BEDEN EĞİTİMİ, SPOR EĞİTİMİ VE ENGELLİLİK KAVRAMLARINA YÖNELİK ÇALIŞMALARIN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 14, 122 - 136, 31.12.2024

Ayşegül Demir Sarıipek , Serkan Hacıcaferoğlu

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1575300

Öz

Bu araştırmanın amacı, Web of Science (WoS) veri tabanında bulunan 2020-2024 yılları arasında yayınlanmış olan “beden eğitimi”, “spor eğitimi” ve “engellilik” kavramlarını ele alan makalelerin bibliyometrik analizinin yapılmasıdır. “Physical Education” OR “Sport Education” AND “Disability” anahtar kelimeleri ile “All Fields” başlığı seçilerek yapılan aramaya dışlanma kriterleri uygulandıktan sonra kalan 111 makale araştırmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Verilerin analizi, Web of Science analiz sonuçlarından yararlanılarak yapılmış ve VOSviewer programı kullanılarak veriler haritalandırılmıştır. Araştırmada VOSviewer'ın 1.6.20 sürümü tercih edilmiştir. Araştırma çerçevesinde ele alınan makaleler Web of Science bilim kategorilerine göre, 2020- 2024 yılları arasındaki makale ve atıf sayısına göre, en çok yayın yapan yazarlara, ülkelere, kurumlara göre sınıflandırılmıştır. Araştırmaların yayınlandığı dergiler ise en çok yayının yapıldığı ve en çok atıf alan dergilere göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca, en çok alıntı yapılan on makale ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Araştırma bulgularına göre Web of Science bilim kategorileri içerisinde en çok makalenin “Eğitim Araştırmaları” ve “Spor Bilimleri” alanlarında yazıldığı tespit edilmiştir. Belirlenen tarih aralığında yapılmış çalışmaların en fazla 2022 yılına ait olduğu ve en çok atıfın 2024 yılına ait olduğu belirlenmiştir. En çok yayın yapan yazar Haegele JA., ülke İngiltere ve kurum Leeds Beckett Üniversitesi olarak tespit edilmiştir. Dergilere göre sıralamaya bakıldığında ise en fazla makalenin Sport Education and Society dergisinde yayınlandığı ve aynı dergide yayınlanan çalışmaların en çok alıntı yapılan çalışmalar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Beden Eğitimi, Spor Eğitimi, Bibliyometrik Analiz

