Energy Supply Security and Trade Routes Competition between European and Asian Countries: The Geoeconomic Importance of Azerbaijan
Yıl 2024,
Cilt: 13 Sayı: 4, 1272 - 1283, 15.10.2024
Baybarshan Ali Kazancı
,
Osman Furkan Arslan
Öz
Azerbaijan's abundant energy resources and its role as a key transit hub for pipelines have made it a focal point in the geoeconomic policies of its energy-rich neighbors and European countries with significant energy demand. This study aims to conduct a geoeconomic evaluation of the energy sector and trade routes, which have been central to the Europe-Asia competition for centuries, focusıng on regional economic policies centered around Azerbaijan. It has analyzed the existing and planned potential route projects for trade and energy supply between the two continents, providing an assessment of possible gains and losses on regional and global levels. This analysis has been presented in the form of geoeconomic parameters derived from numerical and descriptive content analysis.
Etik Beyan
During the writing process of the study “Energy Supply Security and Trade Routes Competition between European and Asian Countries: The Geoeconomic Importance of Azerbaijan” scientific rules, ethical and citation rules were followed. No falsification was made on the collected data and this study was not sent to any other academic publication medium for evaluation.
Kaynakça
- 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü. (2022, December 8). Yüzyılın konsepti: Bir Kuşak Bir Yol. Retrieved from
https://www.21yyte.org/tr/merkezler/yuzyilin-konsepti-bir-kusak-bir-yol
- Abdullayev, I. (2022, December 22). Reviving an ancient route? The role of the Baku–Tbilisi– Kars Railway.
Retrieved from https://moderndiplomacy.eu/2017/12/01/reviving-an-ancient-route-the-role-of-the-baku-
tbilisi-kars-railway/
- Amirova-Memmedova, S. (2017) Azerbaycan'dan Avrupa'ya boru hattı politikası ve doğal gaz temini.
Wiesbaden: Springer.
- Anadolu Ajansı. (2023a, January 15). Rusya-Gürcistan savaşının 14. yıl dönümü.
https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rusya-gurcistan-savasinin-14-yil-donumu/2655873/
- Anadolu Ajansı. (2023b, January 8). Türkmenistan gazının Türkiye ve Avrupa'ya ulaştırılması 'Tarihi öneme sahip
bir girişim. Retrieved from https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkmenistan-gazinin-turkiye-ve-avrupaya-
ulastirilmasi-tarihi-oneme-sahip-bir-girisim/2764289/
- Aras, B., and Croissant, M. P. (1999). Oil and geopolitics in the Caspian Sea Region. USA New York: Bloomsbury
Publishing.
- Ateş, E. (2021). Türkiye'nin jeoekonomik gücünün belirlenmesi: Ampirik analiz. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi (5)1, pp. 133-154. https://doi.org/10.30561/sinopusd.906193
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti. (2020, Noyabr 10). Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ermənistan
Respublikasının Baş Naziri və Rusiya Federasiyasının Prezidentinin bəyanatı. Retrieved from
http://president.az/az/articles/view/45923/
- Baru, S. (2012). Geo-economics and strategy. Survival, 54(3), pp. 47-58.
https://doi.org/10.1080/00396338.2012.690978
- Bayramov, V. (2023, August 10). Trans-Adriatik boru kəməri İlk qazın verilməsinə hazırdır. Retrieved from
https://a-r.az/az/article/15548/
- BBC. (2023, November 15). Azerbaijan country profile. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-
europe-17043424
- BBC News. (2023, November 3). Nagorno-Karabakh profile. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-
europe-18270325
- Belet, N. (2016). Avrupa Enerji Birliği (AEB) ve Türkiye’nin bölgesel enerji hub’ı olabilirliği: Fırsat ve zorluklar.
Internatıonal Conference on Eurasıan Economıes Kaposvár: Eurasian Economists Association, pp. 190-198.
- British Petroleum. (2022a, December 30). Statistical review of world energy. Retrieved from
https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-
economics/statistical-review/bp-stats-review-2022-full-report.pdf
- British Petroleum. (2022b, December 12). British Petroleum Azerbaijan. Retrieved from
https://www.bp.com/en_az/azerbaijan/home.html/
- Energy Information Administration. (2023, February 10). Natural gas data. Retrieved from
https://www.eia.gov/international/data/world/natural-gas/dry-natural-gas-reserves?
pd=3002&p=000000000000000000004&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-
&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-
ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=315532800000&e=1609459200000/
- Euronews. (2022, November 30). AB, Ukrayna, Gürcistan ve Moldova’nın tam üyelik başvurularına ilişkin
inceleme sürecini başlattı. Retrieved from https://tr.euronews.com/2022/03/07/ab-ukrayna-gurcistan-
- European Commission. (2022, December 30). REPowerEU: Energy savings and energy efficiency. Retrieved from
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/api/files/attachment/872549/FS_EnergySavings.pdf.pdf/
- European Commission (2023, July 15). Gas pipeline to the EU from Turkmenistan and Azerbaijan, via Georgia
and Turkey. Retrieved from https://ec.europa.eu/energy/maps/pci_fiches/PciFiche_7.1.1.pdf/
- Hasanov, A. (2005). Müasir beynelxalq münasibetler ve azerbaycanın xarici siyaseti. Bakı: Azerbaycan
Neşriyyatı.
- Hüseynov, F. (2002). Avrupa Birliği-Türk Cumhuriyetleri ilişkileri ve Türkiye. Başbakanlık, Türk İşbirliği ve Kalkınma
İdaresi Başkanlığı Yayınları 21, pp. 80-81.
- Ismayilov, E., and Türkan B. (2014) Bağımsızlık sonrası Türkmenistan’ın enerji politikası. Bilge Strateji 6(11), pp. 29-
49.
- İnan, Ş. (2004). Yeni bir bilim dalı olarak jeoekonomi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Kültür Sanat Kurulu Yayınları.
- İnan, Ş. (2011). Dünyada ve Türkiye’de jeoekonomik çalışmalar ve jeoekonomi öğretimi. Bilge Streteji 2(4), pp.
79-116.
- İndependent Türkçe. (2023, July 2023). İran'ın Zengezur Koridoru kâbusu ve Ermenistan'a bakışı. Retrieved from
https://www.indyturk.com/node/567466/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/i%CC%87ran%C4%B1n-zengezur-
koridoru-k%C3%A2busu-ve-ermenistana-bak%C4%B1%C5%9F%C4%B1/
- İNSAMER. (2023, May 15). Türkmenistan’ın doğalgaz çıkmazı. Retrieved from
https://www.insamer.com/tr/turkmenistanin-dogalgaz-cikmazi_1088.html/
- Jaeger, B. C. and Pedro, V. P. B. (2020). Geoeconomics in the light of international political economy: A
theoretical discussion. Brazilian Journal of Political Economy, 40(1), pp. 22-36. http://dx.doi.org/10.1590/0101-
31572020-2982
- Kanapiyanova, Z. (2021). Türkmen gazını Avrupa pazarına ulaştırmak: Trans-Hazar Doğalgaz boru hattı.
Eurasian Research Institute Weekly Analysis, 323.
- Mikayil, T. (2019). Bölgesel ve küresel politikalar açısından tarihi İpek Yolu ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı
(Graduate Thesis). Ondokuz Mayıs University, Samsun.
- Özsoy, B. and Sipahi E. B. and Sayin, Y. (2022). Orta asya’da enerji politikaları ve küresel rekabet bağlamında
Türkiye’nin rolü üzerine bir değerlendirme. Gazi Akademik Bakış Dergisi (GABD), 30(15), pp. 303-328.
- SOCAR MIDSTREAMS (2023, July 26) SOCAR starts transit of Kazakh oil via Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline named
after Heydar Aliyev. Retrieved from https://www.socarmidstream.az/news/socar-starts-transit-of-kazakh-oil-
via-baku-tbilisi-ceyhan-pipeline-named-after-heydar-aliyev/
- TANAP. (2023, August 20). Güney Gaz Koridorunda büyük adım: TANAP ve TAP birleşti. Retrieved from
https://www.tanap.com/bulten-25/
- Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2023a, April 28). Avrupa Kafkasya Asya Ulaştırma Koridoru (TRACECA)
Retrieved from https://www.mfa.gov.tr/avrupa-kafkasya-asya-ulastirma-
koridoru.tr.mfa#:~:text=Avrupa%20Kafkasya%20Asya%20Ula%C5%9Ft%C4%B1rma%20Koridoru,D%C4%B1%C5%9Fi
%C5%9Fleri%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&text=%C3%96rg%C3%BCt%C3%BCn%20Amac%C4%B1%3A%20TRA
CECA%2C%20Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z%20Devletler,olu%C5%9Fturulan%20bir%20Do%C4%9Fu%2DBat%C4
%B1%20Koridorudur/
- Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, (2023b, September 2023). Kars Tiflis Bakü Demiryolu (KTB) Projesi.
Retrieved from https://www.mfa.gov.tr/kars---tiflis-baku-demiryolu-_ktb_-projesi-.tr.mfa/
- Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği. (2023, November 37). İran enerji raporu. Retrieved
from
https://ticaret.gov.tr/data/5ee20f8213b876e308cc14f3/iran%20enerji%20sektoru%20raporu%20(04022020).pdf/
- Şahin, M. and Okur. M. (2021). Türkiye-Azerbaycan müttefikliğinde jeoekonominin yeri. Sumqayıt Dövlət
Universiteti International Scientifict Conference. pp. 150-154.
- Türk Devletleri Teşkilatı. (2022, November 5). Türk Devletleri Teşkilatı. Retrieved from
https://www.turkkon.org/tr/turk-konseyi-hakkinda/
- Üzümcü, A. and Akdeniz, S. (2014). Yeni İpek Yolu: TRACECA ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi. Avrasya
Etüdleri, 45(1), pp. 171-199.
- Worldometer. (2024, Mart 11). Asia Population. Retrieved From https://www.worldometers.info/world
population/asia-population/
Avrupa-Asya Ülkeleri Arasında Enerji Arz Güvenliği ve Ticaret Yollarının Rekabeti: Azerbaycan’ın Jeoekonomik Önemi
Yıl 2024,
Cilt: 13 Sayı: 4, 1272 - 1283, 15.10.2024
Baybarshan Ali Kazancı
,
Osman Furkan Arslan
Öz
Asya kıtasının zengin enerji kaynaklarına ve boru hatlarının transit geçiş güzergahlarına sahip olan Azerbaycan özellikle enerji zengini komşuları ile jeoekonomi politikalarında enerji talebi yüksek olan Avrupa ülkelerinin dikkatini çekmektedir. Bu çalışmada Avrupa-Asya rekabetinde 21. yüzyıl gündemini asırlardır meşgul eden enerji sektörünü ve ticaret yollarını Azerbaycan merkezli bölgesel ekonomi politikaları ile jeoekonomik olarak değerlendirmek amaçlanmıştır. İki kıta arasında hem ticaret yolları hem de enerji arzının mevcut ve planlanan potansiyel güzergâh projelerinden hareket ile bölgesel/küresel bazda doğacak kazanç ve kayıpların gelecekte olasılıkları, elde edilen rakamsal ve betimsel içerik analizine dayanarak jeoekonomik parametreler şeklinde sunulmuştur.
Kaynakça
- 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü. (2022, December 8). Yüzyılın konsepti: Bir Kuşak Bir Yol. Retrieved from
https://www.21yyte.org/tr/merkezler/yuzyilin-konsepti-bir-kusak-bir-yol
- Abdullayev, I. (2022, December 22). Reviving an ancient route? The role of the Baku–Tbilisi– Kars Railway.
Retrieved from https://moderndiplomacy.eu/2017/12/01/reviving-an-ancient-route-the-role-of-the-baku-
tbilisi-kars-railway/
- Amirova-Memmedova, S. (2017) Azerbaycan'dan Avrupa'ya boru hattı politikası ve doğal gaz temini.
Wiesbaden: Springer.
