TURİSTİK ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRMESİ: Kültür ve Turizm Müdürleri Görüşlerine Dayalı Bölgesel Yaklaşımlar

Yıl 2006, Cilt: 3 Sayı: 5, - , 04.03.2014

Meryem Akoğlan Kozak İsmail Kızılırmak Meryem Kozak İsmail Kızılırmak

Öz

Kitle turizmine yönelik turizm ürünleri sunan gelişmekte olan ülkelerin,
uluslararası turizm pazarından aldıkları payları arttırabilmeleri deniz, güneş ve
kum (3"S) olarak adlandırılan geleneksel çekiciliklerin yanında, kültür, teknolojik
üstünlük, toplumsal hareketler gibi tüm değerlerinin pazarlamasına bağlıdır. Bu
nedenle, söz konusu ülkelerin ortaya çıkan yeni destinasyonlar ile rekabet
edebilmeleri ancak, sundukları turizm ürünlerinin farklılığı (özgünlüğü) ile
mümkündür. Bu gerçek, turistik ürün çeşitlendirmesini zorunlu hale getirmektedir.
Bu açıdan bakıldığında ürün çeşitlendirmesi, her ülkenin, bölgenin hatta yörenin
koşullarına bağlı olarak geliştirilen değer üstünlüklerinin pazarlanmasıdır. Türk
turizmini bu bağlamda zorlayan, faktörler; uluslararası sektörel gelişmeler,
çevresel faktörler, yapısal sorunlar, bölgeler arasındaki dengenin sağlanması ve
değişen tüketici ihtiyaçları olarak sıralanabilir. Bu boyutlar kapsamında, Kültür ve
Turizm İl Müdürlerinin bir turizm ürününün çeşitlendirilmesine ilişkin bakış
açılarının öğrenilmesi amacıyla hazırlanan bu çalışmada posta ile anket yöntemi
kullanılmıştır. Araştırmaya bir yıllık bir süre içerisinde 47 ildeki kültür ve turizm
müdürünün katılması sağlanabilmiştir. Araştırma bulgularının analizinde,
ortalama, sıklık değerleri ve Kruskall-Wallis testinden yararlanılmıştır.
Araştırmanın ortaya çıkardığı dikkat çekici sonuç; tüm bölgelerdeki il
müdürlerinin turistik ürünün çeşitlendirilmesine etki eden faktörlere benzer önem
derecesinde (4) tercihte bulunmalarıdır. Ayrıca, algılamalarda dört ifade grubu
hariç, tüm sorularda bölgeler itibariyle her hangi bir farklılaşma görülmemiştir
(p > 0.05). Algılamaların farklılaştığı (p < 0.05) ifadeler ise, uluslararası turizm
sektöründeki gelişmeler, kapasite fazlalığı, bölgeye ekonomik canlılık sağlaması
ve hemşerilik bilincini arttırması olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Alternatif turizm, turistik ürün, Kültür ve Turizm İl Müdürleri, turizmin çeşitlendirilmesi ve ürün çeşitlendirme

Kaynakça

• Alpar, M. Ö. (1998). Eğirdir ve Yöresinde Alternatif Turizm Çeşitlerinin Geliştirilmesi. Turizmde Seçme Makaleler :30, Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı Yayını: 15-26.
• Altınay, M. (1996). "Alternatif Turizm". TÜRSAB Dergi. Ağustos (151): 24-35.
• Avcıkurt, Köroğlu, A. ve Doğdubay, M. (2003). "Alternatif Turizmin Plan- lanmasında SWOT Analizinin Uygulanması", Ankara Ün. Çankırı M.Y.O. Konferansı Bildirileri, Çankırı, 2003.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler, 5. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Baloğlu, Ş. ve McCleary, W. K. (1999). "U.S. International pleasure travelers' images of four Mediterranean destinations: A comparison of visitors and non-visitors", Journal of Travel and Tourism Research, Sage Publications, Canada , 8( 2): 144-151.
• Bramwell, B., and L. Rawding. (1996). "Tourism Marketing Images of Industrial Cities". Annals of Tourism Research, (23) 1: 201-221.
• Buluç, G. T. (1997). "Turistik Ürün Pazarlama Politikası ve Planlaması ve Bir Pazarlama Stratejisi Olarak Turistik Ürün Çeşitlendirmesi", Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 1-2 (8) :12-17.
• Demircioğlu, G. ve Aslan, Z. (1994). "Turistik Ürün Pazarlamasında Halkla İlişkiler ve Türkiye Açısından Önemi", Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 4 (5) : 52-58.
• Denizer, D. (1992). Turizm Pazarlaması. Ankara :Yıldız Matbaacılık.
• Dinçer, F. İ. (1998). "GAP Bölgesi'nde Turizmin Çeşitlendirilmesi", Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye Sempozyumu 16 Nisan, Ankara: Başkent Üniversitesi Yayını: 67-81.
• Dinçer, F. ve ve Kızılırmak, İ. (1998). "Turizm Çeşitlendirmesi Kapsamında Doğu Karadeniz Bölgesi'nin Sorunları ve Çözüm Önerileri", Gazi Ü. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1:22-39.
• Felsenstein D. ve Fleischer, A. (2003). "Local Festivals and Tourism Promotion: The Role Of Public Assistance and Visitor Expenditure". Journal of Travel Research, May (41): 85-111.
• Getz, D. (1991). "Festivals, Special Events and Tourism". New York: Van Nostrand Reinhold.
• Gökdeniz, A. (1997). "Türk Turizminde Turistik Ürün Çeşitlendirilmesi ve Öncelikli Turistik Ürün Gruplarının Yapısal Analizi". VIII. Ulusal Turizm Kongresi, 12-14 Aralık, Kuşadası: 33-45.
• Hodgson, P. (1990). "New Tourism Product Development, Current Issues". Tourism Management, 2 (1):, 123-145.
• Hunter, C. ve Green H. (1996). "Tourism and The Environment", Great Britain : Routledge.
• Kahraman, N. ve Türkay, O. (2004). "Turizm ve Çevre". Ankara: Detay Yayınları, No: 87.
• Kozak, N. (2001). "Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri". Ders Notu, Eskişehir. Kozak, M. Kozak, N. Kozak, M. (2001J. 'Genel Turizm: İlkeler - Kavramlar". Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. (2004). "Measuring Comparative Performance of Vacation Destinations: Using Tourists' Self-Reported Judgments as an Alternative Approach". Tourism Analysis, 8:124-152.
• Kozak, M.; Bigne, E.; "Gonzalez, A. ve Andreu, L. (2003). Cross-Cultural Behavior Research In Tourism: A Case Study On Destination Image". Tourism Analysis. 8 (2): 44-58.
• Lincorish, J. L. (1991). "Developing Tourism Destinations", Hong Kong: Longman. Lincorish, L. J. ve Jenkins, C. L. (1997). "An Introduction to Tourism". Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Lickorish, L. J. ve Carson, J. (1997). "An Introduction To Tourism", Oxford, Butterworth-Heinemann, A Division of Reed Education and Professional Publishing Ltd.
• Mehrhoff, W.A. (1991). "The New Frontier: A Case Study of Cultural Tourism". Canadian Review of American Studies, 2: 23-36.
• Mucuk, I. (2001). "Pazarlama İlkeleri". İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Murphy, D. Pritchard, M. Smith, B. (1999). "The Destination Product and Its Impact On Traveler Perceptions", Tourism Management, 2 (1): 67-79.
• OECD (1994). "Tourism Strategies and Rural Development". Paris: Organisation For Economic Cooperation and Development.
• Oral, S. ve Başarır, A. (1995). "Alternatif Turizmin Önemi, Türkiye'de Alternatif Turizm Çeşitleri ve Kapadokya'da Uygulanabilirliği". Nevşehir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Hafta Sonu Seminerleri II: Kapadokya'nın Turistik , Kültürel Potansiyeli ve Pazarlama Sorunları. 22-24 Eylül Nevşehir.
• Oral, S. (1998). "Türk Turizm Pazarlamasında Dağıtım-Fiyat Politikaları ve Turist Profili Analizi". İzmir: İstiklal Matbaası.
• Oral, S. ve Tavmergen, İ. (1998). "Tourism Development in Turkey". Annals of Touhsm Research. Nisan, (26) 2: 449-451 .
• Önce, G. (1991). "Turizmde Pazarlama Stratejileri ve Alternatif Bir Pazarlama Stratejisi Olarak Yeni Ürün-Yeni Pazarların Türkiye Açısından Önemi ve Değerlendirilmesi". II. Ulusal Turizm Kongresi. 21-23 Kasım, Kuşadası.
• Öztürk, Y. (2001). "Türkiye'ye Seyahat Edenlerin Beklentileri Odaklı Pazar Bölümlendirmesi Üzerine Bir Araştırma". Anatolia Turizm A-raştırmaları Dergisi, Bahar (12) :44-56.
• Öztürk, Y. ve Yazıcıoğlu, İ. (2002). "Gelişmekte Olan Ülkeler için Alternatif Turizm Faaliyetleri Üzerine Teorik Bir Çalışma", Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 : 183-195.
• Rızaoğlu, B. (1994). "2000 Yılında ve Ötesinde Turizm Pazarlamasında Belirecek Ana Eğilimler", V. Ulusal Turizm Kongresi, 18-20 Kasım, Kuşadası.
• Roney, S. A. (2002). "Fordizmden Post Fordizme Geçiş Sürecinin Turizme Yansımaları: Kitle Turizmi ve Alternatif Turizm", Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 1 (13): 9-14.
• Sezgin, O. (1995). "Genel Turizm". Ankara : Tutibay Yayınları.
• Tosun, O Bilim, Y. ve Temizkan, R. (2003). "Alternatif Turizm ve Turistik Ürün
• Çeşitlendirme Stratejileri: Hatay Örneği". http://cmyo.
• ankara.edu.tr/Eiktisad/TURKONF/web/Cevat-Bilim/Cevat-Bilim.doc.
• Tosun ve Bilim. (2004). "Şehirlerin Turistik Açıdan Pazarlanması", Anatolia Turizm Arasıtrımaları Dergisi, Güz, 15, (2): 125-138.
• Timur, A. (1995). "Turistik Ürün Çeşitlendirilmesinde Talep Yaratma", Prof. Dr. Hasan Zafer Doğan Anı Kitabı, istanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.