Ergenlerin Algılanan Sosyal Destek Ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi/ Investıgatıon Of Adolescents' Perceıved Socıal Support And Traıt Anxıety Levels

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 19, 257 - 271, 26.11.2013

Zeynep Karataş

Öz

Bu araştırmada, ergenlerin cinsiyet ve sınıf düzeyleri açısından algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Burdur ili Merkez ilçesinden iki ortaöğretim okulundan seçilen 85 kız 115 erkek toplam 200 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada ergenlerin algılanan sosyal destek düzeylerini belirlemede Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği, sürekli kaygılarını belirlemede Sürekli Kaygı Envanteri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde gruplar arasında farklılık olup olmadığını incelemek için İki Yönlü MANOVA kullanılmıştır. Bulgular; öğrencilerin cinsiyet ve sınıf düzeyi açısından sosyal destek puanlarının farklılaştığını sürekli kaygı puanlarının farklılaşmadığını göstermiştir. Bulgular alan yazın ışığında tartışılmış ve alanda çalışanlar ile yeni yapılacak çalışmalara ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Algılanan Sosyal Destek, Sürekli Kaygı, Ergenler

Abstract

In this study, it has been investigated whether perceived social support and trait Anxiety scores of adolescents differ in terms of gender, and class level. 200 adolescents (85 girls, 115 boys) chosen from two high schools in the center town of Burdur have formed the study group. In this study, The Social Support Assessment Scale for Child and Adolescent Trait Anxiety Inventory has been used. In the analysis of the obtained data, Two Way MANOVA has been used. Findings have shown that perceived social support scores differ in terms of gender and in terms of class level, trait anxiety scores not differ in terms of gender and in terms of class level The findings are discussed in the light of the literature and field studies related to new researchers and various suggestions were made.

Key Words: Perceived Social Support, Trait Anxiety, Adolescents.