- Anadolu Ajansı. (2023a, January 15). Rusya-Gürcistan savaşının 14. yıl dönümü.
https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rusya-gurcistan-savasinin-14-yil-donumu/2655873/
- Anadolu Ajansı. (2023b, January 8). Türkmenistan gazının Türkiye ve Avrupa'ya ulaştırılması 'Tarihi öneme sahip
bir girişim. Retrieved from https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkmenistan-gazinin-turkiye-ve-avrupaya-
ulastirilmasi-tarihi-oneme-sahip-bir-girisim/2764289/
- Aras, B., and Croissant, M. P. (1999). Oil and geopolitics in the Caspian Sea Region. USA New York: Bloomsbury
Publishing.
- Ateş, E. (2021). Türkiye'nin jeoekonomik gücünün belirlenmesi: Ampirik analiz. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi (5)1, pp. 133-154. https://doi.org/10.30561/sinopusd.906193
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti. (2020, Noyabr 10). Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ermənistan
Respublikasının Baş Naziri və Rusiya Federasiyasının Prezidentinin bəyanatı. Retrieved from
http://president.az/az/articles/view/45923/
- Baru, S. (2012). Geo-economics and strategy. Survival, 54(3), pp. 47-58.
https://doi.org/10.1080/00396338.2012.690978
- Bayramov, V. (2023, August 10). Trans-Adriatik boru kəməri İlk qazın verilməsinə hazırdır. Retrieved from
https://a-r.az/az/article/15548/
- BBC. (2023, November 15). Azerbaijan country profile. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-
europe-17043424
- BBC News. (2023, November 3). Nagorno-Karabakh profile. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-
europe-18270325
- Belet, N. (2016). Avrupa Enerji Birliği (AEB) ve Türkiye’nin bölgesel enerji hub’ı olabilirliği: Fırsat ve zorluklar.
Internatıonal Conference on Eurasıan Economıes Kaposvár: Eurasian Economists Association, pp. 190-198.
- British Petroleum. (2022a, December 30). Statistical review of world energy. Retrieved from
https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-
economics/statistical-review/bp-stats-review-2022-full-report.pdf
- British Petroleum. (2022b, December 12). British Petroleum Azerbaijan. Retrieved from
https://www.bp.com/en_az/azerbaijan/home.html/
- Energy Information Administration. (2023, February 10). Natural gas data. Retrieved from
https://www.eia.gov/international/data/world/natural-gas/dry-natural-gas-reserves?
pd=3002&p=000000000000000000004&u=0&f=A&v=mapbubble&a=-
&i=none&vo=value&&t=C&g=00000000000000000000000000000000000000000000000001&l=249-
ruvvvvvfvtvnvv1vrvvvvfvvvvvvfvvvou20evvvvvvvvvvnvvvs0008&s=315532800000&e=1609459200000/
- Euronews. (2022, November 30). AB, Ukrayna, Gürcistan ve Moldova’nın tam üyelik başvurularına ilişkin
inceleme sürecini başlattı. Retrieved from https://tr.euronews.com/2022/03/07/ab-ukrayna-gurcistan-
- European Commission. (2022, December 30). REPowerEU: Energy savings and energy efficiency. Retrieved from
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/api/files/attachment/872549/FS_EnergySavings.pdf.pdf/
- European Commission (2023, July 15). Gas pipeline to the EU from Turkmenistan and Azerbaijan, via Georgia
and Turkey. Retrieved from https://ec.europa.eu/energy/maps/pci_fiches/PciFiche_7.1.1.pdf/
- Hasanov, A. (2005). Müasir beynelxalq münasibetler ve azerbaycanın xarici siyaseti. Bakı: Azerbaycan
Neşriyyatı.
- Hüseynov, F. (2002). Avrupa Birliği-Türk Cumhuriyetleri ilişkileri ve Türkiye. Başbakanlık, Türk İşbirliği ve Kalkınma
İdaresi Başkanlığı Yayınları 21, pp. 80-81.
- Ismayilov, E., and Türkan B. (2014) Bağımsızlık sonrası Türkmenistan’ın enerji politikası. Bilge Strateji 6(11), pp. 29-
49.
- İnan, Ş. (2004). Yeni bir bilim dalı olarak jeoekonomi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Kültür Sanat Kurulu Yayınları.
- İnan, Ş. (2011). Dünyada ve Türkiye’de jeoekonomik çalışmalar ve jeoekonomi öğretimi. Bilge Streteji 2(4), pp.
79-116.
- İndependent Türkçe. (2023, July 2023). İran'ın Zengezur Koridoru kâbusu ve Ermenistan'a bakışı. Retrieved from
https://www.indyturk.com/node/567466/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/i%CC%87ran%C4%B1n-zengezur-
koridoru-k%C3%A2busu-ve-ermenistana-bak%C4%B1%C5%9F%C4%B1/
- İNSAMER. (2023, May 15). Türkmenistan’ın doğalgaz çıkmazı. Retrieved from
https://www.insamer.com/tr/turkmenistanin-dogalgaz-cikmazi_1088.html/
- Jaeger, B. C. and Pedro, V. P. B. (2020). Geoeconomics in the light of international political economy: A
theoretical discussion. Brazilian Journal of Political Economy, 40(1), pp. 22-36. http://dx.doi.org/10.1590/0101-
31572020-2982
- Kanapiyanova, Z. (2021). Türkmen gazını Avrupa pazarına ulaştırmak: Trans-Hazar Doğalgaz boru hattı.
Eurasian Research Institute Weekly Analysis, 323.
- Mikayil, T. (2019). Bölgesel ve küresel politikalar açısından tarihi İpek Yolu ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı
(Graduate Thesis). Ondokuz Mayıs University, Samsun.
- Özsoy, B. and Sipahi E. B. and Sayin, Y. (2022). Orta asya’da enerji politikaları ve küresel rekabet bağlamında
Türkiye’nin rolü üzerine bir değerlendirme. Gazi Akademik Bakış Dergisi (GABD), 30(15), pp. 303-328.
- SOCAR MIDSTREAMS (2023, July 26) SOCAR starts transit of Kazakh oil via Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline named
after Heydar Aliyev. Retrieved from https://www.socarmidstream.az/news/socar-starts-transit-of-kazakh-oil-
via-baku-tbilisi-ceyhan-pipeline-named-after-heydar-aliyev/
- TANAP. (2023, August 20). Güney Gaz Koridorunda büyük adım: TANAP ve TAP birleşti. Retrieved from
https://www.tanap.com/bulten-25/
- Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2023a, April 28). Avrupa Kafkasya Asya Ulaştırma Koridoru (TRACECA)
Retrieved from https://www.mfa.gov.tr/avrupa-kafkasya-asya-ulastirma-
koridoru.tr.mfa#:~:text=Avrupa%20Kafkasya%20Asya%20Ula%C5%9Ft%C4%B1rma%20Koridoru,D%C4%B1%C5%9Fi
%C5%9Fleri%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&text=%C3%96rg%C3%BCt%C3%BCn%20Amac%C4%B1%3A%20TRA
CECA%2C%20Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z%20Devletler,olu%C5%9Fturulan%20bir%20Do%C4%9Fu%2DBat%C4
%B1%20Koridorudur/
- Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, (2023b, September 2023). Kars Tiflis Bakü Demiryolu (KTB) Projesi.
Retrieved from https://www.mfa.gov.tr/kars---tiflis-baku-demiryolu-_ktb_-projesi-.tr.mfa/
- Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği. (2023, November 37). İran enerji raporu. Retrieved
from
https://ticaret.gov.tr/data/5ee20f8213b876e308cc14f3/iran%20enerji%20sektoru%20raporu%20(04022020).pdf/
- Şahin, M. and Okur. M. (2021). Türkiye-Azerbaycan müttefikliğinde jeoekonominin yeri. Sumqayıt Dövlət
Universiteti International Scientifict Conference. pp. 150-154.
- Türk Devletleri Teşkilatı. (2022, November 5). Türk Devletleri Teşkilatı. Retrieved from
https://www.turkkon.org/tr/turk-konseyi-hakkinda/
- Üzümcü, A. and Akdeniz, S. (2014). Yeni İpek Yolu: TRACECA ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi. Avrasya
Etüdleri, 45(1), pp. 171-199.
- Worldometer. (2024, Mart 11). Asia Population. Retrieved From https://www.worldometers.info/world
population/asia-population/