OKULLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLIĞI: AÇIMLAYICI KARMA YÖNTEM

Yıl 2022, , 109 - 135, 31.12.2022

Mehmet Yıldırım

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1177561

Öz

Günümüz toplumunun sosyal ve ekonomik hayatında sürekli köklü değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler ölçüsünde iş hayatında da çalışma refahının yükseltilmesi adına birçok gelişmeler olmaktadır. Yönetimler değişen ve kendini yenileyen bu koşullara uyum sağlayabilmek için sürekli çaba içerisindedir. Çalışma refahını artırmak için çalışanı, işvereni ve çalışma ortamını belirli kurallar manzumesi altına alan iş sağlığı ve güvenliği’ de öteden beri ciddi çalışmaların yapılması gereken önemli bir alan olarak kendini göstermektedir. Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden korumak, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak iş sağlığı ve güvenliğinin temel amacıdır. Dünya Sağlık Örgütü, sağlığı “yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması hali değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlarken, Uluslararası Çalışma Örgütü iş sağlığı ve güvenliğini; çalışanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilik hallerini en yüksek düzeye çıkarmak ve devam ettirmek, çalışma koşulları nedeniyle sağlık durumlarının bozulmasının önüne geçebilmek için yapılan çalışmalar olarak tanımlamaktadır (Eren, 2015).
Okullarda meydana gelen iş kazalarına bakıldığında İSG hizmetlerinin tam anlamıyla yerine getirilmesinin önemi anlaşılmaktadır. Bu konuda okul yönetimlerine önemli görevler düşmektedir. Çünkü okul yönetimi tehlikelere ve risklere karşı planlama ve düzenlemeyle her türlü önlemin almasının yanı sıra alınan bu önlemlerin takibinden, benimsenmesi ve iyileştirilmesinden de sorumludur.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Okul, Sağlıklı çalışma ortamı

