YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE OKUL DENETİMİNDE YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 7, 35 - 61, 30.06.2021

Mehmet Emin Usta Duygu Özyurt

Öz

Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve idarecilerin görüşlerine göre dayalı olarak okul denetiminde yaşanan sorunları tespit etmek ve öneriler sunmaktır. Araştırmada elde edilen veriler nitel araştırma yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış mülakat formu ile elde edilen verilerin analizinde nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 11 idareci ile 11 öğretmen oluşturmaktadır. Yapılan görüşmeler ile idareci ve öğretmenlerin denetime ilişkin görüşleri alınmış, temalar belirlenmiş ve elde edilen bulgular benzer çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonunda yönetici ve öğretmenlerin büyük çoğunluğunun bir denetim sisteminin gerekli olduğu inancında olduğu, denetimin en olumlu taraflarının düzen, bireysel gelişime katkı, hata tekrarının azalması olduğu; olumsuz taraflarının ise huzursuzluk, denetçinin etik dışı tutumları ve güvenin azalması gibi hususlar olduğu; adil bir denetim ve değerlendirme sistemi olmadığı; teftiş sisteminin akabinde meydana gelen boşluğu okul yöneticilerinin dolduramadığı; rehberlik odaklı yeni bir denetim sistemine ihtiyaç olduğu yönünde görüş belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

İdareci, Öğretmen, Denetim, Nitel araştırma

PROBLEMS IN SCHOOL SUPERVISION AND SOLUTION PROPOSALS ACCORDING TO MANAGER AND TEACHER OPINIONS

Öz

Anahtar Kelimeler

Administrator, Teacher, Supervision, Qualitative Research

Kaynakça

• Altun, M., Şanlı, Ö., ve Tan, Ç. (2015). Maarif müfettişlerin, müdürlerinin denetmenlik görevleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(3),79-96.
• Argon, T. ve Ekinci, S. (2016). Denetim etiği. Eğitimde denetim ve değerlendirme (239-267) içinde M. Sağır ve S. Göksoy (Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, İ. (2006). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Aydın, M. (1986). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: IM Araştırma Yayın Danışmanlık A.Ş.
• Aydın, M.(2011). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Balcı, B. (2007). İlköğretim müfettişleri ve ilköğretim okulu müdürlerinin; ilköğretim müfettişlerinin rehberlik rollerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin algıları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi, rolleri-yeterlikleri-seçilmesi, yetiştirilmesi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Başar, H. (1995). Öğretmenlerin değerlendirilmesi (İkinci Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Beyci̇oğlu, K, ve Dönmez, B. (2009). Eğitim Denetimini Yeniden Düşünmek. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 71-93. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/inuefd/issue/8705/108696
• Bilir, M. (1992). Teftiş sisteminin yapı ve işleyişi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25 (1), 243-256.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Can, N. (2004). İlköğretim öğretmenlerinin denetimi ve sorunları. Milli Eğitim Dergisi, Kış, Sayı: 161, 112-122.
• Çiçek Sağlam, A. (2013). Türkiye eğitim sisteminin denetim yapısı. Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (Edt: A. Çiçek Sağlam). Ankara: Maya Akademi.
• Daresh, J. C. (2001). Leaders helping leaders: A practical guide to administrative mentoring. California: Corwin Press.
• Daresh, J. C. (2007). Supervision as proactive leadership. Illinois: Waveland Press Inc.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdem, A. R. (2006) Eğitimin denetimsel temelleri. V. Sönmez (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (243–260). Ankara: Anı Yayıncılık
• Güzel, S, Arslan, M. ve Akteki̇n, S. (2020). Okul Gelişimi Bağlamında Denetim Uygulamaları: Ofsted Örneği. Milli Eğitim Dergisi, 49 (226), 5-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/54184/732640
• Harris, B. M. (1964). Supervisory behavior in education. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
• Kapusuzoğlu, Ş. (1988). Son on yılda ilköğretim müfettişlerinin rolünde ve teftiş uygulamalarında değişmeler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• Kerdak, B. (2006). Okul yöneticilerinin yönetim süreçleri açısından karşılaştıkları problemler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• Kulular, H., ve Seçkin, N. (1994). Müfettişlerde var olan kişilik özellikleriyle olması gereken kişilik özelliklerinin yöneticiler ve öğretmenler tarafından betimlenmesi. Eğitim ve Bilim, 18(93), 35-41.
• Kurtulan, I. (2007). Özel eğitim öğretmenlerinin mesleki etik değerler açısından kendilerini değerlendirmeleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• LeVasseur, J. J. (2003). The problem of bracketing in phenomenology. Qualitative health research, 13(3), 408-420. Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, yönetici, denetmen ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de eğitim denetimi sorunsalı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 135-156.
• Oliva, P. F, ve Pawlas, G. E. (2004). Supervision for today's schools. Chichester: Jossey-Bass, An Imprint of Wiley.
• Öz, M.F. (1977). Türk eğitim sisteminde ilköğretim müfettişlerinin rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bölümü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• Özmen, F. ve Özdemir, T. Y. (2012). Anlatılan öykülere dayalı olarak, denetçilerin denetlenenlerle yüz yüze iletişimlerinde yaşadıkları sorunlar, Milli Eğitim Dergisi, 195, 43-66.
• Özmen, F., Açıkses, E., Usta, M. E., ve Uluerler, S. (2014). “Meşrutiyetin ilanından, Cumhuriyet Dönemine, Osmanlı Devleti’nde eğitim denetimi (1876-1923)”. Fırat Üniversitesi Destekli Araştırma Projesi (FÜBAP), Elazığ.
• Pajak, E. (2000). Approaches to clinical supervision: Alternatives for improving instruction. Christopher-Gordon Pub. Payne, W. H. (1875). Chapters on school supervision. New York: Van Artwerb Bragg and Company
• Sağır, M. ve Göksoy, S. Eğitimde denetim ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Sarıçam, İ., Selvi, H., ve Göksu, M. Z. (2010). İlköğretim okul yöneticilerinin eğitim müfettişlerinden beklentileri nelerdir?. T. Karaköse, K. Yılmaz ve Y. Altınkurt (Ed.), II. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Nobel.
• Sergiovanni, T. J., Starratt, R. J., ve Cho, V. (1993). Supervision: A redefinition, New York : McGraw-Hill, Inc.
• Töremen, F. ve İ, Döş. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Educational Reform, 13(3), 295-306.
• Tunç, B., İnandı, Y., Öksüz, F., ve Çal, S. (2013). Eğitimde çok bileşenli değerlendirme: Velilerin okul yöneticilerinin performans değerlendirmesine katılımı. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 90-99.
• Usta, M. E. (2018a). Inspectional regulations in the latest period of Ottoman Time. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 155-167.
• Usta, M. E. (2018b). An analysis of 1926 inspection legislation document, named: “Law about inspectors of education ministry and their authorization”. Education Research and Review, 13(1), 32-50. https://doi.org/10.5897/ERR2017.3404 Wiles, J., ve Bondi, J. (1996). Supervision: a guide to observation. Prentice Hall. International Journal of Human Sciences, 11(2), 431-445.
• https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/united-kingdomengland_en adresinden 05.11.2018 tarihinde alındı.