ÖĞRETİM PROGRAMINA BAĞLILIK VE ÖĞRETİM PROGRAMINI UYARLAMA İKİLEMİNİ AŞMAK: BİR ÖĞRETMENİN ÖĞRETİM PROGRAMINI KULLANMA MODELİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 9, 1 - 21, 30.06.2022

Sibel Güzel Yüce

Öz

Bu çalışmada, bir felsefe öğretmenin öğretim programına bağlılığı ile programı uyarlama deneyimleri yoluyla öğretmenin öğretim programını kullanım modelinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Nitel fenomenolojik bir yaklaşım temelinde, tekli durum çalışması şeklinde tasarlanan çalışmada, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde tümevarımsal içerik analizi kullanılmıştır. Bulgular; öğretimsel bağlam, öğretim programının özellikleri, program geliştirme süreci, örtük program, ders kitabı, öğretmen özellikleri ile öğretmen özerkliğinin öğretim programına bağlılık ve programı uyarlama sürecini etkilediğini göstermektedir. Elde edilen bulgular katılımcının öğretim programına bağlılığı açısından değerlendirildiğinde, katılımcının doğrudan öğretim programıyla etkileşime girmek yerine ders kitabındaki sıralama ile konu başlıklarına bağlı kaldığı ortaya çıkmıştır. Öğretim programını uyarlama bağlamında ise; öğrenciye, değişen dünya ve toplum koşullarına göre kitapta yer alan metin, etkinlik ve materyallerde uyarlamalar yaptığını, yaptığı uyarlamaların etkisine inandığını ve bu uyarlamaları daha çok öğretim sürecinde doğaçlama gerçekleştirdiğine dair görüş bildirmiştir. Ancak, bu uyarlamaları program geliştirme süreciyle ilgili kendini yetersiz hissetmesi dolayısıyla yıllık plana yansıtmadığını ifade etmiştir. Bu bağlamda, öğretim programını uyarlanmasına dönük öğretim programının uygulayıcı olan öğretmene program geliştirme uzmanları tarafından teorik ve uygulama temelli çalışmalar gerçekleştirilmesi önerilebilir. Bu süreçte, özellikle, öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerle program geliştirme uzmanı olma rollerinin de geliştirilmesi ve kanıta dayalı program geliştirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi de göz önünde bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen kimliği, felsefe öğretim programı, öğretim programına bağlılık, öğretim programını uyarlama, Öğretim Programı Kullanım Modeli

Kaynakça

• Bascia, N., Carr-Harris, S., Fine-Meyer, R. ve Zurzolo, C. (2014). Teachers, curriculum innovation, and policy formation. Curriculum Inquiry, 44(2), 228-248.
• Beyer, C. J., & Davis, E. A. (2012). Learning to critique and adapt science curriculum materials: Examining the development of preservice elementary teachers’ pedagogical content knowledge. Science Education, 96(1), 130–157.
• Bogdan, R. C. and S. K. Biklen. (1992). Qualitative Research for Education: An Introduction to Theory and Method. Needham Heights: Allyn and Bacon Press.
• Brown, M. (2009). The teacher-tool relationship: Theorizing the design and use of curriculum materials. In J. T. Remillard, B. Herbel-Eisenmann, & G. Lloyd (Eds.), Mathematics teachers at work: Connecting curriculum materials and classroom instruction (pp. 17-36). New York: Routledge.
• Brown, M., & Edelson, D. (2003). Teaching as design: Can we better understand the ways in which teachers use materials so we can better design materials to support changes in practice? Research Report, Center for Learning Technologies in Urban Schools (Northwestern University).
• Burakgazi, S. G. (2019). Programa bağlılık: Kara kutuyu aralamak. Başkent University Journal of Education, 6(2), 236-249.
• Burakgazi, S. G. (2020). Curriculum adaptation and fidelity: A qualitative study on elementary teachers' classroom practices. Issues in Educational Research, 30(3), 920-942.
• Burkhauser, M. A. ve Lesaux, N. K. (2017) Exercising a bounded autonomy: novice and experienced teachers’ adaptations to curriculum materials in an age of accountability, Journal of Curriculum Studies, 49(3), 291-312. https://doi.org/10.1080/00220272.2015.1088065.
• Bümen, N. T. (2019). Türkiye’de merkeziyetçiliğe karşı özerklik kıskacında eğitim programları: Sorunlar ve öneriler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 175-185. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2450.
• Bümen, N. T., Çakar, E. ve Yıldız, D. G. (2014). Türkiye’de öğretim programına bağlılık ve bağlılığı etkileyen etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 203-228. https://doi.org/10.12738/estp.2014.1.2020.
• Bümen, N. ve Yazıcılar, Ü. (2020). Öğretmenlerin Öğretim Programı Uyarlamaları Üzerine Bir Durum Çalışması: Devlet ve Özel Lise Farklılıkları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 183-224.
• Flores, M. A., & Day, C. (2006). Contexts which shape and reshape new teachers’ identities: A multi-perspective study. Teaching and teacher education, 22(2), 219-232.
• Hammersley, M. & Traianou, A. (2017). Nitel Araştırmalarda Etik: İhtilaflı Konular ve Bağlam (Çev. S. Balcı & B. Ahi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Howe, E. R., & Watson, G. C. (2021). Finding Our Way Through a Pandemic: Teaching in Alternate Modes of Delivery. In Frontiers in Education (Vol. 6, p. 187). Frontiers.
• Jones, A. L., & Kessler, M. A. (2020). Teachers’ emotion and identity work during a pandemic. Frontiers in Education, 5, 1-9.
• Kim, L.E. and Asbury, K. (2020), “‘Like a rug had been pulled from under you’: the impact of COVID19 on teachers in England during the first six weeks of the UK lockdown”, British Journal of Educational Psychology, Vol. 90 No. 4, pp. 1062-1083.
• Mausethagen, S., & Mølstad, C. E. (2015). Shifts in curriculum control: contesting ideas of teacher autonomy. Nordic Journal of Studies in Educational Policy, 2015(2), 28520.
• Milner, H. R. (2010). Culture, curriculum, and identity in education. In Culture, curriculum, and identity in education (pp. 1-11). Palgrave Macmillan, New York.
• Shawer, S. F. (2017). Teacher-driven curriculum development at the classroom level: Implications for curriculum, pedagogy and teacher training. Teaching and Teacher Education, 63, 296-313. https://doi.org/10.1016/j.tate.2016.12.017.
• Spicksley, K., Kington, A., & Watkins, M. (2021). “We Will Appreciate Each Other More After This”: Teachers' Construction of Collective and Personal Identities During Lockdown. Frontiers in Psychology, 3614.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 153- 182.
• Troyer, M. (2019a) Teachers’ adaptations to and orientations towards an adolescent literacy curriculum. Journal of Curriculum Studies, 51(2), 202-228. https://doi.org/10.1080/00220272.2017.1407458.
• Troyer, M. (2019b). “And Then My Creativity Took Over”: Productivity of Teacher Adaptations to an Adolescent Literacy Curriculum. The Elementary School Journal, 119(3), 351-385.
• Vaughn, M., Scales, R. Q., Stevens, E. Y., Kline, S., Barrett-Tatum, J., Van Wig, A., ... & Wellman, D. (2021). Understanding literacy adoption policies across contexts: a multi-state examination of literacy curriculum decision-making. Journal of Curriculum Studies, 53(3), 333-352.
• Yazıcılar, Ü., Bümen, N. T., & Uslu, Ö. (2021). Teachers’ curriculum adaptation patterns: a scale development study. Teacher Development, AHEAD-OF-PRINT, 1-23. https://doi.org/10.1080/13664530.2021.1996452
• Yıldırım, A. ve Şimşek, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.