Antakya'da Ortaçağ'da Meydana Gelen Doğal Âfet ve Salgın Hastalıklara Bir Bakış/Contagious Diseases and Natural Disasters That Occured in Antioch in The Medieval Ages

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 12, 403 - 418, 29.01.2014

Selim Kaya Rahime Kıyılı

Öz

Bu çalışmada, Antakya şehrinde Ortaçağ boyunca meydana gelen doğal afet ve salgın hastalıklar üzerinde durulmuştur. Kuruluşundan itibaren birçok devletin hakim olmak istediği Antakya, sık sık istilalara uğramasının yanında depremler, salgın hastalıklar, kıtlık ve sel felaketleri ile de sarsılmıştır. Şehirde yaşayan halk bu durumdan olumsuz olarak etkilenmiştir.

Anahtar Sözcükler: Antakya, doğal afet, ortaçağ, salgın hastalık

Abstract

In this study, contagious disease and natural disaster that occured in Antioch during Medieval Ages was emphasized from the foundation of Antioch which was conguered many times was to be affected by earthquake, contagious disease, fomine and flood. People who lived in the city had a bad situation.

Key Words: Antioch, natural disaster, Middle Ages, contagious disease

Anahtar Kelimeler

Antakya, doğal âfet, ortaçağ, salgın hastalık

Kaynakça

• el-Antakî, Yahya Bin Said. (1990). Tarihû-l Antakî, (nşr. Tedmûrî), Lübnan.
• Arık, F. Ş. (1992-1994). “Selçuklular Zamanında Anadolu'da Meydana Gelen Depremler”, AÜDTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C. XVI, S. 27, s. 13- 32.
• Arık, F. Ş. (1990-1991). “Selçuklular Zamanında Anadolu'da Veba Salgınları”, AÜDTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C. XV, S. 26, s. 27-57.
• Arslantaş, N. (2003). İslam Dünyasında Depremler ve Algılanış Biçimleri,
• Azimî, (1998). Vekayıname, (nşr. ve trc. Ali Sevim), Azimî Tarihi, Selçuklularla İlgili Bölümler (H. 430-538: M. 1038/39-1143/44), Ankara: TTK Yayınları.
• Bahadır, G. (2009). M.S. 636–1100 Arası Antakya, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakır, A. (2008). “Yakut el-Hamevi'nin 'Mu'cemu'l-Büldan' Adlı Eserine Göre Antakya”, Hatay Tarih ve Kültür Sempozyumu, Antakya.
• Kesik, M. (1994). “Cenabi Mustafa Efendi'nin el-Aylemü'z-zahir fi ahvali'l-evalil ve'l-evahir adlı eserinin Anadolu Selçukluları ile ilgili kısmının tenkitli metin neşri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, A. (1996). Çağlar İçinde Antakya, İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Yayını.
• Demirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri, İstanbul: Dünya Yayınevi.
• Demirkent, I. (1990). Urfa Haçlı Kontluğu, C. I-II, Ankara: TTK Yayınları.
• Downey, G. (1961). A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arap Conquest, New Jersey. Princeton University Pres.
• Gökhan, İ. (2008). “Ortaçağ Kaynaklarına Göre 1114 Maraş Depremi”, İlkçağdan Dulkadirlilere Kadar Maraş, Maraş: Ukde yayınları.
• Gökhan, İ. (2008). Fatımîler Devleti Toplumsal Karışıklıklar, İktisadî Buhranlar ve Salgın Hastalıklar (969 - 1171), Ankara: Gün Yayınları.
• Hetum, Vekayiname, (Türkçe trc. H. Andreasyan), Ankara: TTK Basılmamış Tercüme Eserler, nr. 69.
• İbnü'l-Adîm, (1997). Zübtetü'l-haleb min Tarihi Haleb, (nşr. S. Zekkar), Darü'l-Küttabü'l-Arabiye, Kahire-Şam.
• İbnü'l-Esîr, (1987). el-Kamil fi't-tarîh Tercümesi, C. IX-XII, İstanbul: Bahar Yayınları.
• İbnü'l-İbrî Ebü'l-Ferec (Bar Hebraeus), (1987, 1999) Vekayiname, (Türkçe trc. Ö. Rıza Doğrul), Abu'l Farac Tarihi, C. I-II, Ankara: TTK Yayınları.
• İbn KEsîr, (1995). el-Bidaye ve'n-Nihaye, C. I-XIV, (Türkçe trc. Mehmet Keskin), Büyük İslam Tarihi. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Küçüksipahioğlu, B.( 2007).Trablus Haçlı Kontluğu Tarihi (1109-1187), (1.Baskı) İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Markizî, Ahmet b. Ali. (1939). es-Sülûk li-Ma'rifeti Düveli'l-Mülûk, Kahire.
• Mesudî, (2004). Murûc ez-Zeheb (Altın Bozkırlar), İstanbul: Selenge Yayınları.
• Ostrogorsky, G.( 1999). Bizans Devleti Tarihi, (Türkçe trc. F. Işıltan), (5. Baskı) Ankara: TTK Yayınları.
• Özonur, Ş. (2008). Antakya Haçlı Prinkepsliği'nin Sonu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Runciman, S. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi, (Türkçe trc. F. Işıltan), C.I-II, (3.Baskı), Ankara: TTK Yayınları.
• Sahillioğlu, H. “Antakya”,TDVİA, C.III, İstanbul.
• Simbat. Vekayiname, (951–1334), (Türkçeye trc. Hırant D. Andreasyan), Ankara: TTK Basılmamış Tercüme Eserler, nr. 68.
• Süryani Mikhail. (1924). Vekayiname, (nşr. J.B. Chabot), Cronuque de Michel le Syrien, Paris (Türkçe trc. H. D. Andreasyan) Süyani Mikhail, (1944). Vekayiname, (1042-1193, 1195-1229), Ankara: TTK Basılmamış tercümeler kısmı.
• Togan, A. Z. V. (1982). Oğuz Destanı, Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili, İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Urfalı Mateos. (2000) Vekayiname, (Türkçe trc. Hırant D. Andreasyan, notlar: E. Dulaurer, M.H. Yinanç), Urfalı Mateos Vekayinamesi (952–1136) ve Papaz Grigor'un Zeyli (1136–1162), (3. Baskı), Ankara: TTK Yayınları.
• Urfalı Vahram. Vekayiname, Kilikya Kralları Tarihi, (Türkçe trc. H. Andreasyan), Ankara: TTK Basılmamış tercümeler kısmı.
• Vardan (müverrih) Vardapet. (1937). “Türk Fütuhatı Tarihi (889–1269)”, (Türkçe trc. Hırant D. Andreasyan), Tarih Semineri Dergisi, C. I–II, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını.