EXAMINING THE EFFECTS OF EMOTIONAL MATURITY OF SCHOOL ADMINISTRATORS ON TEACHERS

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 14, 163 - 178, 31.12.2024

Canser Duman , Habib Özkan

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1576505

Öz

The aim of the research is to examine the effects of emotional maturity of school administrators on teachers. Problem sentence of the research “What are the effects of emotional maturity of school administrators on teachers?” created as. A case science pattern was used from qualitative research types.Semi-structured interviews were conducted with 10 teachers consisting of open-ended questions. The collected data is resolved by the content analysis method. In the semi-structured interviews, participants were asked questions about empathy, tolerance, cooperation, emotional awareness and emotion management skills, which are the lower dimensions of emotional maturity. Research results show that having high empathy skills in managers increases teacher motivation and leads to effective communication. Being tolerant makes it easier for teachers to express themselves and creates a positive school climate. Collaborative managers ease the workload of teachers and provide a more friendly environment. Managers who are aware of their emotions have an increased ability to communicate effectively with teachers and to avoid problems that may arise. Emotion management increases the motivation of teachers and positively improves the school climate. In this context, educational programs should be organized to develop empathy, tolerance, emotional awareness and emotion management skills for school administrators.

Anahtar Kelimeler

Emotional Maturity, School Administrators, Teachers

OKUL YÖNETİCİLERİNİN DUYGUSAL OLGUNLUĞUNUN ÖĞRETMENLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin duygusal olgunluklarının öğretmenler üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu doğrultuda araştırmanın problem cümlesi “Okul yöneticilerinin duygusal olgunluğunun öğretmenler üzerindeki etkileri nelerdir?” şeklinde oluşturulmuştur. Araştırma nitel araştırma türlerinden olgu bilim deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 10 öğretmen ile açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşmelerde katılımcılara duygusal olgunluk kavramının alt boyutları olan empati, hoşgörü, iş birliği, duygusal farkındalık ve duygu yönetimi becerilerine yönelik sorular yöneltilerek okul yöneticilerinin duygusal olgunluklarının öğretmenler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırma sonuçları yöneticilerin empati becerilerinin yüksek olmasının, öğretmenlerin motivasyonunu artırdığına ve etkili iletişim sağladığına işaret etmektedir. Hoşgörülü olunması, öğretmenlerin kendilerini ifade etmesini kolaylaştırmakta ve olumlu bir okul iklimi oluşturmaktadır. İş birliğine yatkın yöneticiler, öğretmenlerin iş yükünü hafifletmekte ve iletişim engellerini kaldırarak daha samimi bir ortam sağlamaktadır. Ayrıca, kendi duygularının farkında olan yöneticilerin, öğretmenlerle etkili iletişim kurma ve olası problemleri önceden görme becerileri artmaktadır. Duygu yönetimi ise öğretmenlerin motivasyonunu artırmakta ve okul ikliminin olumlu yönde gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Sonuç olarak, okul yöneticilerinin duygusal olgunluğu, öğretmenlerin motivasyonu ve genel okul iklimi üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Bu kapsamda okul yöneticilerine yönelik empati, hoşgörü, duygusal farkındalık ve duygu yönetimi becerilerinin geliştirilmesi amacıyla eğitim programları düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal olgunluk, okul yöneticileri, öğretmenler

Kaynakça

• Akçay, C., & Çoruk, A. (2012). Çalışma yaşamında duygular ve yönetimi: Kavramsal bir inceleme. Eğitimde Politika Analizi, 1(1), 3-25.
• Akduman, G., Karahan, G., & Solmaz, M. S. (2018). İletişim becerileri üstünde empati ve psikolojik sağlamlığın etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 765-775.
• Akın, M. (2004). İşletmelerde duygusal zekânın üst kademe yöneticiler ile astları arasındaki çatışmalar üzerindeki etkileri (Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi).
• Altın, M., Koç, M., Özkan, Z., Kaplan, M., & Subatan, M. (2021). Okul yöneticilerinde duygu yönetimi ve örgütsel bağlılık. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(45), 1960-1976.
• Argon, T. (2015). Öğretmenlerin sahip oldukları duygu durumlarını okul yöneticilerinin dikkate alıp almamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 377-404.
• Arıtürk, S. (2022). 3-6 yaş çocuklarının sosyal-duygusal gelişiminde dış mekânda oyun fırsatlarının önemine ilişkin ebeveyn görüşleri (Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli).
• Avcı, N. (2014). Okul müdürlerinin duygu yönetimi yeterliklerinin çeşitli değişkenlerle incelenmesi ve kişilik özellikleri ile ilişkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Baltaş, Z., & Baltaş, A. (1997). İletişim becerinizin anahtarı sessiz diliniz. Beden Dili (15. Baskı, s. 158-160). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93.
• Brackett, M. A., Rivers, S. E., & Salovey, P. (2011). Emotional intelligence and the well-being of educators. In M. J. Elias (Ed.), Emotional intelligence: A new paradigm for educators (pp. 67-92). Hampton Press.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cengiz, M. Ş., Sarıgöz, O., & Dönger, A. (2015). Evaluation of pre-service teachers' ideas about brainstorming method in terms of some variables. The Journal of Academic Social Science, 3(12), 251–263.
• Ceylan, M. (2019). 21. yüzyıl becerileri bağlamında okul yöneticilerinin değişen rollerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cresswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches, 2nd Ed. Thousand Oaks, CA: Sage Publishers.
• Cüceloğlu, D. (2005). İnsan ve davranışı, psikolojinin temel kavramları (12. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakır, B., & Dilmaç, B. (2023). Duygusal farkındalık, psikolojik esneklik ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 142-159.
• Demirbolat, A. O. (1999). Yönetici ve empatik yaklaşım. Eğitim ve Bilim Dergisi, 24(114), 82-85
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (1995). Transforming qualitative research methods: Is it a revolution? Journal of Contemporary Ethnography, 24(3), 349–358.
• Ekinci, A., Bindak, R., & Yıldırım, C. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerin mesleki sorunlarına empatik yaklaşımlarının ikili karşılaştırmalar metodu ile incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 759-776.
• Ersoy, E., & Köşger, F. (2016). Empati: Tanımı ve önemi / Empathy: Definition and its importance. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2), 9-17.
• Gençoğlu, C., & Yılmaz, M. (2013). Duygusal farkındalık eğitim programının duygu kontrol düzeyine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 961-980.
• Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bantam Books.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile iş birliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 204-209.
• Kara, Y. (2006). Okullardaki örgütsel kültürün okul yöneticilerinin etik davranışları üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kepenekçi, Y. K. (2004). Sınıf öğretmenlerine göre hoşgörü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38(38), 250-265.
• Koparal, C., & Özalp, İ. (Eds.) (2013). Yönetim ve organizasyon. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kurtul, E., & Özgenel, M. (2021). Süreli görevlendirme uygulamasının okul yöneticilerinin performanslarını yordama düzeyi. SDU International Journal of Educational Studies, 8(1), 1-18.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (A. Ersoy & S. Akbaba Altun, Çev.). Pegem Yayıncılık.
• Mücevher, M. H., & Erdem, R. (2019). Başarılı yönetici ve yöneticilik: Kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 48-77.
• Okçu, V. (2014). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4), 501-524.
• Özdayı, N. (1998). Eğitim yöneticilerinin demokrasi ve hoşgörü tutumları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(10), 221-235.
• Özdemir, S. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 253-270.
• Özkalp, E., & Cengiz, A. A. (2003). İşyerinde duygular ve yönetimi. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 943-955.
• Pekince, D. (2010). Değerlere dayalı sınıf yönetimi (Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ).
• Sağlam, K., & Akın, A. (2021). Yöneticilerin duygu yönetimi davranışına ilişkin görüşlerinin bireysel ve örgütsel açıdan incelenmesi. Econder International Academic Journal, 5(2), 375-396.
• Sarıgöz, O., Bolat, Y., & Alkan, S. (2018). Digital educational game usage scale: Adapting to Turkish, validity, and reliability study. World Journal of Education, 8(5), 130–139.
• Sarıgöz, O., Hacıcaferoğlu, S., Dönger, A., Cam, F., & Koca, M. (2015). Çalışanların mobbinge uğrama düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 360–373.
• Tabak, M. (2021). Okul idarecileri ve özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitim programlarının uygulanmasında idareci-öğretmen işbirliğine yönelik görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Töremen, F., & Çankaya, İ. (2008). Yönetimde etkili bir yaklaşım: Duygu yönetimi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 33-47.
• Ural, A. (2001). Yöneticilerde duygusal zekanın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 209-219.
• Uyanık, G., Bayındır, D., & Değirmenci, Ş. (2021). Akademik ve sosyal duygusal okula hazırbulunuşluk ile öz düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1090-1104.
• Yavaş, T. (2012). Ortaöğretim okul yöneticileri ve öğretmenlerinin öğrenilmiş çaresizlik, tükenmişlik ve öz-yeterlilik algılarının örgütsel öğrenme düzeylerine etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. B. (2019). The effect of emotional intelligence of school administrators on teacher job satisfaction. International Journal of Educational Leadership and Management, 7(1), 1-20.
• Yıldız, Ö., Yıldız, M., Çiçek, Ö., & Börü, A. E. (2023). Okul yöneticilerinin okul kültürüne ilişkin görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 580-593.