YARGITAY’IN MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI PERSONELİNE İLİŞKİN VERDİĞİ KARARLARIN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 9, 108 - 134, 30.06.2022

Erdal Toprakcı , İbrahim Akış

Öz

Bu araştırmada, Millî Eğitim Bakanlığı personelinin (merkez örgütü personeli hariç) görevlerini icra ederken ortaya çıkan ve temyiz için Yargıtay’a aksetmiş davalarının incelenmesi amaçlanmıştır. “Millî Eğitim Bakanlığı personeli ile ilgili karara bağlanan Yargıtay davalarının özellikleri nelerdir?” sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Araştırma nitel ve durum çalışması deseninde doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri Yargıtay’ın resmi çevrimiçi sayfasında yer alan ve Yargıtay’ca karara bağlanan dava belgelerinden elde edilmiştir. Çalışma ile ilgili belgelere Yargıtay’ın resmi internet sitesi üzerindeki örnek karar arama bölümünden yararlanılarak ulaşılmıştır. Yargıtay karar arama sitesinde yayında olan 605 karar incelemeye alınmıştır. Resmi olma özelliği ile güvenilir nitelik taşıyan belgeler betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmenlerin sayıca diğerlerinden (memur, hizmetli, müdür vs.) fazla sayıda suç işlediği ve en fazla “vücut dokunulmazlığına karşı suçlar” ile “cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan” yargılandığı anlaşılmıştır. Öğretmenlerin ardından sırasıyla okul yöneticileri, memurlar, il ve ilçe Milli Eğitim müdürlüğü yöneticileri ve hizmetliler gelmektedir. Okul yöneticileri, memurlar ve il ilçe yöneticileri zimmet, irtikâp ve görevi kötüye kullanma suçları çoğunlukta olmak üzere en fazla “Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar” dan yargılanırken, hizmetlilerin en fazla “Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlar” dan yargılandığı belirlenmiştir. Araştırmacıların betimsel olan bu çalışmayı derinleştiren nitelikte nedensel çalışmalar yapılması ve suç işleme oranlarını azaltmada geliştirmeye dayalı bir denetim yaklaşımının benimsenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Denetimi, Yargıtay Kararları, Eğitim Yöneticisi, Öğretmen, MEB Personeli

EXAMINATION OF THE DECISIONS OF THE SUPREME COURT ON THE PERSONNEL OF THE MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION (MoNE)

Öz

In this research, it is aimed to examine the cases of the Ministry of National Education personnel (except the central organization personnel) while performing their duties, which were reflected to the Court of Cassation for appeal. “What are the characteristics of the Supreme Court cases that were decided on the personnel of the Ministry of National Education?” The question has been tried to be answered. The research was carried out with document analysis in a qualitative and case study pattern. The data collection tool of the study consists of case documents on the official online page of the Court of Cassation and concluded by the Court of Cassation. The documents were accessed by using the sample decision search section on the official website of the Court of Cassation. In the decisions published on the Supreme Court decision search website, 605 decisions related to the education processes were examined in the word-based searches regarding the personnel of the Ministry of National Education on the Penal Chambers. Documents that are reliable in terms of being official were subjected to descriptive analysis. As a result of the research, it was understood that the teachers committed more crimes than the others and they were tried mostly for ‘offences against physical integrity’ and "offenses against sexual invoilability". After the teachers, school administrators, civil servants, provincial and district National Education directors and servants come respectively. It has been concluded that school administrators, civil servants and provincial district administrators are mostly tried for "Crimes Against the Reliability and Functioning of the Public Administration", mostly for embezzlement, embezzlement and malpractice, and for "Crimes Committed Against Assets". It can be suggested that researchers can carry out causal studies that deepen this descriptive study and adopt an improvement-based control approach in reducing crime rates.

Anahtar Kelimeler

Educational supervision, Supreme Court decisions, Educational administrator, Teacher, MoNE Staff

Kaynakça

• Akyel, R. (2016). Sayıştay raporlarının kamu mali yönetimine katkısı. Amme İdaresi Dergisi, 49(1), 119–145.
• Altunay, E. (2020). Okul müdürlerinin ders denetimlerine ilişkin müdür ve öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55, 95-27.
• Apan, A. (2011). ABD ve Türkiye’de denetim sistemindeki son eğilimler: genel müfettişlik ve performans denetimi. Türk İdare Dergisi. 471-472.
• Ayas, A. (2009). Öğretmenlik mesleğinin önemi ve öğretmen yetiştirmede güncel sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3) , 1-12.
• Aydın, R. (2009). Türkiye’de öğretmen sorunları açısından Milli Eğitim Şuralarının değerlendirilmesi (1980–2000). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 199-237.
• Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Baş, M. & Sarıgöz, O. (2018) An examination of teacher candidates’ attitudes towards teaching profession. International Journal of Educational Administration and Policy Studies Vol.10(4), 25-32, DOI: 10.5897/IJEAPS2018.0553 Article Number: 0376B4F56733. Retrivied: https://academicjournals.org/journal/IJEAPS/article-full-text-pdf/0376B4F56733
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim Yönetimi Nitelikli Okul. Feryal Matbaası
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93
• Canlı, S. ve Demirtaş, H. (2015). Eğitim denetmenlerinin mesleklerine yönelik görüşleri ve beklentileri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2015) 93-118
• Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme ve istihdamı varolan durum, gelecekteki olası gelişmeler ve sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (2) , 249-274.
• Cereci, C. ve Çetin, R.B. (2019). İş sağlığı ve güvenliği mevzuatından kaynaklanan sorumluluklarına ilişkin okul müdürü görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(6), 151-162
• Demir, E. ve Köse, M. (2016). Öğretmenlerin rol modelliği hakkında öğretmen görüşleri. Akademik Bakış Dergisi,53, 38-57.
• Demirbaş, Y. ve Yağbasan, R. (2005). Sosyal öğrenme teorisine dayalı öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel tutumlarının kalıcılığına olan etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 363-382
• Demirci, Ö. (2017). Hesap verebilirlik mekanizmasının işleyişinde Türk Sayıştay’ının rolü ve değişen önemi, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Kırıkkale.
• Ekinci, H. & Sabancı, A. (2020). Okul müdürlerinin soruşturma görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları sorunlar. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 39 (1) , 138-154. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuefd/issue/53755/572807
• Ela, M. & Türkyener C. M. (2015). Türkiye’de Sayıştay’ın düzenlilik denetimi: Genel Bir Bakış. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52 (602), 25-42.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde Program Geliştirme. Meteksan A.Ş.
• Görgün, E. (2011). Türk kamu mali yönetiminde sayıştay denetimi, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Karaman.
• Hürriyet, 2018 https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ogrenciye-tekme-attigi-one-surulen-ogretmene-gozalti-40808684 19.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Hürriyet, 2014 https://www.hurriyet.com.tr/gundem/milli-egitim-mutemetlerinden-buyuk-vurgun-26959330 19.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Hürriyet, 2020 https://www.hurriyet.com.tr/gundem/hizmetlinin-okuldaki-kasadan-hirsizligi-kamerada-41669612 20.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Korkmaz, M. (2005). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi: sorunlar çözümler ve öneriler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3) , 237-252.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1739 Sayılı Kanun), Resmi Gazete Sayı: 14574, Tarih: 24.06.1973. 10.03.2022 tarihinde indirilmiştir.
• Milliyet, 2021 https://www.milliyet.com.tr/gundem/takdir-belgesi-karsiliginda-ogrencilerini-istismar-etti-6505521 19.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Milliyet, 2008 https://www.milliyet.com.tr/gundem/milli-egitim-muduru-zimmetten-tutuklandi-877679 20.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Şahin İpek, E. A., & Hepaksaz, E. (2018). Mali yönetim sisteminde Sayıştay hesap yargısı açısından kamu zararı unsurlarının değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 93–114.
• Önder, M. ve Meydanlı, M. (2019). TBMM'nin Denetim Aracı Olarak Sayıştay'ın Rolü: 6085 sayılı Sayıştay kanunu sonrası değişiklikler ve etkisi. Amme idaresi dergisi, 52, 123-154.
