Türkçe Dersi Öğretim Araçlarında Yapılandırmacılık: MetinlerarasılıkTürkçe Dersi Öğretim Araçlarında Yapılandırmacılık: Metinlerarasılık/Consructıvısm In The Turkısh Coursebooks: Intertextualıty

Yıl 2010, Cilt: 7 Sayı: 14, 155 - 178, 17.03.2014

Halit Karatay

Öz

Özet

Bu araştırmada öğrenme sürecinde öğrenciyi etkin kılan ve yapılandırmacı öğrenme kuramı anlayışı ile hazırlanan Türkçe dersi kitabı ve öğretmen kılavuzu, metinlerarasılık ölçütü bakımından değerlendirilmiştir. Okuma ve anlam oluşturma sürecinde okurun zihninde başka metinlerin canlanması metinlerarasılık olarak tanımlanabilir. Metinlerarasılık bir metnin önceki metinlerle ilişkili olması veya sonraki metinler için bir beklenti oluşturması durumudur. Öğretim teknolojilerindeki gelişmelere rağmen öğretim aracı olarak ders kitaplarının önemli bir işlevi vardır. Öğretmenlerin derslerinde kullandıkları öğretim materyalleri arasında, ders kitapları ilk sırayı almaktadır. Öğrencilerin öğrenme etkinliklerini kendi kendilerine tekrar edebileceği, en yakın kaynak ders kitabıdır. Öğretim araçlarının öğrenmeyi yapılandırma, metinlerarası ilişkileri kurabilme niteliklerinin incelenmesi, daha iyi hazırlanmalarına katkı sağlayacaktır. Araştırmada verilere ulaşmak için doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Üç farklı sınıf ve yayınevine ait Türkçe dersi kitabı ve öğretmen kılavuzu metinlerarasılık ölçütü bakımından incelenmiştir. Bu öğretim araçlarında öğrenmeyi yapılandırmak için işlenen tema ve metinlerde göndermeler, Türkçe dersi dışındaki disiplinlerle ilişkilendirme şeklinde yapılmıştır ve bunlar da her tema ve metinde yeteri kadar sağlanamamıştır. Ayrıca metinlerde belirlenen göndermelerin hepsine kılavuz kitaplarda yer verilmemiştir. Bu ilişkilerin kurulması öğretmenlerin konuyla ilgili becerilerine, bilgi birikimi ve tecrübelerine bırakılmıştır.

Anahtar Kelimeler: metin, metinlerarasılık, Türkçe dersi kitabı, öğretim programı, yapılandırmacılık.

Abstract

In the present study, the Turkish course book and Teachers' guide which were prepared to make he students active in the process of learning and prepared within the framework of constructivisim were evaluated in terms of intertextuality. Intertextuality can be defined as the activation of other texts in the reading and consructing meaning. It is also a text's being relevant to the former texts and creating an expantancy for the latter texts. Despite the developments in the educational technology, course books as the means of education have important functions. Course books are in the front rank among the materials used by the teachers. Course books are the easily accessible sources through which students can repeat the educational activities by themselves. Examining properties of educational matarials such as constructing learning and establishing intertexual relations would make these material more eloborate. In the study, document-view technique was used to gather data for the study. Turkish course books and teachers' guide belonging to three different grades and publishers were examined in trems of criteria of intertextuality. In these educational materials the theme used to construct education and references among texts were established through association with disciplines rather than Turkish course. However, these could not be achieved in some of the themes and texts. Furthermore, not all of the references identified in the texts are included in the guide books. Establishing these relations depends on the capability, knowledge and experience of the teachers.

Key words: text, intertextuality, Turkish coursebooks, syllabus, constructivism.

Anahtar Kelimeler

metin, metinlerarasılık, Türkçe dersi kitabı, öğretim programı, yapılandırmacılık

Kaynakça

• Kaynakça
• Aktulum, K. (2000) Metinler Arası İlişkiler. Ankara: Öteki Matbaası.
• Aytaç, G. (1997). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Kuram Yayınları
• Bloom, B.J. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme, (Haz. Durmuş Ali Özçelik), İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Bruner, J. (1990). Acts of Meaning. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Coşkun, E. (2003). “Çeşitli Değişkenlere Göre Lise Öğrencilerinin Etkili Okuma Becerileri ve Bazı Öneriler”. Türklük Bilimi Araştırmaları, Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı, 13, 101-130.
• Demirel, Ö (2005). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Harris E.J. ve Sipay E.R. (1990). How to Increase Reading Ability, A Guide to Developmental and Remedial Methods. New York: Longman.
• Günay, D. (2001). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Günay, D. (2007). “Liselerdeki Yazın Eğitimine Yeni Bir Yaklaşım”, Milli Eğitim, 169, 8-17.
• Irwın, W. (2004). “Aganist Intertextuality”. Philosophy and Literature, 28, 227-242.
• Karatay, H. (2004). İlköğretim II. Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Kelime Kazandırma Yönünden Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karatay, H. (2009). “İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Dersi Kitaplarının Metinlerarasılık Ölçütü Bakımından Değerlendirilmesi”, Çeviribilim, Dilbilim ve Dil Eğitimi Araştırmaları, 14-16 Mayıs 2008, (Ed.: Neslihan Kansu-Yetkiner ve Derya Duman-) İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları, 446-456.
• Kıran, A. ve Kıran, Z. (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri. (2.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kristeva, J. (2003). “Nous Deux” Or A (Hi)Story of Intertextuality”, The Romanic Review, (93), 1-2, 7-8, (2003 EBSCO Publishing), Columbia: The Trustees of Columbia University.
• Lenski, S. D. (1998). “Intertextual Intentions: Making Connections across Texts”, Clearing House, (72), 2, 74-78.
• Özbay, M. (2003). Öğretmen Görüşlerine Göre Ankara Merkez İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Ankara: Gölge Ofset Matbaacılık.
• Özden, Y. (2005). Öğrenme ve Öğretme. (7. Baskı), Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Palincsar, A.S. (1998). “Social Constructivist Perspectives on Teaching and Learning” Annual Review Psychology, 49, 345-375.
• Piaget, J. (1977), The Development of Thought: Equilibrium of Cognitive Structures. Newyork: Viking Press.
• Rumelhart, D.E., ve Ortony, A. (1977). “The Representation of Knowledge in Memory”, In R. C. Anderson & R. J. Spiro (Eds.), Schooling and the Acquisition of Knowledge. Hillsdale, NJ: Erlbaum, 99-135.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. (9.Baskı) Ankara: Gazi Kitabevi.
• MEB (1981). İlköğretim Okulları Türkçe Eğitim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
• MEB (2005-2006). Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6-8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
• Tinker, M.A. ve McCullough, C.M. (1968). Teaching Elemantary Reading. (3rd Eds), New York: Appleton-Century-Crofts.
• Vygotsky, L.S. (1965). Thought and Language. USA: The Massachusetts Institute of Technology Press.
• Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. (Ed., MCole, V John-Steiner, S Scribner,E Souberman). Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Vygotsky, L.S. (1981). “The instrumental method in psychology”, The Concept of Activity in Soviet Psychology. (Ed. J Wertsch), Armonk, NY: Sharpe, 5-35.
• İncelenen Türkçe Dersi Öğretim Araçları
• Kapulu, A., vd. (2009). 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Koza Yayın Dağıtım.
• Altan, A., vd. (2009). 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Yangın, B., vd. (2009). 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Pasifik Yayınları.