Web Tabanlı Öğretimin Öğrenenlerin Üstbiliş Farkındalık Düzeyine Etkisi/The Effect Of Web Based Instruction On The Metacognition Awareness Levels Of Learners

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 16, 319 - 333, 06.12.2013

Mesut Baltacı Burhan Akpınar

Öz

Bu araştırmanın amacı, web tabanlı öğretimin öğrencilerin üstbiliş farkındalık düzeyi üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma, 2008-2009 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır il merkezinde bulunan Vali Ahmet Cemil Serhadlı ilköğretim okulunda öğrenim gören toplam 86 (43 deney, 43 kontrol) öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Deneysel yöntemle yürütülen bu çalışmada öntest- sontest kontrol gruplu model kullanılmıştır. Deneyden önce, deney ve kontrol gruplarının bazı değişkenler açısından denk oldukları ispatlanmıştır. Deney altı hafta sürmüştür. Deney boyunca dersler, deney grubuna web tabanlı öğretimle; kontrol grubuna ise, geleneksel yöntem (anlatım, soru-cevap ve gösterip yaptırma) ile işlenmiştir. Araştırmada veriler, Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilen “Üstbiliş Farkındalık Envanteri” ile elde edilmiştir. Verilerin analizinden web tabanlı öğretimin, öğrencilerin üstbiliş farkındalık düzeyi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir.

Abstract

The aim of this study is to determine the effect of web based instruction on the metacognition awareness levels of learners. For this study, 86 students were selected (43 experimental group, 43 control group) in the first semester of 2008-2009 academic year at Vali Ahmet Cemil Serhadli elementary school in the province of Diyarbakir. In this experimental study, pretest-posttest control group design was used. Prior to the experiment, it was proved that experimental and control groups were similar in terms of some variables. The experiment lasted for six weeks. In experimental group, lessons were taught via web based instruction. In control group, lessons were taught through conventional methods (explanation, question-answers, and demonstration). The data were obtained in the study through “Metacognition Awareness Inventory” developed by Schraw ve Dennison (1994). According to research results, it was concluded that web based instruction didn't have a statistically significant effect on the metacognition awareness levels of learners.

Anahtar Kelimeler

Web tabanlı öğretim, Üstbiliş, internet

Kaynakça

• Abacı, R., Çetin, B., ve Akın, A. (2006). “Bilişötesi Farkındalık Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. 14. Ulusal Psikoloji Kongresi, 6-8 Eylül, Ankara.
• Acun, İ. (2004). “Web Tabanlı İşbirliğine Dayalı Öğrenim: Öğrenme İçin Sosyal Etkileşim”. Sosyal Bilimler Dergisi,6, 2-6.
• Ajchenbaum, M. H. (1983). “The relation between metacognition and intelligence in adolescents”, ETD collection for University of Nebraska - Lincoln. Paper AAI8404819. http://digitalcommons.unl.edu/dissertations/AAI8404819 (Erişim Tarihi: 04.01.2011).
• Akdoğan, E. (2008). “Üst-Biliş, Bilişötesi”. http://www.Aymavisi.Org (Erişim Tarihi: 22.03 2008).
• Akın, A. (2006). Başarı Amaç Oryantasyonları İle Bilişötesi Farkındalık, Ebeveyn Tutumları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akman, M. ve Erden, M. (1997). Eğitim Psikolojisi, Gelişim – Öğrenme – Öğretmen. Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Alexander, J., Brown, S. A., Fabricius, W.V., Fleming, V.M. and Zwahe, M. (2003). “The Development of Metacognitive Causal Explanations”. Department of Counseling and Educational Psychology Learning and Individual Differences, 227-238.
• Anderson, N. J. (1999). Exploring Second Language Reading: Issues And Strategies. Boston: Heinle & Heinle.
• Anneli, E. (1993). “Metacognition and The Expertise of Computer Program Comprehension”. Scandinavian Journal of Educational Research, (37) 3, 243-254.
• Azevedo, R. (2005). “Computer Environments as Metacognitive Tools for Enhancing Learning”. Educational Psychologist, 40 (4), 193-197.
• Bağcı, N. (2003). “Öğretim Sürecinde Öğrenciye ve Öğrenim Amacına Yönelik Yeni Yaklaşımlar”. Milli Eğitim Dergisi, 159, 112-121.
• Balcı, G. (2007). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Sözel Matematik Problemlerini Çözme Düzeylerine Göre Bilişsel Farkındalık Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baltaş, Z. (2004). “E-Öğrenciler Nasıl Öğreniyor Üstbiliş”. Kaynak Dergisi, 20, 11-15.
• Büyükkaragöz, S. (1997). Program Geliştirme-Kaynak ve Metinler. Konya: Kuzucular Ofset (2. Baskı).
• Chalmers, C. and Nason, R. A. (2005). “Group metacognition in a computer-supported collaborative learning environment”. In: Looi, Chee-kit and Jonassen, David H. and Ikeda, M. (Eds.) http://eprints.qut.edu.au/6874/ (Erişim Tarihi: 10.12. 2010).
• Chen, L.J., Ho, R.G. and Yen, Y.C. (2010). “Marking Strategies İn Metacognition-Evaluated Computer-Based Testing”. Educational Technology & Society, 13 (1), 246–259.
• Clements, D. H. and Natasi, B. K. (1999). “Metacognition, Learning, and Educational Computer Environments”. Information Technology in Childhood Education Annual, 1, 3-36.
• Erdoğan, Y., Bayram, S. ve Deniz, L. (2007). “Web Tabanlı Öğretim Tutum Ölçeği:
• Açıklayıcı Ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4, 2-8.
• Ergin, A. (1995). Öğretim Teknolojisi İletişim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erkunt, H. ve Akpınar, Y. (2002). “İnternet Tabanlı ve İnternet Destekli Eğitim: Kurumsal Bir Eğitim Yönetim Sistemi Örneği”. Açık ve Uzaktan Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Fidan, N. (1996). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi
• Flavell, J. H. (1985). Cognitive Development, Englewood Cliffs. NY: Prentice-Hall Inc.
• Gay, G. (2001). “The nature of metacognition”. http://www.ldrc.ca/contents/view_article/146/ (Erişim Tarihi: 27.12.2010).
• Gordon, J. (1996). “Tracks For Learning: Metacognition And Learning Technologies”. Australian Journal of Educational Technology,12 (1), 46-55.
• Horzum, M. B. ve Balta, Ö. Ç. (2008).”Motivasyon ve Bilgisayar Kaygı Düzeyleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 34, 140-154.
• Kabasakal, Z.T. (2007). “Eğitim Psikolojisi”. (Ed: Alim Kaya), Eğitim Psikolojisi, Ankara: Pegem A Yayıncılık, s.498-499.
• Karakaya, Ş. (2001), Eğitim'de Program Geliştirme Çalışmaları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları: No: 917.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Alkım Basımevi (7. Basım)
• Kawaguchi, Y., Mori, H., Nakamura, M. and Otsuki, S. (2002). “A Study on Assistance in Acquiring Meta-Cognition through Assorting Support Methods for Comprehension”. International Conference on Computers in Education.
• Kayashima, M., Inaba, A. and Mizoguchi, R. (2004). “What is metacognitive skill, collaborative learning strategy to facilitate development of metacognitive skill”. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.63.533 (Erişim Tarihi: 16.12.2010).
• Lee, M. ve Baylor, A L. (2006). “Designing Metacognitive Maps For Web-Based Learning”. Educational Technology & Society, 9 (1), 344–348.
• Livingston, J. (2003). Metacognition An Overview. U.S Department of Education Educational Resources Information Center (ERIC).
• Namlu, A. G. (2004). “Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçme Aracının Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 2, 27-34.
• Öz, H. (2005). “Metacognition in Foreign / Second Language Learning and Teaching.” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 29, 15-23.
• Çetinkaya ve Erktin, E. (2002). “Bilişüstünün Ölçümü Ve Okuduğunu Anlama, Okul Başarısı Ve Yetenekle Olan İlişkisi”. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19, 216-220.
• Özarslan, M., Kubat, B. ve Bay, Ö. F. (2007). “Uzaktan Eğitim İçin Entegre Ofis Dersi'nin Web Tabanlı İçeriğinin Geliştirilmesi Ve Üretilmesi”. Akademik Bilişim, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi 31ocak-2 Şubat.
• Özcan, Z. Ç. (2000). Teaching Metacognitive Strategies To 6. Grade Students, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Özsoy, G. (2006). “Problem Çözme ve Üstbiliş”. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildirileri, Cilt-II. Ankara: Gazi Universitesi, Mayıs, 2006. Ankara: Kok Yayıncılık.
• Puntambekar, S. (1995). Helping Students Learn 'How to Learn' From Texts: Towards an ITS for Developing Metacognition” Instructional Science, 23 (1), 163-182.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Smith, F. (1994). Understanding Reading (5th ed.). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Şahan, H.H. (2005). “İnternet Tabanlı Öğretim“ . (Ed: Özcan Demirel), Eğitimde Yeni Yönelimler, Ankara: Pegem A Yayıncılık, s. 223-233.
• Şen, N. (1999). İnternet Tabanlı Eğitimin Etkiliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzman, E. (2007). “Eğitim Psikolojisi “. (Ed: Kurtman Ersanlı ve Ersin Uzman), Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Lisans Yayınları, s. 299-230.
• Ülgen, G. (2001). Kavram Geliştirme: Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Pegem A Yayıncılık (3. Baskı).
• Vincent, A. W. M. and Koedinger, R. K. (2002). “An effective metacognitive strategy: learning by doing and explaining with a computer-based Cognitive Tutor”. http://74.125.155.132/scholar?q=cache:bc4rsjjJhicJ:scholar.google.com (Erişim Tarihi: 23.12.2010).
• Welton, A. D. and Mallan, J. T. (1999). Children and Their World. Strategies for Teaching, H. Mifflin Company, USA.
• White, B. Y. and Shimoda, T. A. (1999). “Enabling Students to Construct Theories of Collaborative İnquiry and Reflective Learning: Computer Support for Metacognitive Development”. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 10, 151-182.