Kaynakça

• Kaynakça Akçay, D., ve Yıldırımlar, A. (2018). Çocukların Okul Ortamında Kaza Geçirme ve Güvenlik Önlemlerine Yönelik Ebeveyn Davranışlarının İncelenmesi. DEUHFED, 11(1), 48-55. 9 13, 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46786/586676
• Aktaş, B. (2020, 07 18). Sürekli İyileştirme, Kalite Yönetimi ve Deming Döngüsü. 09 11, 2020 tarihinde https://medium.com/: https://medium.com/@aktasburak/sürekli-i̇yileştirme-kalite-yönetimi-ve-deming-döngüsü-5ffff83fb90c
• Ayhan, Y. (2013, Ocak 3). İş Sağlığı ve Güvenliğinde Kaza Zinciri Teorisinin Önemi ile Açık İşletmelerdeki Tehlikeli Hareket ve Tehlikeli Durumlar. Yer Altı Kaynakları Dergisi, 3(3), 27-39. 10 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/366555
• Bakan, D. (2020). Ortaöğretim Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürünün Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Esenyurt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 10 10, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/
• Büyüköztürk, Ş., K. Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Cereci, C., ve Çetin, R. B. (2019). İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatından Kaynaklanan Sorumluluklarına İlişkin Okul Müdürü Görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(6), 151-162. 02 05, 2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/837472
• Creswell, J. W. (2019). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J., ve Plano Clark, V. (2018). Karma Yöntem Araştırmaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çögenli, M. Z., ve Özer, M. (2017). İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürü. ICPESS (Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi), (s. 58-70). 3 20, 2021 tarihinde http://registericpess.org/index.php/ICPESS/article/view/1263/33
• Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2020, 07 28). (31199). Resmi Gazete. 9 10, 2021 tarihinde Resmi Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200728-15.html
• Doğdu , S. (2019). Okul yöneticilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarına Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 9 28, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Er, E. (2020). Yerel Yönetimlerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesine Yönelik Çalışan Anketi Uygulaması. Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 12 3, 2020 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Erdem, Y. (2004). Sosyal İnsan, Sosyal Etkileşim, Grup Yaşamı Kültür ve Toplum Açısından İş Sağlığı ve Güvenliği. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi(14), 7-9. 10 9, 2021 tarihinde https://www.csgb.gov.tr/isggm/dergiler/17.pdf
• Eren, T. (2015). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemine Giriş. Ata Aöf Ders Kitapları.
• Ergül, A. (2020). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Güvenliği Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 10 28, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gümüş, B. (2016). Okullarda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları ve Öğretmenlerin Bu Konudaki Bilgi Düzeylerinin İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Aydın Üniversitesi FEn Bilimleri Enstitüsü. 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• İnce, T., Yalçın, S., ve Yurdakök, K. (2014). Çocukluk Çağında Ciddi Kaza Sıklığı ve Risk Faktörleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi(57), 173-182. 10 5, 2021 http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH_538.pdf
• İSGK. (2012, 06 30). İş Sağlığı ve GüvenLiği Kanunu. (6331 Sayılı). Resmi Gazete Sayısı:28339. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kol, İ. (2021, Şubat). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Uygulamalarının Karşılaştırılması. İstanbul: Gedik Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı . 3 5, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Küçük Saral, A. (2017). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Çalışanlardaki İş sağlığı ve Güvenliğini Farkındalığının Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Küçük, N. M. (2021). Sanal Gerçeklik İle Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Tehlike Tahmini Farkındalığının Arttırılması İle İş Kazalarına Etkisinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü . 12 3, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• MEB. (2014, 08 19). 2014/16 nolu genelge. İş Sağlığı ve güvenliği. Ankara: MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 1 6, 2021 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1705.pdf
• MEB İstatistikleri. (2021,09 10). 25 02, 2022 tarihinde MEB Stareteji Geliştirme Başkanlığı:http://sgb.meb.gov.tr/www/mill-egitim-istatistikleri-orgun-egitim-20202021/icerik/424
• MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı, R. İ. (2020). MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı. MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı,Resmi İstatistikler: https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
• Odacı, N. (2020). İş Güvenliği Eğitimlerinde Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Kullanılmasının İş Güvenliği Uzmanları Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 3 26, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkez
• Ören, K. (2020). İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Nobel .
• Özkılıç, Ö. (2005). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metedolojileri. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu TİSK. 7 3, 2021
• Palaz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları. Nobel.
• SGB. (2021, Mayıs 18). MEB İstatistikleri. Stratejik Geliştirme Başkanlığı: http://sgb.meb.gov.tr/www/mill-egitim-istatistikleri-orgun-egitim-2019-2020/icerik/396
• SGK. (2021). İş Kazası. 2021 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumu: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/emekli/is_kazasi_ve_meslek_hastaligi/is_kazasi
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı. Ankara: Strateji ve BütçeBaşkanlığı. 07 28, 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/04/IsSagligi Guvenligi CalismaGrubu Raporu.pdf
• Şentürk, E. (2019). Fakülte Binalarının İş Sağlığı ve Güvenliğine Uygun Şekilde Yapılandırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Taşdemir, C. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Özyeterliği. Yüksek Lisans Tezi. Iğdır: Iğdır Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. 11 05, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Topgül, S., ve Alan, Ç. (2017). Öğrencilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Algısının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 587-598. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1004631
• Turekova, I., ve Depesova, J. (2019, July 1-3). Sıgnıfıcance Of Teacher Educatıon In The Fıeld Of Occupatıonal Health And Safety. Proceedings of EDULEARN19 Conference. Nitra, Palma, Mallorca, İspanya: Constantine the Philosopher University in Nitra.
• Türkoğlu, Ç. (2020). Öğretmenlerin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Bilgi Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Türkoğlu&Balkan/Kırklareli University Journal of Engineering and Science, 6(2), 216-237. doi:https://doi.org/10.34186/klujes.836115
• Uzun, S. S. (2019). Mesleki ve Teknik Okullarda İş Sağlığı ve Güvenliği Bilinci. Yüksek Lisans Tezi. Tarsus: Tarsus Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü . 11 07, 2021 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Üngüren, E., ve Koç, T. S. (2015/2). İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları Performans Değerlendirme Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(2), 124-144. 01 01, 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/297448
• W. Creswell, J., ve L. Plano Clark, V. (2018). Karma Yöntem Araştırmaları. Ankara: Anı.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin .
• Yılmaz, F. (2009). İş Sağlığı ve Güvenliği’nin İyileştirilmesinde Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Önemi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(56), 520-546. 11 6, 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/9079
• Yılmaz., F. (2019). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri. İstanbul: Auzef Ders Kitapları.