ORTAÖĞRETİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN DÖNÜŞÜMSEL LİDERLİK ÖZELLİKLERİNİN ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARINA ETKİSİ

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 19, 331 - 342, 26.11.2013

Özhan Çetin Bahri Aydın

Öz

Bilim ve teknolojideki ilerlemeye bağlı olarak günümüz toplumlarında ve kurumlarında birçok değişim gerçekleşmektedir. Eğitim örgütü de bazen değişimi sağlamakta bazen de değişimin sonuçlarından etkilenmektedir. Eğitim örgütlerinin değişimi sağlaması birçok faktöre bağlıdır. Ancak yöneticilerin bu değişimdeki rolü yadsınamaz. Değişim için eğitim yöneticileri ve özellikle okul yöneticilerinin bazı niteliklere sahip olması gerekmektedir. Bu niteliklerden biri dönüşümsel lider olmalarıdır. Bu araştırma;ortaöğretim okulu yöneticilerinin dönüşümsel liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasında öğretmen görüşlerine göre nasıl bir ilişki olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Amaç doğrultusunda kullanılan ölçek;Bolu Merkez ilçede eğitim ve öğretim yapan tüm ortaöğretim okulu öğretmenlerine uygulanmış, geçerli bulunan 465 ölçek değerlendirilmiştir. Ölçek sonuçlarını değerlendirmede tanımlayıcı istatistiklerden faydalanılmış,değişkenlerin birbirine etkisinin belirlenmesinde regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; yöneticilerin dönüşümsel liderlik özelliklerinden bireysel ilgi ve zihinsel teşvik ile öğretmenlerin duygusal bağlılıkları arasında, yöneticilerin dönüşümsel liderlik özelliklerinden ilham verici motivasyon, bireysel ilgi ve zihinsel teşvik ile öğretmenlerin devam bağlılığı arasında,yöneticilerin bireysel ilgi ve öğretmenlerin normatif bağlılıkları arasında anlamlı ilişkiler ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümsel Liderlik, Örgütsel Bağlılık, Öğretmen

Kaynakça

• Akınaltuğ, E. (2003). Yöneticilerde İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: TEDAŞ Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi,Kırıkkale.
• Allen, N andJ. Meyer. (1990). “TheMeasurementAndAntecedent Of Affective, ContinuanceAndNormativeCommitmentToTheOrganization”, Journal ofOccupationalPsychology, 63, 1-18.
• Balay, R.(2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara:Nobel Yayıncılık.
• Balcı, A. (1985). Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi,Ankara.
• Balcı, A. (2003).Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bass, B. M.,andSteidlmeier, P. (1999). Ethics, Character, AndAuthenticTransformationalLeadershipBehavior, BinghamtonUniversity, Binghamton, Ny Usa.
• Bingöl, D. veAtılhan, N. (2002). “Algılanan Cinsel Tacizin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi”.10. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F.
• Celep,C.(2000). Eğitimde Örgütsel Adanmave Öğretmenler.Ankara:Anı Yayıncılık.
• Çelik, V.(1998). “Eğitimde Dönüşümsel Liderlik”.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 4 (16), 423-442.
• Çetin, M. Ö. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık.Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Eraslan, L. (2003). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümsel Liderlik ÖzellikleriYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Sosyal BilimlerEnstitüsü,Kırıkkale.
• Erol, V. (1998). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gönenli, A. A. (2004). Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerine Etkisi ve Anatolia Seramik A.Ş.'de Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi,Kütahya.
• Handy, C. B. (1985). UnderstandingOrganisations.Londra: Penguin.
• Karatepe, O ve Ali H.(1998). “İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkilerine Yönelik Ampirik Bir Değerlendirme”. 6. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi (139-158)Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İ.I.B.F.
• Kırel, Ç.(1999). “Esnek Çalışma Saati Uygulamalarında Cinsiyet, İş Tatmini Ve İş Bağlılığı İlişkisi”.İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28(2), 115-136.
• Leadership: An Overview (2001). SouthwestEducational Development Laboratoryhttp://www.sedl.org/change/leadership/history.html, (Erişim: 25.05.2009)
• Leithwood, K. A. (1992). “TheMoveTowardTransformationalLeadership”. EducationalLeadership, 49 (5),8-12.
• Lord, Alan. and F. Todd D. (2001). “TheImpact Of CommitmentAnd Moral Reasoning On Auditors' ResponsesToSocialInfluencePressure”. Accounting, OrganizationsandSociety, 26, 215-235.
• Luthans, F. (1992). OrganizationalBehavior(6. Edition).International Edition, - Singapore : McGraw-HıllInc.
• Nauman, E. (1993). “AntecedentsandConcequences of SatisfactionAndCommitmentsAmongExpatriateManagers”. GroupOrganizationManagament, 18 (2),153-187.
• O'reilly, C.,and J. Chatman. (1986). “OrganizationalCommitmentAndPsychologicalAttachment: TheEffects Of Compliance, IdentificationAndInternalization On ProsocialBehavior”. Journal of AppliedPsychology, 71 (3), 492-499.
• Ordun, G. (2001). Örgütsel Tutumların Çalışan Davranışına Etkisinin İncelenmesi ve Analizine Yönelik Bir Çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi,İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Pehlivan, İ. (2000). İş YaşamındaStres. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Stroh, L.K. andat all. (2002). OrganizationalBehavior. Third Editon,New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociatesPublishers.
• Tiryaki, T. (2005). ÖrgütKültürünün Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Tuncer, A. (1995). M.E.B. Bilgisayar Eğitimi Ve Hizmetleri Genel Müdürlüğü Personelinin İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Durumları. Yayınlanmamış Lisansüstü Uzmanlık Tezi, TODAİE, Ankara.
• Vatansever,Ç. (1994). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalara YönelikTutumların Örgüte Bağlılığa Etkisi.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Marmara Üniversitesi,İstanbul.