1998 İLE 2005 4-7. SINIF SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN TÜRK DÜNYASI KONULARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 20, 445 - 459, 10.12.2013

Fatma Ünal Cengiz Özmen

Öz

1991 sonrası Türkiye'de Türk Dünyası ile ilgili özellikle eğitim alanında öğretim programları ve ders kitaplarında da çeşitli değişikliklere gidildi. Bu bağlamda; 1998 ve 2005 sosyal bilgiler öğretim programları ve bu programlara uygun olarak hazırlanan ders kitaplarında Türk Dünyası'na yer verilme durumu bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Belge tarama yöntemiyle yapılan araştırmada 1998 ve 2005 4-7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programları ve ders kitapları incelenmiş ve Türk Dünyası'na yer verilme durumu ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda; 1998 sosyal bilgiler öğretim programında özellikle 7. sınıfta Türk Dünyası ile ilgili ayrı bir üniteye yer verildiği tespit edilmiştir. 2005 sosyal bilgiler öğretim programında ise 6. sınıfta Türk cumhuriyetleri ile ilgili bir kazanımın bulunduğu, 4 ve 5. sınıfta ülkelerle ilgili kazanımlara yer verildiği ancak bu kazanımlar doğrultusunda hangi ülkelerin örnek olarak ders kitabında bulunacağı inisiyatifinin yazarlara bırakıldığı belirlenmiştir. Türk Dünyası ile ilgili özellikle birbirini tanıma ve birlik içinde yaşama idealine yönelik Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri'ndeki öğretim programı ve ders kitaplarında konulara yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Türk Cumhuriyetleri, sosyal bilgiler, öğretim programı, ders kitabı

Kaynakça

• Andican, A. A. (1996). Değişim Sürecinde Türk Dünyası. İstanbul: Emre Yayınları.
• Ardel, A. (2001). "Türk Ülkelerinin Tabii Coğrafyası", Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Behar, B.E. (1994). “Bağımsızlığın İlk Yılları” (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan). Azerbaycan Özbekistan ve Türkmenistan'da Eğitim ve Kültür Politikaları. Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Dönmez, Y. (1987). Türk Dünyası'nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Güner, D. (1996). “Türkiye'nin Jeopolitik Konumu İle İlgili Bir Değerlendirme”. Akademik Araştırmalar Dergisi, 1, 69-79.
• Gürsoy Naskali, E. (2007). “Türk Dünyası'nın Tanımı”. (Ed: Necdet Öztürk ve Ali Satan). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• İlhan, S. (1993). Türkiye ve Türk Dünyası'nın Jeopolitiği. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Karasar, N. (1986). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Bilim Yayınları.
• MEB. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretim Programları (4,5,6,7). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2000). Sosyal Bilgiler Ders Kitapları (4,5,6,7). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2005). Sosyal Bilgiler Dersi 4–5. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2005). Sosyal Bilgiler Dersi 6–7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2011). Sosyal Bilgiler Ders Kitap Setleri (4,5,6,7). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Memiş, E. ve Köstüklü N. (2005).Yeni ve Yakınçağda Türk Dünyası. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Özdağ, M. (2001). Türkiye ve Türk Dünyası Jeopolitiği Üzerine. Ankara: Asam Yayınları.
• Özdoğan, G. G. (1994). “Bağımsızlığın İlk Yılları” (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan). Sovyetler Birliği'nden Bağımsız Devletlere: Uluslaşmanın Dinamikleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özey, R. (1999). Dünya Platformunda Türk Dünyası. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Özey, R. (2007). “Türk Dünyası'nın Jeopolitik Konumundan Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Türk Dünyasının Problemleri ve Çözüm Önerileri. (Ed: Necdet Öztürk ve Ali Satan). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• Safran, M. (2006). Ders Kitaplarımızdaki “Türk Dünyası” Konularına İlişkin Bir Çalışma: Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Saray, M. (1999). Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Türkkan, R. O. (2006). Uyuyan Dev Türk Dünyası. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Ulusoy, K. (2010). “İlköğretim 7. sınıf Öğrencilerinin Türk Dünyası ve Türk Cumhuriyetlerine Yönelik Tutum ve Düşünceleri”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 357-377.
• Ünal, F. (2008). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Yurdumuzun Komşuları ve Türk Dünyası Ünitesinde Geçen Haritaların Kullanılabilirlik Düzeyi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.