Okul Müdürlerinin Güç Merkezi Oluşturma Oyunları Davranışlarının Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 6, 160 - 178, 30.12.2020

Mehmet Doğan

Öz

Küreselleşen günümüz dünyasında yer alan örgütler diğer örgütlerle güç mücadelesi içerisinde olurken, örgüt içerisinde örgütün en önemli varlığı olan çalışanlar da güç yarışı içerisinde olabilirler. Bu güç yarışını başarıyla tamamlayabilmek için ise yöneticiler örgüt içerisinde bir takım güç oyunlarına başvurabilmektedirler. Bu çalışmamızın amacı okul müdürlerinin güç merkezi oluşturma oyunları davranışlarını çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Betimsel tarama modelindeki çalışmanın örneklemini Kahramanmaraş Merkez Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerindeki kamu okullarında görev yapmakta olan 244 okul müdürü oluşturmaktadır. Çalışmada veriler Gencer, Tok ve Ordu (2018) tarafın geliştirilen “Okul Müdürlerinin Kullandıkları Güç Merkezi Oluşturma Oyunları Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizinde “SPSS 22.0 İstatistik Paket Programı” kullanılmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde bağımsız örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Post Hoc ve etki büyüklüğü testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre okul müdürlerinin güç merkezi oluşturma oyunları davranışları cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır. Okuldaki hizmet yılı değişkenine göre uzmanlık alt boyutunda okul müdürlerinin diğer boyutlara göre güç merkezi oluşturma oyunları davranış düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Görev yapmakta olduğu okul türü değişkenine göre ise ittifak kurma, bütçeleme patronluk ve uzmanlık alt boyutlarında güç merkezi oluşturma oyunları davranış düzeylerin daha yüksek olduğu görülmüştür. Herhangi bir sendikaya üyelik durumu değişkenine göre ise uzmanlık alt boyutunda sendikaya üye olan okul müdürlerinin, sendikaya üye olmayan okul müdürlerine göre güç merkezi oluşturma oyunları davranış düzeylerinin daha yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Bu çalışmamızın neticesinde okulun verimliliği açısından okul müdürlerine güç merkezi oluşturma oyunları davranışı düzeylerinin geliştirilmesi ve mesleki gelişimleri açısından yönetme yeterliliklerinin geliştirilmesi ile ilgili eğitimlerin gerçekleştirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

okul müdürü, güç, politika, politik oyun, güç merkezi oluşturma oyunu

Kaynakça

• Açıkalın, A., Şişman, M., ve Turan, S. (2015). Bir insan olarak okul müdürü. Ankara: Pegem Akademi.
• Akbaş, A. (2016). Öğretmenlerin örgütsel politika algıları ile duygusal emek düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Aristoteles. (2019). Politika. Çev.: M. Tunçay. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Aydın, M., 2005. Eğitim yönetimi (yedinci baskı). Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayım.
• Aydın, A.H. (2018). Yönetim bilimi (yedinci baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ayhan, Ö. (2013). Algılanan örgütsel politikanın örgütsel adalet ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Gebze.
• Aypa, A. 2015. Eğitim politikası (ikinci baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Boleli, M. (2017). Güç ve yönetim. İstanbul: Abaküs Kitap.
• Bursalıoğlu, Z. (2019). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Cacciattolo, K. (2014). Defining organisational politics. european scientific journal, August Special Edition, 238-246.
• Can, N. 2014. Öğretmen liderliği. Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N. (2019). Eğitim politika analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N., ve Özdemir, M. 2019. Eğitim yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, A., Bozkurt, S. ve Demirbaş, T. (2014). Kamu örgütlerinde örgütsel politika: çalışanların politik davranışlara yönelik algıları. Akademik Bakış Dergisi Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 1-25.