Üniversite Öğrencilerinin Zararlı Madde Kullanımına İlişkin Tutumları/The Attitudes of University Students on Substance Use

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 26, 167 - 194, 22.07.2014

Hilmi Süngü

Öz

Özet

Toplumu etkilemeye başlayan bir sorun haline gelen zararlı maddelerle mücadele etmeye yönelik çalışmalar her geçen gün önem kazanmaktadır. Zararlı madde kullanımına ilişkin araştırmalar da bu sorunun geldiği boyutları ortaya koymaktadır. Bu konuda yapılmış araştırmalara göre, dünya genelinde 300 milyon genç sigara bağımlısıdır. 20 yaşından önce sigara kullanmaya başlayan gençlerin %50'si 15–20 yıl boyunca sigara içmeye devam etmektedir. Buna ek olarak Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre; dünya genelinde iki milyar insan alkollü içecekler kullanmaktadır. Sadece Avrupa'da 1999 yılında alkol tüketimi 55.000'den fazla 15–29 yaşı arasındaki gencin ölümüne neden olmuştur. 1994–2002 yılları arasında her yıl yaklaşık 17.000 erkek ve 3.000 kadın madde kullanmaya başlamıştır. Yapılan araştırma sonuçlarına göre madde kullanıcılarının yaklaşık %80'i 20 yas altındadır. Madde kullanımına ne kadar erken yaşta başlanırsa, bağımlılık riski de o oranda artmaktadır. Bu nedenle, madde kullanımının yaygınlığının ve madde kullanımına zemin hazırlayan faktörlerin bilinmesi; bunların azaltılması için çaba gösterilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada üniversite öğrencileri arasında sigara, alkol ve uyuşturucu gibi zararlı madde kullanımının yaygınlığının ve madde kullanımına etki eden bireysel değişkenlerin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırma evrenini Bozok Üniversitesi'nde 2012–2013 akademik yılında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır.

 

Anahtar Sözcükler: Madde kullanımı, bağımlılık, üniversite öğrencileri, tutum

 

The Attitudes of University Students on Substance Use

Abstract

The studies on fight against hazardous substances which affect the whole society are gaining importance. The studies concerning substance use also reveal the extent of the problem. According to such studies, 300 million young people are smoke consumer in the whole world. 50% of the young people who start smoking before the age of 20 continue smoking for 15-20 years. Besides, according to WHO two billion people take alcoholic drinks. Only in Europe, the use of alcohol caused more than 55.000 people between 15-29 years. Between the years 1994-2002, about 17.000 men and 3000 women started using substances. According to the results of the studies, 80% of such people are below 20. The younger one starts using substances, the higher the risk becomes taken by the user in terms of addiction. Thus, it is essential to know how common is the substance use, what the factors are causing the substance use and it is essential to try to decrease the use of such substances. In this study, it is tried to explain how common is hazardous substance use like cigarette, alcohol and drugs and to explain personal variables influencing substance use. The population of the study consists of university students studying at Bozok University during 2012-2013 academic year.

Keywords: Substance use, addiction, university students, attitude

Anahtar Kelimeler

Madde kullanımı, Bağımlılık, Üniversite öğrencileri, Tutum

Kaynakça

• Yararlanılan Kaynaklar
• Acar, M. (2006). Türkiye'de madde bağımlılığı ve gençlik. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Akvardar, Y., Demiral, Y., Ergör, G., Bilici, M., Özer, Ö. (2003). Substance use in a sample of Turkish medical students. Drug and Alcohol Dependence 72, 117-121.
• Altındağ, A., Yanık, M., Yengil, E.&Karazeybek, A.H. (2005). Şanlıurfa'da üniversite öğrencilerinde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 6, 60-64.
• Coşkun, F. (2008). Gaziantep Üniversitesi merkez kampüsündeki lisans öğrencilerinde alkol ve madde kullanma durumu. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi.
• Coşkun, S. (2006). Uçucu madde kullanan ergenlerde bilinçlendirme eğitiminin etkinliği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Cömert, I. T., Narter, M. (2013). Study of substance abuseon students of vocational sciences and faculties in İstanbul Aydın University. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-11.
• Çakır, D. (2011). Edirne'deki liselerde ve Trakya Üniversitesi öğrencilerinde alkol ve psikoaktif madde kullanımı yaygınlığı. Edirne: Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi.
• Görgün, S. (2009). K.T.Ü. öğrencilerinde madde kullanımı ve anne babaya bağlanma biçimleri ile ilişkisi. Trabzon: K.T.Ü. Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Görgün, S., Tiryaki A.&Topbaş, M. (2010). Üniversite öğrencilerinde madde kullanma ve anneye bağlanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 305-312.
• İlhan, T. (2013). Üniversite öğrencilerinde yaşam amaçları ve madde kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 183-196.
• Kaya, N., Çilli, A.S. (2002). Üniversite öğrencilerinde nikotin, alkol ve madde bağımlılığının 12 aylık yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi, 3 (2), 91-97.
• Kuğu, N., Akyüz, G., Erşan, E.& Doğan, O. (2000). Sanayi bölgesinde çalışan çıraklarda madde kullanımı ve etkileyen etmenlerin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1 (1), 19-25.
• Mayda, A.S., Gerçek, Ç. G., Gümüş, G., Demir, S., Deniz, M., Sürücü, Z. P., Konuk, M., Türkmaya, M.&Taner, H. (2010). Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencilerinde sigara ve alkol kullanımı sıklığı ve kullanmaya başlama nedenleri. Düzce Tıp Dergisi, 12 (3), 7-14.
• Öğel, K. (2013). Bağımlılık yapan maddeler. (http://www.ogelk.net/Dosyadepo/maddeler.pdf adresinden 30.06.2013 tarihinde erişilmiştir)
• Ögel, K., Uğuz, Ş., Sır, A., Yenilmez, Ç., Tamar, M., Çorapçıoğlu, A., Doğan, O., Tot, Ş., Bilici, M., Tamar, D., Evren, C.&Liman, O. (1998). Türkiye'de ilköğretim ve ortaöğretim gençliği arasında esrar kullanım yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi, 4, 15-19.
• Taner, S. (2005). Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinde sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tanrıkulu, A.Ç., Çarman, K.B., Palancı, Y., Çetin, D.&Karaca, M. (2009). Kars ili merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Tütün ve Sağlık, 10-101-106.
• Tansel, B. (2006). Üniversite öğrencilerinin bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• TBMM (2009). Madde kullanımı ve bağımlılığı ile kaçakçılığının önlenmesi alanlarında tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri. TBMM Uyuşturucu Başta Olmak Üzere Madde Bağımlılığı ve Kaçakçılığı Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ankara: TBMM.
• Tot, Ş., Yazıcı, K., Yazıcı, A.E., Erdem, P., Bal, N., Metin, Ö.&Çamdeviren, H. (2002). Mersin Üniversitesi öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım yaygınlığı ve ilişkili özellikler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3 (4), 227-231.
• TUBİM (2012). Türkiye uyuşturucu 2012 raporu. Ankara: REITOX.
• Tunçoğlu, T. (2010). Madde kullanım yaygınlığı (Türkiye Uyuşturucu Raporu 2010). Ankara: REITOX.
• Türkşen, Ö., Atakan, C. (2003). Üniversite öğrencilerinin sigara alışkanlığı üzerine bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (25),101-106
• Yıldırım, İ. (1997). Sigara, alkol ve uyuşturucu kullanan üniversite öğrencilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 147-155.
• Yılmaz, M. E. (2007). Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencilerinde alkol, sigara kullanımı ve ilişkili olduğu etmenler. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.