Avrupa Ülkelerinde Finansal Gelişmişliğin Sanayi Üretimine Yansımaları

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 199 - 216, 15.01.2025

Burak Büyükoğlu

https://doi.org/10.33206/mjss.1322754

Öz

Finansal gelişmişlik özellikle gelişmekte olan ülkelerde birçok faktörü olumlu şekilde etkilemesi beklenen bir kavramdır. Kavram ve etkileri üzerinde birçok görüş bulunmakla birlikte finansal gelişmişliğin ortaya çıkaracağı gelir artışıyla birlikte bağlantılı olarak hane halkının, ülke sanayisinin ve ülkenin dinamiklerinde artışın meydana gelmesi beklenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde sanayi sektörü, mal ve hizmet üretimini sağlayan bir araç olmakla beraber istihdam artışını sağlayan faktörlerden biridir. Bu durum finansal gelişme ile sanayi üretiminin ilişkisini daha da önemli kılmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Avrupa ülkelerinin finansal gelişmişlikleri ile sanayi üretimleri arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Verilerine ulaşılabilen 29 Avrupa ülkesi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Örneklem ülkeler Avrupa kıtasının büyük bir çoğunluğunu oluşturduğundan Avrupa ile ilgili genel çıkarımlar yapılmasına olanak sağlamaktadır. Çalışmanın veri seti 2000 ile 2021 dönemleri arasında yıllık veriler ile oluşturulmuştur. 29 ülke örneklemi ve 22 yıllık bir zaman serisi ile panel veri seti oluşturulmuştur. Çalışmada Genişletilmiş Ortalama Grup Tahmincisi (AMG) tercih edilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak sanayi üretimi, bağımsız değişken olarak finansal gelişmişlik, ticari açıklık, doğrudan yabancı yatırımlar, gayri safi sabit sermaye oluşumu ve istihdam kontrol değişkenleri olarak da gayri safi yurt içi hasıla büyüme oranı ile enflasyon oranı veri setine dahil edilmiştir. Ayrıca veri setine küresel kriz etkilerini de görebilmek amacı ile kukla değişken eklenmiştir. Çalışmada uygulanan panel veri analizinden elde edilen bulgulara göre anlamlı sonuç elde edilen örneklem ülkelerinde finansal gelişmişlik, enflasyon oranı ve kukla değişkenin sanayi üretimini negatif yönde etkilediği bunun yanında ticari açıklık ve gayri safi yurt içi hasıla büyüme oranı değişkenlerinin ise sanayi üretimini pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ülke bazlı değerlendirmelerde ise ülkelerin farklı değişkenlerde anlamlı sonuçlar verdiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanayi Üretim Endeksi, Finansal Gelişmişlik, Ticari Açıklık, Doğrudan Yabancı yatırımlar, AMG

Etik Beyan

“Avrupa Ülkelerinde Finansal Gelişmişliğin Sanayi Üretimine Yansımaları” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Bu araştırma doküman incelemesine dayalı olarak yapıldığından etik kurul kararı zorunluluğu bulunmamaktadır.

Reflections of Financial Development on Industrial Production in European Countries

Öz

Financial development is a concept that is expected to positively affect many factors, especially in developing countries. Although there are many opinions on the concept and its effects, it is expected that an increase in the dynamics of the household, the country's industry and the country will occur in connection with the income increase that will result from financial development. In developing countries, the industrial sector is a tool that enables the production of goods and services and is one of the factors that increase employment. This situation makes the relationship between financial development and industrial production even more important. In this direction, the aim of the study is to reveal the relationship between the financial development of European countries and their industrial production. The data set of the study was created with annual data between 2000 and 2021. A panel data set was created with a sample of 29 countries and a 22-year time series. Augmented Mean Group Estimator (AMG) was preferred in the study. In the study, industrial production as the dependent variable, financial development, trade openness, foreign direct investments, gross fixed capital formation and gross domestic product growth rate and inflation rate as employment control variables were included in the data set. In addition, a dummy variable was added to the data set in order to see the effects of the global crisis. According to the findings obtained from the panel data analysis applied in the study, it was concluded that financial development, inflation rate and dummy variables negatively affected industrial production in the sample countries where significant results were obtained, while trade openness and gross domestic product growth rate variables positively affected industrial production. In addition, in country-based evaluations, it is seen that countries give significant results in different variables.

Anahtar Kelimeler

Industrial Production Index, Financial Development, Trade Openness, Foreign Direct Investment, AMG

Etik Beyan

“Avrupa Ülkelerinde Finansal Gelişmişliğin Sanayi Üretimine Yansımaları” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Bu araştırma doküman incelemesine dayalı olarak yapıldığından etik kurul kararı zorunluluğu bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Ademu, W. A., & Obumneke, E. (2018). Financial liberalization and manufacturing sector outputs in Nigeria (1987-2015): Evidence from fully modified ordinary least square (FMOLS). The Journal of economics and finance, 1(1), 1-26.
• Aghion, P., Bacchetta, P., Ranciere, R., & Rogoff, K. (2009). Exchange rate volatility and productivity growth: The role of financial development. Journal of monetary economics, 56(4), 494-513.
• Appiah, M., Gyamfi, B. A., Adebayo, T. S., & Bekun, F. V. (2023). Do financial development, foreign direct investment, and economic growth enhance industrial development? Fresh evidence from Sub- Sahara African countries. Portuguese Economic Journal, 22(2), 203-227.
• Aras, G., Müslümov, A. (2003). “Sermaye Piyasalarının Gelişmesinde Kurumsal Yatırımcıların Rolü: OECD Ülkeleri ve Türkiye”, KYD, İstanbul.
• Arizala, F., Cavallo, E., & Galindo, A. (2013). Financial development and TFP growth: cross-country and industry-level evidence. Applied Financial Economics, 23(6), 433-448.
• Arora, R. U. (2012). Financial inclusion and human capital in developing Asia: The Australian connection. Third World Quarterly, 33(1), 177-197.
• Bai, J. ve Ng, S. (2004). A PANIC Attack on Unit Root and Cointegration, Econometrica, 72 (4), 1127-1177.
• Bagehot, W., (1873), Lombard Street: A Description of the Money Market, New York: Scribner, Armstrong & Co.
• Becker, B., & Greenberg, D. (2003). The real effects of finance: evidence from exports. 2004-02-14)[2013-04-09]. http://wwwl fee. uva. nL/fm/PAPERS/beckergreenberg, pdf
• Breitung, J., (2000). The Local Power of Some Unit Root Tests for Panel Data, in Advances in Econometrics, Vol. 15: Nonstationarity Panels, Cointegration, and Dynamic Panels, Baltagi, B. H. (ed.), 161-177, JAI Press, Amsterdam.
• Breuer, J., McNown, R. ve Wallace, M. (2002). Series-Specific Unit Root Tests with Panel Data, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 64 (5), 527-546.
• Cameron, R. (1967). “England, 1750-1844,” in R. Cameron, O. Crisp, H. T. Patrick, and R. Tilly, eds., Banking in the Early Stages of Industrialization: A Study in Comparative Economic History. New York: Oxford University Press, 1967, pp. 15 - 59.
• Chen, M., & Guariglia, A. (2013). Internal financial constraints and firm productivity in China: Do liquidity and export behavior make a difference? Journal of Comparative Economics, 41(4), 1123-1140.
• Choi, I. (2001). Unit Root Tests for Panel Data, Journal of International Money and Finance, 20 (2), 249-272.
• Çelik, İ., & Semra, A. (2017). Veri Zarflama Analizi ile İmalat Sanayi Sektörünün Finansal Performans Etkinliğinin Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 56-74.
• Davis, L. E., The Investment Market, 1870-1914: The Evolution of a National Market, Journal of Economic History, September 1965, 25(3), pp. 355-399
• Deidda, L., & Fattouh, B. (2002). Non-linearity between finance and growth. Economics Letters, 74(3), 339-345.
• Eichengreen, B., Gullapalli, R., & Panizza, U. (2011). Capital account liberalization, financial development and industry growth: A synthetic view. Journal of International Money and Finance, 30(6), 1090-1106.
• Eurostat. (2024). https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products- euro-indicators/w/4-13032024-ap
• Goldsmith, R. 1969. “Indicators of Financial Development” North American Journal of Economics and Finance. Cilt no:7, sayı No 1.
• Gujarati, D. N. ve Porter, D. C. (2009). “Basics Econometrics, Fifth Edition, McGraw-Hill Companies”, New York, USA.
