Yönetim Bilişim Sistemleri Mezunlarının İstihdamında Sektörel Beklentiler ve Bologna Bilgi Sistemi Uyumunun Analizi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 4, 1474 - 1486, 03.10.2025

Berkant Dulkadir

Öz

Teknolojik gelişmelere bağlı olarak dijitalleşmenin kendini baş döndürücü bir şekilde göstermesinin etkisiyle yönetim bilişim sistemleri mezunları işletmelerde hem yönetimsel hem de bilişim anlamında teknik olarak yer bulma konusunda ilgi görmektedir. Bu sebepten dolayı mezuniyetten sonra sahip oldukları özelliklerin iş dünyasının beklentileri ile ne ölçüde örtüştüğü yapılan bu araştırmaya konu olmuştur. Araştırmada yönetim bilişim sistemleri bölümü mezunlarının istihdam edilmesinde sektörün iş ilanlarında belirtmiş olduğu beklentiler ile üniversitelerin Bologna bilgi sistemlerinde tanımlı program çıktılarının karşılaştırmalı olarak analizi yapılmıştır. www.kariyer.net üzerinden istihdam için iş ilanlarından elde edilen veriler doğrultusunda makine öğrenmesi algoritmalarından karar ağacı ile iş dünyasında en çok talep gören beceriler performanslarına göre karşılaştırmalı olarak analiz edilmiş ve analizlere dayalı karar ağaçları geliştirilmiştir. www.kariyer.net modelinin Bologna bilgi sistemi modeline göre model performansları karşılaştırıldığında, www.kariyer.net modelinin Bologna bilgi sistemi modeline göre çok daha yüksek bir doğruluk oranına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, www.kariyer.net web sitesindeki iş ilanlarındaki konuların daha net bir şekilde tahmin edilebilir olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak yönetim bilişim sistemleri bölümlerinin müfredat içeriğinin sektörle daha yakın iş birliği yapılarak istihdam edilebilirliği artırmaya yönelik stratejiler geliştirmeleri gerektiğini vurgulamaktadır. Bu durum işveren ve üniversiteler arasında değerlendirilmesi gereken önemli bir konu olup her iki taraf için de geleceğe dönük yol gösterici önerilerde bulunulması doğru olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bologna Bilgi Sistemi , İstihdam , Karar Ağacı , Makine Öğrenmesi , Yönetim Bilişim Sistemleri

Etik Beyan

“Yönetim Bilişim Sistemleri Mezunlarının İstihdamında Sektörel Beklentiler ve Bologna Bilgi Sistemi Uyumunun Analizi” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Gerekli olan etik kurul izinleri Adıyaman Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler yayın etik Kurulu’nun 18.03.2025 tarih ve 40 sayılı kararı ile alınmıştır.

Teşekkür

Verilerin www.kariyer.net üzerinden alınarak analiz yapılması konusunda müsaadelerini esirgemeyen kurum yetkililerine teşekkür ederim.

Analyzing Sectoral Expectations for the Employment of Management Information Systems Graduates and Their Alignment with the Bologna Information System

Öz

With the stunning rise of digitalization due to technological advancements, graduates of management information systems are attracting interest in finding positions in businesses, both in managerial and information technology roles. Therefore, the extent to which their post-graduation qualifications align with the expectations of the business world was the subject of this study. The study conducted a comparative analysis of the expectations expressed in job postings for management information systems graduates regarding their employment status, compared to the program outcomes defined in universities' Bologna information systems. Based on data obtained from job postings on www.kariyer.net, the most in-demand skills in the business world were analyzed based on their performance using a decision tree from machine learning algorithms, and decision trees were developed based on the analyses. A comparison of the model performance of the www.kariyer.net model with the Bologna information system model revealed that the www.kariyer.net model had significantly higher accuracy rate than the Bologna information system model. This demonstrates that the topics in job postings on the www.kariyer.net website are more predictable. Consequently, management information systems departments emphasize the need to develop strategies to enhance employability by collaborating more closely with industry regarding curriculum content. This is an important issue that should be evaluated by employers and universities, and it would be appropriate to offer forward-looking guidance to both parties.

Anahtar Kelimeler

Bologna Information System , Employment , Decision Tree , Machine Learning , Management Information Systems

Etik Beyan

During the writing process of the study “Analyzing Sectoral Expectations for the Employment of Management Information Systems Graduates and Their Alignment with the Bologna Information System” scientific rules, ethical and citation rules were followed. No falsification was made on the collected data and this study was not sent to any other academic publication medium for evaluation. In addition, permission was obtained from the Adıyaman University Social and Humanities Publication Ethics Committee (Date: 18/03/2025 and Decision no: 40) to conduct the research

Teşekkür

I would like to thank the institution officials who did not hesitate to give their permission to obtain the data from www.kariyer.net and analyze it.

