Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karikatür Kullanımı/ The Use Of Cartoons in Teachıng Turkısh as a Foreıgn Language

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 19, 241 - 256, 26.11.2013

Deniz Melanlıoğlu Esra Karakuş Tayşi Banu Özdemir

Öz

Yabancılara Türkçe öğretimi, gün geçtikçe alanını genişletmekte ve daha önemli bir hale gelmektedir. Böyle bir durum ders işlenişine yönelik farklılıkları (görsel, işitsel araçlardan yararlanma, yöntem ve teknikteki çeşitlilik gibi) zorunlu kılmaktadır. Ders işleme sürecinde kullanılabilecek görsel unsurlardan biri de karikatürlerdir.  Yabancılara Türkçe öğretimi derslerinde karikatürden, derse dikkat ve ilgi çekmek, öğrencileri karikatürdeki mizah unsurlarıyla derse motive etmek, karikatür aracılığıyla birtakım dil bilgisi, okuma, konuşma, yazma etkinlikleri yapmak, kültürlerarası iletişim yetisi kazandırmak amacıyla yararlanılabilir.

Bu çalışmanın amacı, karikatürden yabancılara Türkçe öğretiminde nasıl yararlanılabileceğine dair bir bakış açısı sunmaktır. Çalışma dört dil becerisi (dinleme, konuşma, okuma ve yazma) ile Türkçe dil bilgisi; yabancılara Türkçe öğretimi için hazırlanan ders kitaplarındaki konu tasnifi; diller için Avrupa ortak başvuru metni ve görsel unsurlardan biri olan karikatür ile sınırlıdır. Çalışmada alan yazın taraması yapılmıştır. Ele alınan konuyla ilgili olarak sınırlılıklarda belirtilen becerileri içeren kitaplar, yabancılara Türkçe öğretmeye yönelik hazırlanan ders kitaplarındaki konu tasnifleri ve diller için Avrupa ortak başvuru metni ele alınan konuyla ilgili taranmış; buna bağlı olarak yabancılara Türkçe öğretimine yönelik ders işleme sürecinde karikatürlerden nasıl yararlanılabileceğine dair öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Türkçe eğitimi, yabancılara Türkçe öğretimi, dil becerileri, karikatür.

Abstract

Teaching Turkish as a foreign language has been expanding and gradually becoming  a more significant field. This necessitates making changes in terms of teaching (making use of audio-visual tools, variety in methods and techniques). One of the visual elements that can be used in teaching is cartoons.  In Turkish as a foreign language courses, cartoons can be used in order to attract student's attention to the lesson, motivate the students by the help of humor in the cartoons, carrying out various grammar, reading, speaking and writing activities through cartoons and increasing intercultural communication competence.

The aim of this study is to present a perspective as to how cartoons can be utilized in teaching Turkish as a foreign language. The study is limited to subject classification in Turkish as a foreign language coursebooks, Common European Framework of Reference for Languages and one of the visual elements, cartoons.  The study is based on a review of the literature. Course books for teaching Turkish as a foreign language as well as the Common European Framework were reviewed in terms of the subject classifications; accordingly recommendations as to how cartoons can be utilized in teaching the course have been presented.

Key Words: Turkish education, teaching Turkish as a foreign language, language skills, cartoons.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, yabancılara Türkçe öğretimi, dil becerileri, karikatür

Kaynakça

• Akkök, A. E. (2008). Yabancı Dilde İmgesel Anlamlı Dil Ögelerinin Öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arıcı, A. F. (2008). Okuma Eğitimi. Ankara. PegemA.
• Arık, M. B. (1997). 1980 Sonrası Türkiye'de Yaşanan Toplumsal Değişim ve Karikatürün Değişen İşlevi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Barın, E. (2003). “Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Temel Sözvarlığının Önemi”. Türklük Bilimi Araştırmaları. (13). 311–317.
• Demircan, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Ekin Yayın-Dağıtım.
• Durualp, E. (2006). İlköğretimde Sosyal Bilgiler Öğretiminde Karikatür Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Efe, H. (2005). Karikatür ve Eğitim (Karikatür Sanatının Eğitimdeki İşlevi). İzmir: Etki Yayınevi.
• Efe, H. (2007). Karikatür ve Edebiyat. İzmir: İlya Yayınları.
• Ersoy, F ve TÜRKAN, B. (2010). “İlköğretim Öğrencilerinin Çizdikleri Karikatürlerle Yansıttıkları Sosyal ve Çevresel Sorunların İncelenmesi”. Eğitim ve Bilim, 35 (156). 96–109.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Göker, Y. (2007). “Karikatürün Eğitimde Kullanılması”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, (84), 29–34.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Örs, F. (2007). “Eğitim ve Karikatür”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 26–28.
• Özbay, M. (2006). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. (2007). Özel Öğretim Yöntemleri –II. Ankara: Öncü Kitap.
• Özer, A. (2007). “Karikatür ve Eğitim”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 19–25.
• Özkan, A. P. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçe Derslerinde Kültürlerarası İletişim Yetisi Kazandırma Amaçlı Karikatür Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Özkanlı, R. (2006). Görsel Bir Dil Olarak Resim ve Karikatür İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Sallabaş, E. (2011). Aktif Öğrenme Yönteminin İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Konuşma Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sever, S. (2007). “Türkçe Öğretiminde Karikatürün Kullanılması-I”. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 11, 18–23.
• Türkçe Sözlük (2005). TDK: Ankara.
• Uslu, H. (1999). “Karikatür Sanatı ve Karikatür Ürünleri”. Denizli Sempozyum Metinleri. http://www.huslu.8k.com/yazi1.htm (Erişim Tarihi: 12 Ekim 2011).
• Uslu, H. (2007). “Eğitimde Karikatür”. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. (84). 15–18.
• Üstün, Ö. (2007). Ortaöğretim Üçüncü Sınıfta Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Karikatür Kullanımının Yazılı Anlatım Öğretimine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.