The Effects of Parental Attitudes on Emotion Regulation Skills of 36-72 Month-Old Children (Example of Three Centers in Menteşe District of Muğla Province)

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 621 - 640, 27.04.2023

Hilmi Tekin Gökhan Kayılı

https://doi.org/10.33206/mjss.1149122

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study is to explore the relationship between parental attitudes and the emotion regulation skills of 36-72 month-old children. The correlational research design was adopted for the study. The sample included the parents of 205 children aged 36-72 months attending private nurseries and daycare centers in Menteşe, Muğla during 2020-2021 school year. Simple random sampling was used for the selection of research population. Parents individually filled out the “Demographic Information Form” and “The Assessment of Parenting Attitudes of Couples (APAC)”, and the teachers completed the “Emotion Regulation Checklist (ERC)”. SPSS 25.0 was used for the analysis of the research data. The results revealed that mother-rated paternal attitudes and father-rated-maternal attitudes both positively predicted the emotion regulation. There was a strong, positive significant relationship between the APAC mother scores for father’s authoritative parenting and the ERC emotion regulation scores, and a positive significant relationship was found between other parenting styles of fathers, as rated by mothers, and children’s lability/negativity scores. In addition, a moderate positive significant relationship was found between the APAC father scores for mother’s authoritative parenting and the ERC emotion regulation scores.

Anahtar Kelimeler

Parent Attitudes, Parenting, Emotion Regulation Skills

Ana Baba Tutumlarının 36-72 Aylık Çocukların Duygu Düzenleme Becerileri Üzerindeki Etkisi (Muğla ili Menteşe ilçesindeki Üç Merkez Örneği)

Öz

Bu araştırmanın amacı 36-72 aylık çocukların duygu düzenleme becerileri ile ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinde desenlenen araştırmanın çalışma grubu 2020-2021 eğitim-öğretim yılı yaz döneminde Muğla ili Menteşe ilçesinde özel kreş ve gündüz bakımevlerine devam eden 36-72 aylık 205 çocuğun anne ve babasından oluşmaktadır. Örneklem, basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle random (tesadüfî) olarak belirlenmiştir. Araştırmada anneler ve babalar ayrı ayrı olmak üzere “Genel Bilgi Formu” ve “Eşlerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği” formunu doldururken; öğretmenler “Duygu Düzenleme Ölçeği” formunu doldurmuşlardır. Araştırmada verilerin analizinde SPSS 25.0 paket programından yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, hem anne görüşlerine göre baba tutumları hem de baba görüşlerine göre anne tutumları duygu düzenlemeyi pozitif yönde yordamaktadır. Ayrıca eşlerin çocuk yetiştirme tutumlarını değerlendirme ölçeği anne puanları alt boyutlarından demokratik tutum ile duygu düzenleme alt boyutu puanları arasında yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu, anne görüşlerine babaların diğer tutumları ile çocukların değişkenlik/olumsuzluk puanları arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Eşlerin çocuk yetiştirme tutumlarını değerlendirme ölçeği baba puanları alt boyutlarından demokratik tutum ile duygu düzenleme alt boyutu puanları arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ana Baba Tutumları, Çocuk Yetiştirme, Duygu Düzenleme Becerileri

Kaynakça

• Agbaria, Q., Mahamid, F., & Veronese, G. (2021). The association between attachment patterns and parenting styles with emotion regulation among Palestinian preschoolers. SAGE Open, 11(1), https://doi.org/10.1177/2158244021989624
• Akbay Postoğlu, B. (2020). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş yaş çocuklarının sosyal uyum becerileri ile anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Akyol, M. (2021). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocukların iletişim becerileri ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Albukrek, İ. (2002). Anne, baba ve çocuk tarafindan algılanan babanin çocuğuna karşı tutumu ile çocuğun benlik kavramı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altan, Ö. (2006). The effects of maternal socialization and temperament on children’s emotion regulation (Yüksek lisans tezi). Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arabacı, N. & Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 ay çocuğa sahip olan anne babaların çocukları ile iletişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 41-53.
• Arslan Özkılıç, S. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının anneleriyle olan ilişkileri ve annelerin çocuğa yönelik ilgisi ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batum, P., & Yağmurlu, B. (2007). What counts in externalizing behaviors? The contributions of emotion and behavior regulation. Current Psychology, 25(4), 272-294. https://doi.org/10.1007/BF02915236
• Bayındır, D. Güven, G. Sezer, T. Akşin-Yavuz, E., & Yılmaz, E. (2017). The relationship between maternal acceptance-rejection levels and preschoolers’ social competence and emotion regulation skills. Journal of Education and Learning, 6(2), 305-316. https://doi.org/10.5539/jel.v6n2p305
• Berk, L. E. (2018). Bebekler ve çocuklar, doğum öncesinden orta çocukluğa (Çev: N. Işıkoğlu Erdoğan) Ankara: Nobel.
• Berk, L. E., Mann, T. D., & Ogan, A. T. (2006). Make-believe play: Wellspring for development of self-regulation. In D. G. Singer, R. M. Golinkoff, & K. Hirsh-Pasek (Eds.), Play = learning: How play motivates and enhances children's cognitive and social-emotional growth (pp. 74-100). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195304381.003.0005
• Bilge, Y., & Sezgin, E. (2020). Anne ve çocuk duygu düzenleme arasındaki ilişkide annenin kişilik özelliklerinin ve bağlanma stillerinin aracı rolü. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(3), 311-318. https://doi.org/10.5455/apd.65836
• Bolattekin, A. (2014). Anne-babanın bağlanma stilleri, anne-baba tutumları ve çocuklarındaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bozkurt Yükçü, B. Ş. (2017). Bağımsız anaokullarına devam eden çocukların duygu düzenleme ve sosyal problem çözme becerileri ile ebeveynlerinin duygusal okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bozkurt Yükçü, Ş., & Demircioğlu, H. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 442-466. https://doi.org/10.21764/maeuefd.336085.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cantekin, D., & Gültekin Akduman, G. (2020). Annelerin çocuk yetiştirme tutumları ile çocuklarının duygularını yönetme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(1), 87-92. https://doi.org/10.5455/apd.47631
• Chang, L., Schwartz, D., Dodge, K. A., & McBride-Chang, C. (2003). Harsh parenting in relation to child emotion regulation and aggression. Journal of Family Psychology, 17(4), 598-606. https://doi.org/10.1037/0893- 3200.17.4.598
• Cole, P. M., Martin, S. E., & Dennis, T. A. (2004). Emotion regulation as a scientific construct: methodological challenges and directions for child development research. Child Development, 75(2), 317-333. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2004.00673.x
• Cummings, E. M., & Davies, P. (1996). Emotional security as a regulatory process in normal development and the development of psychopathology. Development and psychopathology, 8(1), 123-139. https://doi.org/10.1017/S0954579400007008
• Çakırlı, N. (2017). Anne-babaların çocuk yetiştirme tutumları ile 5-6 yaş aralığındaki çocukların özgüven düzeyinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Doğu Akdeniz Üniversitesi Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, KKTC.
• Demir, V. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının ebeveynlerinin uyguladıkları anne-baba tutumları ile bilim öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Denham, S. A., Blair, K. A., DeMulder, E., Levitas, J., Sawyer, K., Auerbach–Major, S. & Queenan, P. (2003). Preschool emotional competence: Pathway to social competence?. Child Development, 74(1), 238-256. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00533
• Denollet, J. Nyklìček, I. & Vingerhoets, A. J. (2008). Introduction: Emotions, emotion regulation, and health. J. Denollet, I. Nyklìček & A. J. Vingerhoets (Ed.) Emotion regulation. (3-11). Springer. https://doi.org/10.1007/978-0- 387-29986-0_1
• Döker, T. (2020). Dört- altı yaş çocukların sosyal ve oyun davranışları ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Durmuşoğlu Saltalı, N., & Deniz, M. (2010). Duygu eğitimi programının okul öncesi eğitime devam eden altı yaş çocuklarının duygusal becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 2105-2140.
• Eisenberg, N. Cumberland, A. & Spinrad, T. L. (1998). Parental socialization of emotion. Psychological Inquiry, 9(4), 241-273. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0904_1
• Ertürk Kara, H. G., & Gönen, M. (2015). Examination of children’s self regulation skill ın terms of different variables. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1224-1239.
• Garip, S. (2010). 5-6 yaş döneminde okulöncesi eğitim kurumuna devam eden eşlerin çocuk yetiştirme stilleri ile evlilik uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Goldstein, S. (2007). Review of self-regulation in early childhood : Nature and nurture. Journal of Attention Disorders, 11(1), 83–84. https://doi.org/10.1177/1087054706295669
• Goodman, W. B. Crouter, A. C. Lanza, S. T. Cox, M. J. & Vernon‐Feagans, L. (2011). Paternal work stress and latent profiles of father–infant parenting quality. Journal of Marriage and Family, 73(3), 588-604. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2011.00826.x
• Gözün Kahraman, Ö., & Gökşen E. (2021). Okul öncesi dönemdeki çocukların duygu düzenleme becerileri ile mizaç özellikleri ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 39-49. https://doi.org/10.51503/gpd.850931
• Gross, J. J. & Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation, (3–24). Guilford Press.
• Güler Yıldız, T. (2017). Ailenin tanımı, tarihsel gelişimi ve aile çeşitleri, Güler Yıldız, T. (Ed.), Anne baba eğitimi (1- 14) Ankara: Anı.
• Havighurst, S. S., Wilson, K. R., Harley, A. E., Prior, M. R., & Kehoe, C. (2010). Tuning in to kids: Improving emotion socialization practices in parents of preschool children–findings from a community trial. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(12), 1342-1350. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02303.x
• Huberty, T. J. (2012). Anxiety and depression in children and adolescents: assessment, intervention and prevention. Springer.
• Hyson, M. (2004). The emotional development of young children: Building an emotion-centered curriculum. Teachers College Press.
• İlgar, L., & Akbaba, G. (2017). Beş ve altı yaş çocuklarının duygu düzenlemelerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 491-520.
• İnci, M. A., & Deniz, Ü. (2015). Baba tutumları ile çocuğun yaşı, cinsiyeti, doğum sırası ve kardeş sayısı değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2).
• Kale, Ü., Çağdaş, A., & Tepeli, K. (2013). Anne-baba eğitim düzeyinin ilköğretim 1. Sınıf öğrencilerinin duyguları ifade etme becerilerine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 254-262.
• Karasar, N. (2021). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (37. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
• Kaya, A., Bozaslan, H., & Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208-225.
• Mathis, E. T., & Bierman, K. L. (2015). Dimensions of parenting associated with child prekindergarten emotion regulation and attention control in low-income families. Social Development, 24(3), 601-620. https://doi.org/10.1111/sode.12112
• Mehmetoğlu Yontar, B. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin bireysel değerleri ile okul öncesi çocuklarının duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Monteiro, L., Fernandes, M., Torres, N., & Santos, C. (2017). Fathers involvement and parenting styles in Portuguese families: The role of education and working hours. Análise Psicológica, 35(4), 513-528. https://doi.org/10.14417/ap.1451
• Morris, A. S., Criss, M. M., Silk, J. S., & Houltberg, B. J. (2017). The impact of parenting on emotion regulation during childhood and adolescence. Child Development Perspectives, 11(4), 233-238. https://doi.org/10.1111/cdep.12238
• Morris, A. S., Silk, J. S. Steinberg, L. Myers, S. S., & Robinson, L. R. (2007). The role of the family context in the development of emotion regulation. Social Development, 16, 361-388. https://doi.org/10.1111/j.1467- 9507.2007.00389.x
• Mutallimova, S. (2014). Lise öğrencilerinde depresyon düzeyi ve anne baba tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mutlu, Ö. (2020). Okul öncesi çocukların duygu düzenleme stratejileri ile anne babaların duygu sosyalleştirme yaklaşımları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ogelman, H. G., Önder, A., Seçer, Z., & Erten, H. (2013). Anne tutumlarının 5-6 yaş çocuklarının sosyal becerilerini ve okula uyumlarının yordayıcı etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 143-152.
• Ogelman, H. G., & Özyürek, A. (2021). Anne-baba tutum ölçekleri (4-12 yaş): geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 1-16. https://doi.org/10.47714/uebt.847581
• Özbey, S. (2015). Çocuklarda uyum ve davranış problemleri. İçinde Aydoğan, Y. & Gültekin Akduman, G. (Ed.), Çocuk ruh sağlığı (s. 173-188). Ankara: Eğiten Kitap.
• Özkan, S. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların duygu düzenleme becerileri ile ebeveynlerinin sosyal sorun çözme ve çocuklarının olumsuz duygularıyla baş etme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, K. (2019). Okul öncesi dönemdeki 5 yaş çocuklarının davranış problemleriyle anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özyürek, A. (2017a). Yetiştirmeye İlişkin Anne-Baba Görüşleri Ölçeği” ve “Anne-Baba Tutum Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 26-38.
• Özyürek, A. (2017b). Okul öncesi çocuğa sahip anne-babalara yönelik “Eşlerin çocuk yetiştirme tutumlarını değerlendirme ölçeği” geliştirme çalışması, International Congress on Political, Economic and Social Studies- ICPESS 2017, s.198. 19-22 May Sarajevo-Bosnia Herzegovina
• Özyürek, A., & Tezel Şahin, F. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
• Ramsden, S. R., & Hubbard, J. A. (2002). Family expressiveness and parental emotion coaching: Their role in children's emotion regulation and aggression. Journal of Abnormal Child Psychology, 30(6), 657-667. https://doi.org/10.1023/A:1020819915881
• Sak, R., Şahin Sak, İ., Atlı, S., & Şahin, B. (2015). Okul öncesi dönem: anne baba tutumları. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(3). https://doi.org/10.17860/efd.33313
• Santrock, J. W. (2011). Yaşam boyu gelişim (Çev. Edt: G. Yüksel). Ankara: Nobel.
• Scammell, J. L. (2019). Emotion regulation and social competence in middle childhood: The role of parental emotional competence, personality, and emotion socialization beliefs, attitudes, and practices (Doctoral dissertation). University of Windsor, Canada.
• Shields, A., & Cicchetti, D. (1997). Emotion regulation among school-age children: The development and validation of a new criterion Q-sort scale. Developmental Psychology, 33(6), 906-916. https://doi.org/10.1037/0012-1649.33.6.906
• Şanlı, D., & Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerinde kültürün etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(4), 240-246.
• Şen, A. N. (2021). Annenin duygu düzenleme becerileri ve bağlanma stillerine göre çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Thompson, R. A., Lewis, M. D., & Calkins, S. D. (2008). Reassessing emotion regulation. Child Development Perspectives. 2(3), 124-131. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2008.00054.x
• Türküler Aka, B. (2011). Algılanan ebeveyn tutumları, duygu tanıma ve duygu düzenleme ile depresyon, obsesif- kompulsif bozukluk ve sosyal kaygı belirtileri arasındaki ilişki (Doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ural, O., Güven, G., Azkeskin, K., Sezer, T., Yılmaz, E., Akşin, E., & Bayındır, D. (2015). Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin kabul red düzeyleri ile sosyal davranış denetimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 456-471.
• Uykan, E. (2019). Ebeveyn tutumları ile çocukların öz düzenlemeleri arasındaki ilişki incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vardi, Ö. (2021). 5-6 yaş çocuklarının davranışsal öz düzenleme ve duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yaman, B. (2018). Ebeveyn tutumlarının çocukların mizaç özellikleri ve duygu düzenleme becerileri üzerindeki rolü (Yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzer, H. (2016). Ana-baba ve çocuk (26. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldızbaş, C. E. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile ebeveynlerinin anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Yılmaz, Y. (2020). 5-6 yaş grubu çocuklarının sahip oldukları öz düzenleme becerileri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Yörükoğlu, A. (1993). Gençlik çağı ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar (8. Baskı). İstanbul: Özgür Yayınları.