Kaynakça

• Aslay, F., Özen, Ü., ve Çam, H. (2021). Yönetim bilişim sistemlerinin kazandırdığı yeteneklerin teknoparkların insan kaynağı gereksinimlerini karşılamadaki etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(3), 927–942. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.837142
• Bocutoğlu, E. (2012) Makro İktisat Teoriler ve Politikalar, (9. Baskı). Trabzon: Murathan Yayınevi.
• Bouthillier, F., ve Shearer, K. (2002). Understanding knowledge management and information management: The need for an empirical perspective. Information Research, 8(1), 141.
• Bozkurt, Ç. Ö., Kalkan, A., ve Şişeci, Ç. M. (2016). Türkiye’de yönetim bilişim sistemleri bölümü öğrencilerinin mesleğe bakış açıları, beklenti ve memnuniyet düzeyleri. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 1(2), 22–35.
• Çelik, K., ve Taş, A. (2023). Yönetim bilişim sistemleri bölümü öğrencilerinin ve mezunlarının girişimcilik niyetini etkileyen faktörlerin araştırılması. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(28), 168–184. https://doi.org/10.47129/bartiniibf.1364922
• Cummings, J., ve Thomas, N. J. (2020). What skills do students need? A multi-year study of IT/IS knowledge and skills in demand by employers. Journal of Information Systems Education, 31(3), 207–218.
• Çeşmeli, Ş. M., Çetinkaya, B. Ö., ve Kalkan, A. (2016). Türkiye’de yönetim bilişim sistemleri bölümlerinin öğretim programlarının incelenmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 1(2), 36–47.
• Davis, D. C., ve Woodward, B. (2006). Bir bilgi sistemleri programından mezun olanların ihtiyaç duydukları becerilerin analizi. Bilgi Teknolojisi, Öğrenme ve Performans Dergisi, 24(2), 11.
• Elçi, A. (2016). Yönetim bilişim sistemleri öğrencilerinin beceriler ve yetkinlikler algıları – bilgi toplumuna doğru. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 351–358.
• Favaretto, J. E. R. (2015). Stage level measurement of information and communication technology in organizations (Doktora tezi). Escola de Administração de Empresas de São Paulo.
• Géron, A. (2019). Hands-on machine learning with Scikit-Learn, Keras, and TensorFlow: Concepts, tools, and techniques to build intelligent systems. O’Reilly Media.
• Henkoğlu, T., ve Şerefoğlu, H. (2019). Yönetim bilişim sistemleri bölümü öğretim programlarının bilgi yönetimi açısından değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9(3), 587–602.
• Hew, K. F., ve Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research and Development, 55(3), 223– 252.
• Kelleher, J. D., Namee, B. M., ve D’Arcy, A. (2015). Fundamentals of machine learning for predictive data analytics: Algorithms, worked examples, and case studies. MIT Press.
• Laudon, K. C., ve Laudon, J. P. (2012). Management information systems: Managing the digital firm. Global Edition. Pearson.
• Nisbet, R., Elder, J., ve Miner, G. (2009). Handbook of statistical analysis and data mining applications. Burlington: Elsevier.
• Örekici Temel, G., Çamdeviren, H., ve Akkuş, Z. (2005). Sınıflama ağaçları yardımıyla restless legs syndrome (RLS) hastalarına tanı koyma. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(2), 111–117.
• Özmen, Ö. N. T., Özdağoğlu, G., Damar, M., ve Akdeniz, E. (2015). Bologna süreci kapsamında Dokuz Eylül Üniversitesi bilgi paketi tasarım sürecine makro bakış. Yükseköğretim Dergisi, 5(3), 162–169.
• Peters, T. (1994). Liberation management. London: Pan Books.
• Sefil, U. (2021). Bilgi sistemi ve bilişim teknolojileri kullanımının lojistik performans üzerindeki etkisi: Bir enerji firması örneği (Doktora Tezi).Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Selçuk, N., (2024), Akışkan Sosyal Hayat ve suçun yeniden üretimi konusuna kuramsal bir yaklaşım, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 16(2), 208-226. https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1425948
• Tosun, K. (1992). İşletme yönetimi. İstanbul: Savaş Yayınları.
• Uğur, N. G., ve Turan, A. H. (2019). Critical professional skills of MIS graduates: Practitioner vs. academician perspectives. Journal of Education for Business, 94(4), 251–258.
• Ünvan, C. (2021). Bologna Eşgüdüm Komisyonu başkanlarının-Bologna koordinatörlerinin Türk yükseköğretim kurumlarındaki Bologna süreci uygulamalarına ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(3), 697– 710.
• Veribilimcisi. (2018, Şubat 23). Karar ağaçları (decision trees). https://veribilimcisi.com/2018/02/23/karar- agaclari-decision-trees.
• Vural, M., ve Turan, A. T. (2019). Yönetim bilişim sistemleri bölümü mezunlarının sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler. İşletme Bilimi Dergisi, 7(2), 357–388. https://doi.org/10.22139/jobs.562327
• Yavuz, Ö. Ç., Taş Çağlar, K., ve Çağlar, B. (2023). Türkiye’de yönetim bilişim sistemleri disiplinine genel bakış. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 73–94.