ANTAKYA VE İSKENDERUN OTEL ÇALIŞANLARININ TÜKENMİŞLİĞİ VE İŞ TATMİNİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 12, 1 - 17, 29.01.2014

Hüseyin Altay

Öz

Tükenmişlik, hizmetin ön planda olduğu meslek gruplarını içeren sektörlerde sıklıkla görülebilen bir sendromdur. Tükenmişlik kavramı genel olarak düşünüldüğünde mesleği icra edenlerin artık mesleği yerine getirmek istememesi ve amacından kopması, hizmet götürdüğü insanların memnuniyetini önemsememesi ve kendisini aşırı strese sokması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, Antakya ve İskenderun'da faaliyette bulunan otel işletmeleri çalışanların tükenmişlikleri ve iş tatminleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Yapılan incelemelerde araştırmaya katılan kadın ve erkeklerin tükenmişliğin alt boyutlarından “Duygusal Tükenme” ve “Duyarsızlaşma” boyutlarında anlamlı derecede farklılaştıkları; diğer taraftan “Düşük Kişisel Başarı Hissi” puanları açısından ise farklılaşmadıkları görülmüştür. Ayrıca, iş tatmini değişkenlerinin bazılarının çalışanların tükenmişliklerini açıklamada doğrusal etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, İş Tatmini, Otel İşletmeleri, Antakya ve İskenderun

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde Tükenmişlik İş Doyumu ve Kişilik, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS'te İşletme Yönetimi Uygulamaları, Ankara, Emek Ofset Ltd. Şti.
• Akıncı, Z. (2002). “Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi,4,1–25.
• Arı, Güler Sağlam ve Bal, Emine Çına. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt: 15, Sayı:1,131–148.
• Bakan, İsmail ve Büyükmeşe, Tuba. (2004). “Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi,7, 1-30.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik Ve İlkeler, (3. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bingöl, D. (1996). Personel Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Birdir K.ve Tepeci M.(2003). “Otel Genel Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişliğin Genel Müdürlerin İşlerini Değiştirme Eğilimlerine Etkileri”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Sayı 2, 93-106.
• Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analize İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, D.E.Ü. İİBF. Dergisi, Cilt: 20, Sayı:2, 95–108.
• Can, H. (2005). Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Aşan, Ö., Aydın, Eren M. ve Can, H.(Ed.). (2006). Örgütsel Davranış. İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
• Cemaloğlu, N. ve Kayabaşı, Y. (2007). “Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyi ile Sınıf Yönetiminde Kullandıkları Disiplin Modelleri Arasındaki İlişki”. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 27, Sayı 2, 123–155.
• Çavuş, Ş. (2005), “İş Analizi ve İş Tasarımı”, (Ed: Cengiz Damar), Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi: İlkeler ve Uygulamalar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, s.1-51.
• Dericioğulları, A., Konak, ., Arslan, E. ve Öztürk, B. (2007). “Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 5, 13-23.
• Doğan, H. (2002). “İşgörenlerin Adalet Algılamalarında Örgüt İçi İletişim ve Prosedürel Bilgilendirmenin Rolü”, Ege Akademik Bakış, 2(2), 71-78.
• Ergeneli, A. ve Eryiğit, M. (2001). “Öğretim Elemanlarının İş Tatmini: Ankara'da Devlet ve Özel Üniversite Karşılaştırması”, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(2), 159–178.
• Ergin, C. (1992), “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, Ankara: VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Imparota, N. (1972). “Relationship Between Porter's Need Satisfaction Questionnaire and the Job Descriptive Index”. Journal of Applied Psychology, 56(4), 301–304.
• Keser, A. (2006). “Çağrı Merkezi Çalışanlarında İş Yükü Düzeyi ile İş Doyumu İlişkisinin Araştırılması”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 11, sayı 1,100-119.
• Koçel, T, (2007). İşletme Yöneticiliği, (11. Baskı), İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti,.
• Kurtuluş, K. (1989). İşletmelerde Araştırma Yöntem Bilimi (Araştırma Yöntemleri), İstanbul: İşletme Fakültesi Yayın No:210.
• Locke, E.A. (1976). “The Nature and Causes of Job Satisfaction”, in Dunnette, M.D. (Ed.), Handbook of Industrial and Organisational Psychology, Chicago, IL: Rand-McNally.
• Maslach, C.ve Goldberg, J. (1998). “Prevention of Burnout: New Perspectives”. Applied & Preventive Psychology, 7, ss. 63-74.
• Robbins, Stephen P.(1986), Organizational Behavior, Concepts, Controversies, and Applications, 3. Baskı, Prentice/Hall, New Jersey.
• Sarıkaya, P. (2007). Tükenmişlik Sendromunun Denetim Odağı ile İlişkisi ve Bir Uygulama. http://tez2.yok.gov.tr, (Erişim Tarihi 09.07.2009).
• Smith,P.C., Kendall, L.M. ve Hulin, C.L. (1969). The Measurement of Satisfaction in Work and Retirement, Chicago: Rand McNally.
• Sürgevil, O., Fettahoğlu, Okan Ö., Gücenmez, S., Budak, G. ve Budak, G. (2007). “Belediye Çalışanlarının Duygusal Saldırıya Uğrama ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, 36-58.
• Torun, A. (1995). Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme, http://tez2.yok.gov.tr, (Erişim Tarihi 09.07.2009).
• Uysal, Melike B. (2007). “Müşteri İlişkileri Departmanında Çalışanların Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, http://tez2.yok.gov.tr, (Erişim Tarihi 09.07.2009).
• Vroom,V. (1964). Work and Motivation, New York: Willey.