Etik Beyan

Bu çalışma Derleme türü olduğu için etik kurul beyanı gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Alhumaid, M. M., Khoo, S., & Bastos, T. (2020). Self-efficacy of pre-service physical education teachers toward inclusion in Saudi Arabia. Sustainability, 12(9), 3898.
• Alhumaid, M. M., Khoo, S., & Bastos, T. (2021). The effect of an adapted physical activity intervention program on pre-service physical education teachers’ self-efficacy towards inclusion in Saudi Arabia. Sustainability, 13(6), 3459.
• Bellamy, J., Broderick, C., Hardy, L. L., Simar, D., Puusepp‐Benazzouz, H., Ong, N., & Silove, N. (2020). Feasibility of a school‐based exercise intervention for children with intellectual disability to reduce cardio‐metabolic risk. Journal of intellectual Disability Research, 64(1), 7-17.
• Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (13/12/2006). Engellilerin haklarına i̇lişkin sözleşme. Adalet Bakanlığı. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090714-1.htm. (Erişim Tarihi:25.10.2024)
• Bowman, W. (2004). Cognition and the body: Perspective from music education. In L. Bresler (Ed.), Knowing bodies, movingminds: Towards embodied teaching and learning, 29–50.
• Constantinides, P., Montalvo, R., & Silverman, S. (2013). Teaching processes in elementary physical education classes taught by specialists and nonspecialists. Teaching and Teacher Education, (36), 68–76.
• Dixon, M., & Senior, K. (2011). Appearing pedagogy: From embodied learning and teaching to embodied pedagogy. Pedagogy, Culture & Society, 19, 473–484.
• Dixon, K., Braye, S., & Gibbons, T. (2022). Still outsiders: The inclusion of disabled children and young people in physical education in England. Disability & Society, 37(10), 1549-1567.
• Forgasz, R., & McDonough, S. (2017). “Struck by the way our bodies conveyed so much”: A collaborative self-study of ourdeveloping understanding of embodied pedagogies. Studying Teacher Education, 13(1), 52–67.
• Hacıcaferoğlu, B., Hacıcaferoğlu, S., Selçuk, M.H., & Karataş, Ö. (2013). Examinations of the reasons for participation of children between the ages of 9-16 to summer sports schools (Instance of Malatya province). The Online Journal of Recreation and Sport, 2(1); 12-54.
• Hacıcaferoğlu, S. (2013). Ortaöğretimde çalışan branş öğretmenlerinin yıldırma (mobbing) davranışlarına uğrama düzeyleri ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 112-127.
• Hacıcaferoğlu, S., & Hacıcaferoğlu, B. (2014). Gençlik merkezi müdürlüklerinde çalışan personellerin çalışma ortamlarında maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının cinsiyet yönünden incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, SI(1), 77-87.
• Haegele, J. A., Ball, L. E., Zhu, X., Keene, M. A., & Nowland, L. A. (2022). Absent, incapable, and “normal”: Understanding the inclusiveness of visually impaired students’ experiences in integrated physical education. Adapted Physical Activity Quarterly, 39(4), 424-445.
• Hansen, E., Nordén, H., & Ohlsson, M. L. (2023). Adolescents with intellectual disability (ID) and their perceptions of, and motivation for, physical activity and organised sports. Sport, Education and Society, 28(1), 59-72.
• Işık Afacan, M. (2023). Engellilik ve spor sosyolojisi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 1112-1122.
• İlhan, E. L., Kırımoğlu, H., Tunçel, M., & Altun, M. (2015). Zihinsel engelli çocuklarda özel atletizm antrenmanlarının öz bakım beceri düzeylerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(3), 145- 160.
• Karagöz, B., & Şeref, İ. (2019). Yunus Emre ile ilgili araştırmaların bibliyometrik analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 27, 123-141.
• Karahan, B. G., & Kuru, E. (2015). Ortopedik, görme ve işitme engelli öğrenciler için beden eğitimi ve spor dersi tutum ölçeği geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 36-46.
• Koparan, Ş. (2003). Özel ihtiyaçları olan çocuklarda spor. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 14.
• Lynch, S., Simon, M., & Maher, A. (2023). Critical pedagogies for community building: Challenging ableism in higher education physical education in the United States. Teaching in Higher Education, 28(1), 195-210.
• Lynch, S., & Hill, J. (2021). ‘I had to pop a wheelie and pay extra attention in order not to fall:’embodied experiences of two wheelchair tennis athletes transgressing ableist and gendered norms in disability sport and university spaces. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 13(3), 507-520.
• Maher, A. J., Williams, D., & Sparkes, A. C. (2020). Teaching non-normative bodies: simulating visual impairments as embodied pedagogy in action. Sport, Education and Society.
• Martínez, M. A., Cobo, M. J., Herrera, M., & Herrera-Viedma, E. (2015). Analyzing the scientific evolution of social work using science mapping. Research on Social Work Practice, 25(2), 257- 277.
• Munro, M. (2018). Principles for embodied learning approaches. South African Theatre Journal, 31(1), 5–14.
• Öztürk, H. (2016). The obstacles affecting shopping center employees’ participation in recreational activities. Journal of Social Sciences, 47 (1), 41-48.
• Özkan, Z., & Kale, R. (2023). Investigation of the effects of physical education activities on motor skills and quality of life in children with intellectual disability. International Journal of Developmental Disabilities, 69(4), 578-592.
• Rehn, C., Gornitzki, C., Larsson, A. & Wadskog, D. (2014). Bibliometric handbook for Karolinska Institutet. Karolinska Institutet University Library Publications.
• Sarıgöz, O., Hacıcaferoğlu, S., Dönger, A., Cam, F., & Koca, M. (2015). Çalışanların Mobbinge Uğrama Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 360-373.
• Sarıgöz, O. (2020). Yaşam boyu öğrenme. Anı yayıncılık.
• Sarıipek, A. D., Hacıcaferoğlu, S., & Konar, N. Bibliometric analysis of studies on adapted physical activity, physical education and sports concepts: an example from the wos database. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 13-28.
• Schalock, R. L., Luckasson, R. A., Shogren, K. A., Borthwick-Duffy, S., Bradley, V., Buntinx, W. H. E., Coulter, D. L., Craig,E. M., Gomez, S. C., Lachapelle, Y., Reeve, A., Snell, M. E.,Spreat, S., Tasse, M. J., Thompson, J. R., Verdugo, M.
• A.,Wehmeyer, M. L. & Yeager, M. H. (2007). The renaming ofmental retardation: Understanding the change to the term intellectual disability. Intellectual and Developmental Disabilities, 45, 116–124.
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2010). Software Survey: VOSviewer, a Computer Program for Bibliometric Mapping. Scientometrics, 84, 523-538.