Okulların Örgütsel Öğrenmeleri İle Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 1426 - 1439, 21.07.2020

Fatma Demirbaş Aynur B.bostancı

https://doi.org/10.33206/mjss.746835

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmada, okulların örgütsel öğrenmeleri ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini 2019-2020 öğretim yılında Kütahya ilinin Gediz ilçesinde görev yapan 610 öğretmen, örneklemini ise 404 ilkokul, ortaokul ve lise öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yoluna gidilmiştir. Araştırma verileri “Örgütsel Öğrenme Ölçeği” ve “Öğretmenler için Örgütsel Sessizlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma verileri aritmetik ortalama, tek yönlü varyans analizi, Pearson Momentler Çarpımı Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmaya göre, öğretmenlerin okullarda örgütsel öğrenmeye yönelik algı düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. Yine okullarda örgütsel öğrenmeye yönelik öğretmen algılarının, çalışılan okul düzeyine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin okullarda örgütsel sessizliğe yönelik algıları ise düşük düzeydedir. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyi algıları, çalışılan okul düzeyi göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Araştırmanın başka bir sonucuna göre de, öğretmenlerin okullardaki örgütsel öğrenme algıları ile örgütsel sessizlik düzeyleri arasında negatif yönlü orta dereceli bir ilişki tespit edilmiştir. Son olarak araştırmada, öğretmenlerin okullarda örgütsel öğrenmeye yönelik algılarının, örgütsel sessizlik düzeylerini anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okullarda Örgütsel Öğrenme, öğrenen örgüt, sürekli öğrenme, örgütsel sessizlik

Kaynakça

• Kaynakça
• Alanoğlu, M.(2014). Ortaöğretim kurumlarının örgütsel öğrenme düzeylerinin okul etkililiği ve örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Akdeniz, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğrenen örgüt etkenle rine ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Arlı, D. (2013). İlkokul müdürlerinin örgütsel sessizlik ile ilgili görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 69-84.
• Ateş, S. (2013). Resmi ve özel ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin örgütsel sessizliğe ilişkin görüşleri (Kırıkkale ili örneği)(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ay Işık, A.(2017). Okulların örgütsel öğrenme düzeyleri ile öğretmenlerin akademik iyimserlikleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Ayden, C. & Düşükcan, M. (2002). Örgütsel öğrenme kavramı ve öğrenme engellerinin giderilmesinde örgüt kültürü ve liderliğin rolü. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 121-139.
• Aydın, Y. (2016). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22(2), 165-192.
• Aydınlı, H. İ. (2005). Örgütsel Öğrenme ve Oryantasyonları. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 82-98.
• Balcı, A. (2005). Açıklamalı Eğitim Yönetim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç Basım Yayım Dağıtım.
• Basım, H. N. & Şeşen, H. (2008). Örgütsel öğrenme ve öğrenen örgütler. Çağdaş Yönetim ve Örgütsel Başarım. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Bayram, T. Y. (2010). Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Bozkurt, A. (2013). .Öğrenen örgütler. Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar Uygulamalar ve Sorunlar. (Editör:Cevat Elma ve Kamile Demir). Anı Yayıncılık, Ankara
• Bilir, B. & Arslan, A. (2016). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Kendi Kurumlarına İlişkin Öğrenen Örgüt Algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17( 3), 241-260
• Cemaloğlu, N. (2012). Okulun psikolojik yönü. Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. (Editör: S. Özdemir).(ss. 197-225). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çakal, G. (2016). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin okul yönetimine katılma ile örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde işgören sessizliği: neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz?. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Çakır, E. (2019). Okulların sosyal sermayesi ile örgütsel öğrenme mekanizmalarının kullanılması arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çalık, T. (2003). Öğrenen örgütler olarak eğitim kurumları. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 115-130.
• Çandır, R. (2020). Lise öğretmenlerinin örgütsel öğrenme düzeyine ilişkin algıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi , Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Çantuş, T. (2012). İlköğretim okullarında örgütsel öğrenme engelleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çemberci, M. (2013). Örgütsel öğrenmenin ar-ge takımlarının performansı üzerine etkileri. Akademik Araştırma Dergisi, 57, 95-120
• Dal, H. (2017). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel sessizliğe ilişkin öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Düren, A. Z. (2000). 2000'li yıllarda yönetim: Sürekli değişim ve belirsizlik ortamında gelişen ve yönetsel yaklaşımlar. (1. Baskı). İstanbul: ALFA Basım Yayım Dağıtım.
• Eroğlu, A. H., Adıgüzel, O. & Öztürk, U. C. (2011). Sessizlik girdabı ve bağlılık ikilemi: İşgören sessizliği ile örgütsel bağlılık ilişkisi ve bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 97-124.
• Fidanboy, C. Ö., Serpoush, M. & Yeloğlu, H. O. (2014). “Örgütsel sessizlik davranışının örgütsel öğrenmeye etkisi: algılanan örgütsel desteğin aracılık rolü”. 2. Örgütsel Davranış Kongresi , Kayseri, Bildiriler Kitabı(Ed: Özdevecioğlu, M., Dedeoğlu, T., Çapar, N.). s: 753-759.
• Gül, H. & Özcan, N. (2011). Mobbing ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiler: Karaman il özel idaresinde görgül bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 107-134.
• Kahveci, G. & Demirtaş, Z. (2013). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,12 (439,167-182. Kahveci, G. & Demirtaş, Z. (2013). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167),50-64. Kalkan, V. D. (2006). Öncülleri ve sonuçlarıyla işletmelerde örgütsel öğrenme süreci. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 86-104.
• Kapu, H., & Aybas, M. (2008). Bilgi ve öğrenme üzerinde tartışmalar ve kapsayıcı bir kavram olarak örgütsel öğrenme yönetimi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2008(2), 80-100.
• Karahan, A. & Yılmaz, H. (2010). Örgütsel öğrenme, personel güçlendirme ve takım performansı arasındaki ilişkilerin analiz edilmesi: sağlık sektöründe bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(25), 136-156.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatiksel analizler Ankara: Nobel Yayınları.
• Keklik, B., Kılıç, R., Yıldız, H., & Yıldız, B. (2015). Sanal kaytarma davranışlarının örgütsel öğrenme kapasitesi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Business and Economics Research Journal, 6(3), 129-144.
• Keskin, M. B. (2007). Öğrenen organizasyon olma sürecinde ilköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin vizyon geliştirme düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kıngır, S., Mesci, M. (2007). Öğrenen organizasyonlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 63-81.
• Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köse, K. E. (2013). İlköğretim kurumu öğretmenlerine göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile örgütsel öğrenme arasındaki ilişkide örgütsel sessizlik ve karara katılımın aracı etkisi(Yayımlanmamış yüksek doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mert,G.(2019). Örgütsel öğrenme.İstanbul: Artikel Yayıncılık
• Memduhoğlu, H. B., & Kuşçi, E. (2012). Yönetici ve öğretmenlerin algılarına göre ilköğretim okullarında örgütsel öğrenme. İlköğretim Online, 11(3), 748-761.
• Nartgün, S. S.& Kartal, V. (2013). Ögretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüsleri. Bartin Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
• Öğütveren, Ö. (1998). Öğrenen örgütlerde sürekli iyileştirme modeli: Bir yüksek öğretim uygulaması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Önder, E. (2017). Ortaöğretim okullarında örgütsel sessizliğin yordayıcısı olarak örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 669-686.
• Özden, Y. (2008). Eğitimde yeni değerler. (6. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Peker, Ö. (1995). Yönetimi geliştirmenin sürekliliği. (1. Baskı). Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 258.
• Pınar, İ. (2006). Değişim yönetimi anlayışı olarak öğrenen organizasyonlar. Öneri Dergisi, 7(25), 29-42.
• Sayar, F. A.(2020). Okullarda örgütsel sessizlik düzeyinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tez projesi).Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Senge, P. (2007). Beşinci disiplin.(14. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi.
• Şehitoğlu, Y., & Zehir, C. (2010). Türk kamu kuruluşlarında çalışan performansının, çalışan sessizliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı bağlamında incelenmesi. Amme İdaresi Dergisi, 43(4), 87-110.
• Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve örgütsel sessizlik arasındaki etkileşim:(Örgütsel adaletin rolü). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Tayfun, A. & Çatır, O. (2013). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 114-134.
• Töremen, F. (2001). Öğrenen Okul . Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, S., Karadağ, E., & Bektaş, F. (2011). Üniversite yapısı içerisinde öğrenen örgüt ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 627-638.
• Uçar, R. (2017). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(ERTE Özel Sayısı), 209-232.
• Uysal, R. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel öğrenme algıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Üçok, D. & Torun, A. (2015). Örgütsel sessizliğin nedenleri üzerine nitel bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 27-37.
• Ünal, A. (2014). Örgütsel öğrenme mekanizmalarının okullarda kullanılması konusunda öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 19-32.
• Ünlü, Y. (2015). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Ünlü, Y., Hamedoğlu, M. A., & Yaman, E. (2015). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 140-157.
• Yalçınsoy, A. (2019). Örgüt Kültürü ve örgüt ikliminin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinin analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 67-77.
• Yaman, E.& Ruçlar, K. (2014). Örgüt kültürünün yordayıcısı olarak üniversitelerde örgütsel sessizlik. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 36-50.
• Yavaş, T. (2012). Ortaöğretim okul yöneticileri ve öğretmenlerinin öğrenilmiş çaresizlik, tükenmişlik ve öz-yeterlik algılarının örgütsel öğrenme düzeylerine etkileri(Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Blimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar, (1. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Yılmaz, H. & Görmüş, A. Ş. (2012). Stratejik girişimciliğin, algılanan örgütsel destek ve örgütsel öğrenme üzerine etkilerinin araştırılması: Tekstil sektöründe ampirik bir çalışma. Journal of Yasar University, 7(26)
• Yörür, F. (2016), İlk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerġn yabancılaşma ve örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Zengin, T., Gündüz, H. B. (2018). Ortaokul öğretmenlerine göre öğrenen örgüt algısı. Yıldız Journal of Educational Research, 3 (1), 62-76.