• Gurley, J.G., E.S. Shaw (1955), “Financial Aspects of Economic Development”, American Economic Review, 45(4), 515-538.
• Güriş, S. (2015). Stata ile panel veri modelleri. Der yayınevi.
• Haber, S. H. (1991). Industrial concentration and the capital markets: A comparative study of Brazil, Mexico, and the United States, 1830–1930. The Journal of Economic History, 51(03), 559-580.
• Hadri, K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data, The Econometrics Journal, 3 (2), 148-161.
• Harris, R. D. F. ve Tzavalis, E. (1999). Inference for Unit Rootsin Dynamic Panels Where the Time Dimension is Fixed, Journal of Econometrics, 91 (2), 201-226.
• He, Q., Xue, C., & Zhu, C. (2014). Financial development and patterns of industrial specialization: Regional evidence from China.
• Hye, Q. M. A, & Dolgopolova, I. (2011). Economics, finance and development in China: Johansen-Juselius co-integration approach. Chinese Management Studies, 5(3), 311-324.
• Im, K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003) Testing for Unit Roots Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115 (1), 53-74.
• Ljungwall, C., & Li, J. (2007). Financial sector development, FDI and economic growth in China. China Center for Economic Research.
• Kabango, G. P. (2009). Financial liberalization and industry structure nexus: an investigation using dynamic heterogeneous panels from Malawian data (Doctoral dissertation, University of Glasgow).
• Kızıltepe, S. (2005). “Avrupa Birliği Ortak Sanayi Politikasından Bütünleştirilmiş Girişimcilik Politikasına Geçiş Süreci”, Yayınlanmış Yüksek Lisans tezi (Erişim Tarihi: 29.07.2021).
• Koç, S., Şenol, Z., & Karaca, S. S. (2016). Finansal gelişmişliği etkileyen makroekonomik faktörlerin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler örnekleminde analizi: 2000-2012. Journal of Economics, Finance and Accounting, 3(4), 299-319.
• Kutu, A. A., & Ngalawa, H. (2016). Monetary policy shocks and industrial output in BRICS countries. SPOUDAI-Journal of Economics and Business, 66(3), 3-24.
• Lee, S. H., Jung, Y., Lee, J., & Lee, S. (2015). Industrial Development, Financial Development and Regional Economic Growth in China. Journal of Economics and Economic Education Research, 16(1), 227.
• Levin, A., Lin, C. F. ve Chu, C. S. J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties, Journal of econometrics, 108 (1), 1-24.
• Neusser, K., & Kugler, M. (1998). Manufacturing growth and financial development: evidence from OECD countries. Review of economics and statistics, 80(4), 638-646.
• Maskus, K. E., Neumann, R., & Seidel, T. (2012). How national and international financial development affect industrial R&D. European Economic Review, 56(1), 72-83.
• Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 631-652.
• Meta, F. E., Eruygur, H. O., & Tokatlıoğlu, İ. (2021). Türk Bankacılık Sektöründe Regülasyon-Piyasa Yapısı İlişkisi: Panel Veri AMG Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 2571-2586.
• Moon, H. R. ve Perron, B. (2004). Testing for A Unit Root in Panels with Dynamic Factors, Journal of Econometrics, 122 (1), 81-126.
• O’Connel, P. (1998). The Overvaluation of Purchasing Power Parity, Journal of International Economics, 44 (1), 1-19.
• Omran, M., & Bolbol, A. (2003). Foreign direct investment, financial development, and economic growth: evidence from the Arab countries. Review of Middle East Economics and Finance, 1(3), 231-249.
• Öcal, T., Çolak, Ö. F. (1999). “Finansal Sistemler ve Bankalar, Nobel Yay”, Ankara, (272-273).
• Özpolat, A., & Özsoy, F. N. (2016). The relationship between financial development and human development in oecd countires: a panel causality test. Economic and Social Development: Book of Proceedings, 181.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple unit Root Test in the Presence of Cross- Section Dependence, Journal of Applied Econometrics, 22 (2), 265-312.
• Phillips, P. C. B. ve Sul, D. (2003). Dynamic Estimation and Homogeneity Testing Under Cross Section Dependence, The Econometrics Journal, 6(1), 217-259.
• Rousseau, P. L., (2003), Historical Perspectives on Financial and Economic Growth, Review Federal Reserve Bank of Saint Louis, Vol. 85, Issue 4, pp.81-105.
• Sahay, R.; Cihak, M.; N’Diaye, P. vd. (2015). Rethinking Financial Deepening: Stability and Growth in Emerging Markets. IMF Staff Discussion Notes (SDNs), Erişim Tarihi: 22.07.2019, https://www.imf.org/external/pubs/ ft/sdn/2015/sdn1508.pdf
• Schmahl, M. ve M. Koch (2001), Avrupa Birliği’nin Girişimcilik Politikası ve Türkiye’nin Uyumu: Sanayi Politikası ve KOBİ’ler, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Schumpeter, J.A., 1934 (2008), The Theory of Economic Development: An Inquiry into Profits, Capital, Credit, Interest and the Business Cycle, Journal of Comparative Research in Anthropology and Sociology, Volume 3, Number 2, New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.): Transaction Publishers
• Shahbaz, M., & Zur-Rahman, M. M. (2010). Foreign Capital Inflows- Growth Nexus and Role of Domestic Financial Sector. Journal of Economic Research, 15(3), 207-231.
• Shahbaz, M., & Lean, H. H. (2012). Does financial development increase energy consumption? The role of industrialization and urbanization in Tunisia. Energy policy, 40, 473-479.
• Shahbaz, M., & Zur-Rahman, M.M. (2014). Exports, financial development and economic growth in Pakistan. International Journal of Development Issues, 13(2), 155-170.
• Shin, Y. (Temmuz 2019). Modelling the Cross-section Dependence, the Spatial Heterogeneity and the Network Diffusion in the Multi- dimensional Dataset. Yayımlanmamış ders notu, Lodz Üniversitesi, Polonya.
• Soyak, A. (2005), “Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Sanayi Politikası Üzerine Eleştirel bir Yaklaşım”, TMMOB Ölçü Dergisi, Aralık, ss. 61-69.
• Svirydzenka, K. (2016). Introducing a new broag-based index of financial development. IMF Working Paper.
• Şenol, Z. (2019) Finansal Gelişim ile İnsani Gelişim Arasındaki İlişki: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Örneği, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 15, Sayı 2.
• Sylla, R., (1969), Federal Policy, Banking Market Structure, and Capital Mobilization in the United States, 1863-1913, Journal of Economic History, 29(4), pp. 657-686
• Şit, A., Ekşi, İ. H., Hacıevliyagil, N. (2017). BIST’te ana metal sanayi endeksinde faaliyet gösteren işletmelerin finansal performans ölçümü: 2011-2015 dönemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 83-91.
• Tadesse, S. (2004). Financial architecture and technology. Research Paper.–Moore School of Business, University of South Carolina.–2004.
• Taylor, M. P. Ve Sarno, L. (1998). The Behaviour of Real Exchange Rates during the Post-Bretton Woods Period, Journal of International Economics, 46 (2), 281-312.
• Tatoğlu, F. Y. (2012). Panel Veri Analizi: Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Tatoğlu, F. Y. (2016). Panel Veri Analizi–Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Udoh, E., & Ogbuag, U. (2012). Financial Sector Development and Industrial Production in Nigeria (1970-2009): An ARDL Co-integration Approach. Journal of Applied Finance & Banking, 2(4), 49-68.
• Yürük, M. F., & Orhan, M. (2020). Critic Ve Entropi Temelli Maut Yöntemi ile İmalat Sanayi Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının Analizi. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 150-172.
• Qayyum, A. (2006). Money, inflation, and growth in Pakistan. The Pakistan Development Review, 203-212.
• Xu, L., & Tan, J. (2020). Financial development, industrial structure and natural resource utilization efficiency in China. Resources Policy, 66, 101642.
• Weforum, (2010). World Economic Forum, The Financial Development Report, https://www.weforum.org/publications/financial- development-report-2010/
• WORLDBANK, (2024). https://data.worldbank.org/indicator