Anahtar Kelimeler

Algılanan Sosyal Destek, Sürekli Kaygı, Ergenler

Kaynakça

• Akboy, R. (1998). Fen Lisesi ve Genel Lise Öğrencilerinin Benlik kavram, Denetim Odağı ve Sürekli Kaygı Açısından Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Konya.
• Allen, S. F. & Stoltenberg, C. D. (1995). “Psychological Separation of Older Adolescents and Young Adults From Their Parents: An Investigation of Gender Differences”. Journal of Consulting and Development, 73, 542–546.
• Arıcıoğlu, A. (2008). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin
• Algıladıkları Sosyal Destek. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Banaz, M. (1992). Lise Öğrencilerinde Sosyal Destek Kaynakları ve Stres İle
• Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Barrera, M., Fleming, C. F. & Khan, F. S. (2004). “The Role of Emotional Social Support in the Psychological Adjustment of Siblings of Children with Cancer”. Child Care Health Development, 30(2), 103–111.
• Başaran, M.H., Taşğın, Ö, Sanioğlu, A. ve Taşkın, A.K. (2009). “Sporcularda Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 533-542.
• Boyacıoğlu, N.E. ve Küçük, L. (2011). “Ergenlikte Mantık Dışı İnançlar Sınav Kaygısını Nasıl Etkiliyor?”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(1), 40-45.
• Callaghan, P. & Morrissey, J. (1993). “Social Support and Health: A Review”. Journal of Advanced Nursing, 18, 203–210.
• Calvete, E. & Connor-Smith, JK. (2006). “Perceived Social Support, Coping, and Symptoms of Distress in American and Spanish Students”. Anxiety, Stress, and Coping, 19(1), 47-/65.
• Canbaz, S., Sünter, T., Pekşen, Y. (2005). “Samsun Çıraklık Eğitim Merkezine Devam Eden Çırakların Durumluk-Sürekli Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Türk Tabibler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül, 16-22.
• Cobb, S. (1976). “Social Support as a Moderator of Life Stress”. Psychosomatic Medicine, 38, 300–314.
• Colarossi, L. G. & Eccles, J. S. (2003). “Differential Effects of Support Providers on Adolescents' Mental Health”. Social Work Research, 27(1), 19-30.
• Cotton, C. R., & Range, L. M. (1996). “Suicidality, Hopelessness, and Attitudes Toward Life and Death in Clinical and Nonclinical Settings”. Death Studies, 20, 601–610.
• Coşkun, Y. ve Akkaş, G. (2009). “Engelli çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 213-227.
• Çeçen, A.R. (2008). “Öğrencilerinin Cinsiyetlerine ve Anababa Tutum Algılarına Göre Yalnızlık ve Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 415-431.
• Çelikel-Çam F. ve Erkorkmaz, Ü. (2008). “Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirtiler ve Umutsuzluk Düzeyleri ile İlişkili Etmenler”. Nöropsikiyatri Arşivi, 45, 122–9.
• Demaray, M.K., Malecki, C.K., Davidson, L.M., Hodgson K.K. & Rebus, PJ. (2005). “The Relationship Between Social Support and Student Adjustment: A Longitudinal Analysis”. Psychology in The Schools. 42, 691–706.
• Demirtaş, A.S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek ve Yalnızlık Düzeyleri İle Stresle Başa Çıkma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• DuRant, R. H., Cadenhead, C., Pendergrast, R. A., Slavens, G., & Linder, C. W. (1994). “Factors Associated With The Use of Violence Among Urban Black Adolescents”. American Journal of Public Health, 84, 612–617.
• Eisen, A.R., & Kearney, C.A. (1995). Practitioner's Guide to Treating Fear and Anxiety in Children and Adolescents: A Cognitive-Behavioral Approach. Northvale, NJ: Jason Aronson.
• Erkan, Z. (2005). “Eğitsel Rehberlik”. (Ed: E. Uzman), Psikolojik Danışma ve Rehberlik, İstanbul: Lisans Yayıncılık, s. 79-96.
• Girgin, G. (1990). Farklı Sosyo-Ekonomik Kesimden 13-15 Yaş Grubu Öğrencilerde Kaygı Alanları ve Kaygı Düzeylerinin Başarı İle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gökler, I. (2007). “The Standardization Study of Social Support
• Assessment Scale For Child And Adolescent: Factoral Structure, Validity and Reliability”. Journal of Child and Adolescent Mental Health 12 (2), 83–91.
• Gürsoy, F. (2006). “Farklı Sosyo Ekonomik Düzeydeki Ergenlerin Benlik Tasarım Düzeyleri İle Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 183-190.
• Hovardaoğlu, S. (1997). “Stres Belirtileri İle Durumsal ve Sürekli Kaygının Yordanması”. Kriz Dergisi, 5 (2), 127-134.
• Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H., & Martinussen, M. (2003). “A New Rating Scale For Adult Resilience: What Are The Central Protective Resources Behind Healthy Adjustment?” International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12(2), 65-76.
• Ham, L., Hayes, SA & Hope, DA. (2005). “Gender Differences in Social Support For Socially Anxious Individuals”. Cognitive Behaviour Therapy, 34(4), 201–206.
• Hoffman, M. A., Ushpiz, V. & Levy-Shiff, R. (1988). “Social Support and Self-Esteem in Adolescence”. Journal of Youth and Adolescence, 17(4), 307–316.
• Holt, M. K, & Espelage, D. L. (2005). “Social Support as a Moderator Between Dating Violence Victimisation and Depression/Anxiety Among African-American and Caucasian Adolescents”. School Psychology Review, 34(3), 309–328.
• Kahriman, İ. ve Polat, S. (2003). “Adölesanlarda Aileden ve Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(2), 13-24.
• Kahriman, İ. ve Yeşilçiçek, K. (2007). “Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Aile ve Arkadaşlarından Algıladıkları Sosyal Destek Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 10-21.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karataş, Z. (2011). “Okul Pansiyonunda Kalan Ergenlerin Kaygı Düzeyleri ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 208-222.
• Kartal, A. ve Çetinkaya, B. (2009). “Yüksekokul Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Durumları ve Sosyal Desteği Etkileyen Faktörler”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 3-20.
• Kapıkıran, N. A. (2001). “Lise Öğrencilerindeki Psikopatolojik Belirtilerin Cinsiyet ve Sınıf Değişkenleri Açısından İncelenmesi”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 34-39.
• Köknel, Ö. (1995). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik (13. Baskı). İstanbul: Altın Kitabevi.
• Lara, M. E., Leader, J. & Klein, D. N. (1998). “What is Social Support?”Harvard Mental Health Letter, 14(12), 6-8.
• Metin, Ö., Özkoç, Ş., Gök-Özer, F., Beydağ, D.K. (2008). “Denizli Çıraklık Eğitim Merkezine Devam Eden Gençlerin Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi”. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(2), 113-118.
• Mason, W. A. (2004). “General and Specific Predictors of Behavioral and Emotional Problems Among Adolescents”. Journal of Emotional and Behavioral Disorders 12(1), 49–61.
• Öner N. ve LeCompte A. (1983). Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özusta, H.Ş. (1995). “Çocuklar İçin Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 32-44.
• Öztürk, H., Sevindik, FN. ve Yaman, SÇ. (2006). “Öğrencilerde Yalnızlık ve Sosyal Destek İle Bunlara Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 383-394.
• Özyürek, A. ve Demiray, K. (2010). “Yurtta ve Ailesi Yanında Kalan Ortaöğretim Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
• Reevy, G.M. ve Maslach, C. (2001). “People's Use of Social Support: Gender and Personality Differences”. Sex Roles, 44, 437-459.
• Sarı, D., Khorshid, L. ve Eşer, İ. (2011). “Hastaneye Yatan Hastaların Algıladıkları Sosyal Destek İle Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 27(2), 1-9.
• Savi-Çakar, F. ve Karataş, Z. (2011). “Ergenlerin Yılmazlık Düzeyleri İle Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki”. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(387), 12-20.
• Sekmenli, T. (2000). Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri İle Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
• Shonkoff, J. P. (1984). “Social Support and The Development of Vulnerable Children”. American Journal Public Health, 74(4), 310–312.
• Şahin, N.H., Durak Batıgün, A. ve Uğurtaş, S. (2002). “Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlik Güvenirilik ve Faktör Yapısı”. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 125-135.
• Ünsar, S., Kurt-Sadırlı, S., Demir, M., Zafer, R. ve Erol, Ö. (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 1(1), 17-29.
• Weems, CF, Taylor, LK, Marks, AB., & Varela, RE. (2010). “Anxiety Sensitivity in Childhood and Adolescence: Parent Reports and Factors that Influence Associations with Child Reports”. Cognitive Therapy Research, 34, 303–315.
• Wilde, J. (1995). Treating AngerAnxiety, and Depression in Children and Adolescents. United States of America: Taylor and Francis Ltd.
• Yamaç, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yıldırım, İ. (1997). “Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Geliştirilmesi Güvenirliği ve Geçerliği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yılmaz, E., Yılmaz, E. ve Karaca, F. (2008). “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek ve Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi”. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79.