• Öntaş, T. (2012). Eğitimde insan kaynakları yönetimi ve personel seçimi, ODTÜ Uygulamalı Eğitim Kongresi, Ankara.
• Özekicioğlu, S. (2017). Türkiye’de dış denetim mevzuatı ve kamu mali yönetimine yansımaları. M U Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 39(2), 1–10.
• Parlak Aras, D. , Erdoğan, İ. C. ve Sabancı, A. (2021). Okul müdürlerinin ve öğretmenlerin okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin algıları: metafor çalışması / Perceptions of school principals and teachers regarding school principals' lesson supervision: a metaphor study. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12 (4) , 151-172 . DOI: 10.19160/e-ijer.970558
• Posta, 2021 https://www.posta.com.tr/son-dakika/feci-kaza-uzerine-kale-diregi-devrildi-2360166 19.04.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Resmi Gazete (2004), Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun 5235, T. C. Resmi Gazete, 25606, 07 Ekim 2004.
• Resmi Gazete (2004), Türk Ceza Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 25611, 12 Ekim 2004.
• Resmi Gazete (2014), Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, T.C. Resmi Gazete, 29044, 28 Haziran 2014.
• Resmi Gazete (2017) , Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği, T. C. Resmi Gazete, 30160, 20 Ağustos 2017.
• Saç, C. (2016). 2002-2014 yılları arasında öğretmen yetiştirme ve atama politikalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Taymaz, H., (2011), Eğitim sisteminde teftiş: kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Turhan, M. ve Karabatak, S. (2015), Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve yurtiçi alanyazında sunulan model önerilerinin incelenmesi. Turkish Journal of Educational Studies,, 2 (3), 79-107 .
• Türk Dil Kurumu (TDK), (2022). www.tdk.gov.tr.
• Tonbul, Y. (2021). Eğitim Kurumlarında Yönetimsel Sorunların Analizi İçin Kuram Rehberi. Anı Yayıncılık.
• Toprakçı, E. (2008). Sınıfa Dayalı Yönetim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Toprakçı, Erdal (2009) Öğretmenlerin suç karnesi- Yargı kararlı gazete haberleri ölçütünde karşılaştırmalı bir analiz. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, IV.Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Bildiri Kitabı, 14-15 Mayıs 2009 (ss.475-487) Erisim: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2020/05/suc-karnesi.pdf
• Toprakçı, E. ve Altunay, E. (2015). Anılarla öğretmenlik. Ankara Pegem A Akdemi
• Toprakçı E. ve Akçay, A. (2016). Türkiye’de kamu yararına çalışan derneklerin eğitim faaliyetlerinin yönetimi ve denetimi (Yasal belgeler temelinde nitel bir analiz). Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5 (1), 29-52 Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cije/issue/29849/321382
• Toprakçı, E. (2016). Eğitbilim pedandragoji. Ankara: Ütopya Yayınevi
• Toprakçı, E., Beytekin, O.F. ve Doğan, M. (2018). Yargıtay‟ın özel öğretim kurumlarına ilişkin verdiği kararların incelenmesi. Turkish Studies 13(19). 1781-1795.
• Toprakçı E. ve Bakır D. (2019). 2012-2017 yılları arası Milli Eğitim Bakanlığı sayıştay denetim raporlarının incelenmesi, 14. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, s. 829-834, Çeşme/İzmir 2-4 Mayıs 2019. Erişim: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2019/11/sadece-bizim-bildiri-eyedder-2019.pdf İkinci erişim: https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/5102019141350eg%C4%B1t%C4%B1m%20kongreleri.pdf
• Toprakçı, E, ve Taş, Ş. (2020). Yargıtay’ın okul müdürlerine ilişkin verdiği kararların incelenmesi / Investigation of the decisions of the supreme court related to school principal. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11 (1), 20-40. Erişim: http://www.e-ijer.com/tr/pub/issue/54198/599095
• Toprakçı, E. ve Ak, H. (2021). Milli Eğitim Bakanlığı, 2018-2020 yılları arasına ait Sayıştay denetim raporlarının kamu zararı bağlamında incelenmesi, E-International Journal of Pedandragogy (e-ijpa) 1(3), 36-49. Doi: https://trdoi.org/10.27579808/e-ijpa.56
• Wikipedia, 2022 Yargıtay (Türkiye) https://tr.wikipedia.org/wiki/Yarg%C4%B1tay_(T%C3%BCrkiye) 19.03.2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Yargıtay Başkanlığı. “Emsal Karar Arama”. Erişim: 05.01.2022. https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/
• Yargıtay Mevzuatı (2018).Yargıtay Kanun Numarası: 2797 Kabul Tarihi: 4/2/1983
• Yener, F. (2011). Sorunlu Öğrenci Davranışlarının Çözümünde Yönetici ve Öğretmenlerin Rol Model Davranışlarının Önemi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık