Makroekonomik Kırılganlığın Ölçülmesi: Balkan Ülkeleri ve Türkiye İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 1573 - 1588, 21.07.2020

Nevzat Balıkçıoğlu

https://doi.org/10.33206/mjss.589320

Cited By: 4

Öz

Ülkelerin
makroekonomik göstergelerini iç ve dış konjontürdeki gelişmelerden olumsuz
yönde etkileyen ve ülke ekonomilerinde risk ve belirsizliği artırarak
istikrarsızlığa yol açan sorunlar şeklinde tanımlanan kırılganlık kavramı, son
dönemlerde dünya ekonomisinde yaşanan istikrarsızlıklar ve krizler nedeniyle ön
plana çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada 2007-2017 dönemi için Türkiye ve Balkan
ülkelerinin makroekonomik kırılganlığı karşılaştırmalı olarak analizi
amaçlanmaktadır. Bu çerçeveden hareketle makroekonomik kırılganlıkla ilgili
literatür incelenmesi yapılmış, Türkiye ve Balkan ülkelerinin çeşitli temel
ekonomik göstergeler üzerinden performansları analiz edilmiştir.

Analizde
makroekonomik kırılganlığı ölçmek için mali kırılganlık  (bütçe dengesi/GSYH, kamu borcu/GSYH),
finansal kırılganlık  (özel sektöre
yurtiçi kredilerin GSYH oranı, yıllık
kredi büyüme oranları)  ve dış
kırılganlık  (cari denge/GSYH, döviz
rezervi/GSYH)  olmak üzere altı temel
değişkenden faydalanılmıştır.  Yapılan
karşılaştırmada, Türkiye ekonomisinde kırılganlığa yol açan unsurların cari denge/GSYH,  yıllık kredi büyüme oranı ve döviz
rezervi/GSYH olduğu tespit edilirken, Bulgaristan döviz rezervi/GSYH, bütçe
dengesi/GSYH ve kamu borcu/GSYH’de, Kosova bütçe dengesi/GSYH, yurtiçi kredi
büyümesinde kırılganlığı en az olan ülkeler olmuştur. Yunanistan cari
denge/GSYH, döviz rezervi/GSYH, bütçe dengesi/GSYH, kamu borcu/GSYH ve yurtiçi
kredi büyümesindeki kırılganlıkları ile incelenen ülkeler içerisinde en
kırılgan ülke konumundadır. 

Anahtar Kelimeler

Kırılganlık, Makroekonomik Kırılganlık, Türkiye, Balkan Ülkeleri

Kaynakça

• Adger, W. N. (2006). Vulnerability Global Environmental Change, 16 (3), 268-281.
• Akın, F.(2017). Türkiye ve Seçilmiş Balkan Ülkelerinde Makroekonomik Kırılganlık: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (3), 88-96.
• Andrews, C. and Flores, M. (2008). Improving Food Crisis Responses in Fragile States, UNUWIDER Research Paper, 42, 1-16.
• Bayrak, M ve Esen, Ö. (2012). Bütçe Açıklarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkileri: İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Ekonomik Yaklaşım. 3(82), 23-49.
• Bayraktar, Y. ve Elüstü, S. (2016). Makroekonomik Kırılganlığın Ölçülmesi: Yükselen Piyasalar ve Türkiye İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz, Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(11), 9-29.
• Boğa, S. (2017). Finansal Kırılganlıklar ve Uluslararası Sermaye Hareketleri: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Analiz, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), 1-17.
• Briguglio, L. ve Galea, W. (2003). Updating and Augmenting the Economic Vulnerability https://secure.um.edu.mt/__data/assets/pdf_file/0012/44130/eviar_briguglio_galea_ ver4.pdf,
• Briguglio, L., Cordina, G., Farragia, N. and Vella, S. (2009). Economic Vulnarability and Resilience: Concepts and Measurement, Oxford Development Studies, 37(3), 229-247.
• Chaudri, S., Jalan, J. and Suryahadi, A. (2002). Assessing Household Vulnerability to Poverty from Cross-sectional Data: A Methodology and Estimates from Indonesia, Columbia University Department of Economics Discussion Paper Series, 52, 1-25.
• Çan, H. ve Dinçsoy, M. O. (2016). Kırılganlık Göstergeleri ve Kırılgan Beşli Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 4, Sayı 22, 199-217.
• Doğantan, E ve Kozak, M.A. (2018). Turizm İşletmelerinde Kırılganlıklar: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15 (3), 581-589.
• Eleren, A ve Karagül, M. (2008). 1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetin ve Ekonomi, 15(1), 1-14.Guillaumont, P. (1999). On the Economic Vulnerability of Low Income Countries, http://siteresources.worldbank.org/INTPOVERTY/Resources/WDR/stiglitz/Guillau2.pdf.
• Guillaumont, P. (2008). An Economic Vulnerability Index: Its Design and use for International Development Policy, UNU-WIDER Research Paper, 99, 1-32.
• Güngör, K. (2016), Küresel Ekonomik Kriz Sürecinde Aday Ülkelerin Mali Performanslarının Avrupa Birliği’ne Üyelik Kriterlerine Uyumu, Business & Management Studies: An International Journal, 4(3), 273-290.
• Karakurt, B., Şentürk, S. H. ve Ela, M. (2015). Makro Ekonomik Kırılganlık: Türkiye ve Şangay Beşlisi Karşılaştırması, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 283-307.
• Mete, M., Pekmez, G ve Kıyançiçek, C. (2016). 2008 Finans Krizinin Kırılgan Sekizliler Üzerindeki Etkisi: Teorik Bir İnceleme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 689-709.
• Moody’s., (2014). External Vulnerabilities, Exposures, Mitigants and Credit Supports, Moody’s Investors Service Special Comment, https://www.moodys.com/research/Emerging-MarketSovereign-Research-Series-External-Vulnerabilities-Exposures-Mitigants-and--PBC_165831. Erişim Tarihi (02-03-2019)
• Özyıldız, H. (2014). Kırılganlık Göstergeleri, http://www.hakanozyildiz.com/2014/02/krlganlk-gostergeleri.html, (18.02.2019).
• Seth, A., and Ragab, A. (2012). Macroeconomic Vulnerability in Developing Countries: Approaches and Issues. International Policy Centre for Inclusive Growth Working Paper, (94), 1-22.
• Rubıa, O., Roldan, C. and Esteve, V. (2006). Is the Budget Deficit Sustainable When Fiscal Policy is Non-Liner? The Case Study of Spain. Journal of Macroeconomics, 1(28), 596-608.
• T.C. Sofya Ticaret Müşavirliği Bulgaristan'ın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik – Ticari İlişkileri (2017-2018), Ağustos 2018, Sofya:1-155.TCMB. (2005). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda Döviz Rezervi Yönetimi, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/190faaac-0065-48a4-8550-cfdd698abf02/Doviz-Rezerv-Yonetimi.pdf?MOD=AJPERES.
• Tokucu, E. (2012). Hyman Minsky’nin Finansal Đstikrarsızlık Hipotezi Çerçevesinde Finansal Krizler Ve Çözüm Öneriler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(2), 189-212.
• T.C. Dış İşleri Bakanlığı 2018 http://www.mfa.gov.tr/arnavutluk-ekonomisi.tr.mfa
• T.C. Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr).
• T.C. Ticaret Bakanlığı Sofya Ticaret Müşavirliği, 2018
• https://unctadstat.unctad.org
• https://www.imf.org/external
• https://unctadstat.unctad.org
• https://data.worldbank.org
• https://tradingeconomics.com