaz, N. (2004). Öfke İle Başa Çıkma Eğitiminin Ve Grupla Psikolojik Danışmanın Ergenlerin Öfke İle Başa Çıkabilmeleri Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Zimmermann, P., Maier, M., Winter, M. ve Grossmann, K. E. (2001). Attachment And Adolescents’ Emotion Regulation During A Joint Problemsolving Task With A Friend. International Journal of Behavioral Development, 25, 331-343.