Marka Bilinirliğinin İhracat Performansına Etkisi: Konya İlinde Bir Uygulama

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 1192 - 1204, 26.07.2022

Fatih Cura , Ahmet Selek

https://doi.org/10.33206/mjss.1029832

Öz

Günümüzde değişen teknoloji ve artan rekabet ortamı ile ürünlerin kolay satılması durumu ortadan kalkmıştır. Artık markanın müşterinin zihninde yer etmesini sağlamak ve müşteri sadakati oluşturmak önemli hale gelmiştir. İşletmeler için sadece ulusal anlamda marka olmak yeterli gelmemekte, markasını uluslararası anlamda da tanınır hale getirmek önem arz etmektedir. Bunun yanında, işletmeler ürünlerini uluslararası pazarlara sunmadan önce rekabet edebilecekleri pazarları seçmeli ve o pazarlara nüfus ederek ihracat performanslarını arttırmayı hedeflemek durumundadırlar. Bu çalışma ile amaçlanan, işletmelerin marka bilinirlik düzeylerinin ihracat performansları üzerinde etkisinin tespit edilmesidir. Araştırmanın alt amacı ise söz konusu işletmelerin ihracat yeteneklerinin ihracat performansları üzerinde etkisinin olup olmadığının ortaya konulmasıdır. Bu doğrultuda marka bilinirliğinin ihracat performansına olan etkisini belirlemek için Konya ilinde tarım makineleri sektöründe faaliyet gösteren işletmeleri kapsayan örneklem kullanılarak nicel bir araştırma, uygulamalı olarak tasarlanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda çalışmaya konu olan işletmelerin marka bilinirliklerinin ihracat performansı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca işletmelerin ihracat yeteneklerinden olan ihracat bağlılığının ihracat performansını arttığı ancak çalışanların bilgi ve deneyim düzeylerinin, firmaların ihracat deneyimlerinin ve pazar bilgilerinin ihracat performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

marka, uluslararası marka bilinirliği, ihracat, ihracat performansı

Kaynakça

• Aaker, D. A. (1996). Building strong brands. The Free Press, New York.
• Aksoy Mıhoğlu, B. (2019). Kobilerin ihracat davranışları: konya otomotiv yan sanayi sektöründeki kobiler üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Arslanoğlu, B. (2015). Marka konumlandırma stratejilerinin marka bilinirliğine etkisi: bir araştırma(Yüksek Lisans Tezi). Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aykol, B. (2009). İhracat pazarlama karması kararları için bilgi ihtiyaçlarının belirlenmesi: kuru incir ihracatçılarıüzerinde bir uygulama(Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Bradley, F. (2005). International marketing strategy (5thEdition). London: Prentice Hall Europe.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analiz el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Campbell, M. C. (2002). Building brand equity. International Journal of Medical Marketing,2(3), 208-218.
• Çavuşgil, S. T. ve Zou, S. (1994). Marketing strategy – performance relationship: an investigation of the emprical link in export market ventures. Journal of Marketing. 58, 1-21.
• Das, M. (1994). Successful and unsuccessful exporters from developing countries. Europan Journal of Marketing. 28, 19-33.
• Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 382-388.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guideand Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Gomez-Mejia, L. (1988). The role of human resources strategy in export performance: a longitudinal study. Strategic Management Journal. 9(5), 493-505.
• Holzmüller, H. ve Stöttinger. B. (1996). Structural modelling of success factors in exporting: cross-validation and further development of an export performance model. Journal of International Marketing,4(2), 29-55.
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th ed). Boston: Pearson.
• Kalaycıoğlu, O. (2011). Kurumsal yönetim bağlamında yönetim kurulu yapılarının ihracat performansına etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kaplan, M. (2013). İhracat performansına etki eden faktörler ve pazarlama planlama yeteneği ile İhracat performansı ilişkisi üzerine bir araştırma(Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve amos uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mete, M., Bozgeyik, Y. ve Bilge, T. N. (2017). Halı sektöründe ihracat yapan firmaların markalaşma düzeylerinin ekonomik performans üzerindeki etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 646-663.
• Ngansathil W. (2001). Market orientation and business performance: Empirical evidence from Thailand (Dissertation Thesis). The University of Melbourne, Australia.
• O’cass, A. ve Craig, J. (2003) Examining firm and environmental influences on export marketing mix strategy and export performance of Australian exporters. Europan Journal of Marketing,37(3), 366-384.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Paçaman, E. H. (2010). Türkiye’deki işletmeler için ihracatın önemi, sorunları ve çözüm önerileri (Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Sarıdoğan, V. (2016). Çokuluslu işletmelerde yerel pazarlama stratejileri ve marka yönetimi ilişkisi (Master's Thesis). İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Sekaran, U. (2003). Research methods for business: A skill building approach (4thEdition). Newyork: John Wiley & Sons Inc.
• Sipahi, B. Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Suarez-Ortega, S. ve Alamo-Vera, F. R. (2005). Internationalization: firms and managerial factors. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 11(4), 258-279.
• Şeker, A. ve Danacı, T. (2021). İhracat ve inovasyon temelli markalaşma ilişkisi: Türkiye örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(4), 995-1006.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2018). Using multivariate statistics (7thEdition). New York: Pearson.
• Torlak, Ö., Kula, V. ve Özdemir, Ş. (2007). Türk işletmelerinin ihracat performansı belirleyicileri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,9(1), 103-114.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.