Multiple Skleroz Tanısı Alan Bireylerin Sosyal Destek Mekanizmaları ile Psikiyatrik Semptomlarının İncelenmesi

Yıl 2023, , 279 - 288, 31.12.2023

Elvan Yavuz , Reyhan Saydam

https://doi.org/10.29058/mjwbs.1287622

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Multiple Skleroz (MS) tanısı alan bireylerin sosyal destek mekanizmaları ile
bireylerin hastalığından dolayı yaşadığı psikolojik sorunlar, hastalıkla birlikte meydana gelen psikiyatrik
semptomların incelenmesi olup; tanımlayıcı çalışma olarak planlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Nicel bir araştırma olan çalışmada, amaçsal örnekleme ile belirlenmiş 410 MS
tanısı alan bireye ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, demografik bilgi formu ile sosyal
desteği incelemek için Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, psikiyatrik semptomları incelemek
içinse, Psikolojik Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R) kullanılmıştır.
Bulgular: Bu çalışmada, MS tanısı alan bireylerin sosyal destek mekanizmaları ve psikiyatrik semptomları
bazı değişkenlere göre incelenmiş olup; araştırma bulgularına göre; araştırmaya katılan hastaların,
%77.1’i kadın, %37.8’i 30 yaş ve altında, %60.7’si evli, %58.5’i üniversite mezunu, %46.3’ü 1-5 yıldır
MS hastası, %78.0’i atak ve iyileşmelerle giden MS (RRMS) tipi olduğu sonucuna varılmıştır. Çok boyutlu
algılanan sosyal destek ölçeğinde; MS’den dolayı psikolojik sorun yaşamamış olanların, sosyal
desteğinin daha yüksek olduğu; eğitim durumu arttıkça sosyal desteğin de arttığı; hastalığa uyum sağlayanların
daha fazla sosyal destek aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan MS hastalarının,
Psikolojik Belirti Tarama Listesi, Genel Semptom Düzeyine göre psikopatolojik durumu olan bireylerin
oranı %60.7’dir.
Sonuç: Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin üç alt boyutuyla (aile, özel bir insan ve arkadaş)
MS tanısı alan bireylerde meydana gelmiş ya da gelebilecek psikiyatrik semptomlar (somatik, psikotik,
anksiyete, depresyon, obsesif-kompulsif gibi) arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Bu
bireylerin mikro, mezzo ve makro düzeyde aldıkları sosyal destek arttıkça psikiyatrik semptomlarda
azalma olduğu görülmüştür. Araştırma bulgularının tıbbi sosyal hizmet literatürüne katkı sağlayacağı
düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Multiple Skleroz, Sosyal Destek, Psikiyatrik Semptomlar, Sosyal Hizmet, Tıbbi Sosyal Hizmet

The Examination of Psychiatric Symptoms of Individuals Diagnosed with Multiple Sclerosis with Social Support Mechanisms

Öz

Aim: The aim of this study is to investigate the social support mechanisms of individuals diagnosed with
Multiple Sclerosis (MS), the psychological problems experienced by individuals due to the disease, and
the psychiatric symptoms that occur with the disease; it was planned as a descriptive study.
Material and Methods: In this quantitative study, 410 individuals diagnosed with MS were reached by
purposive sampling. In the study, demographic information form and Multidimensional Perceived Social Support Scale were used to examine social support and Psychological Symptom Check List (SCL-90-R) was used to examine psychiatric
symptoms.
Results: In this study, social support mechanisms and psychiatric symptoms of individuals diagnosed with MS were analysed according
to some variables. According to the findings of the study, 77.1% of the patients who participated in the study were female, 37.8% were 30
years old or younger, 60.7% were married, 58.5% were university graduates, 46.3% had MS for 1-5 years, 78.0% had MS with attacks and
improvements (RRMS) type. In the multidimensional perceived social support scale, it was concluded that those who did not experience
psychological problems due to MS had higher social support; social support increased as the educational level increased; and those who
adapted to the disease received more social support. According to the Psychological Symptom Check List, General Symptom Level of MS
patients who participated in the study, the rate of individuals with psychopathological condition was 60.7%.
Conclusion: A significant negative relationship was found between the three sub-dimensions of the multidimensional perceived social
support scale (family, special person and friend) and psychiatric symptoms (somatic, psychotic, anxiety, depression, obsessive-compulsive,
etc.) that have occurred or may occur in individuals diagnosed with MS. As the social support received by these individuals at micro, mezzo
and macro levels increased, it was observed that psychiatric symptoms decreased. It is thought that the research findings will contribute to
the medical social work literature.

Anahtar Kelimeler

Multiple Sclerosis, Social Support, Psychiatric Symptoms, Social Work, Medical Social Work

Kaynakça

• 1. Bayıl YŞ, Koç ER, Erdemoğlu AK. Multipl skleroz hastalarında otonom sinir sistemi ile ilişkili sempatik cilt yanıtlarının değerlendirilmesi ve yorgunluk skorları. Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi, 2012; 3(3):387-391.
• 2. Çakır M. Multiple Skleroz Hastalarının Hastalık Deneyimlerinin Sosyal Hizmet Perspektifinden İncelenmesi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2020.
• 3. Rector TS, Anald IS, Cohn JN. Relationships Between Clinical Assessments And Patients Perceptions Of The Effects Of Heart Failure On Their Quality of Life. Journal of Cardiac Failure, 2006;12(2): 87-92.
• 4. Traş Z, Arslan E. Ergenlerde Sosyal Yetkinliğin, Algılanan Sosyal Destek Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online Dergisi, 2013;12(4):1133-1140.