ÇİZGİ DİZİLERİN BEŞİNCİ VE ALTINCI SINIF ÖĞRENCİLERİNİN SÖZ VARLIĞINA KATKISI

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 29, 60 - 74, 21.04.2015

Hamiyet Bursalı Fulya Topçuoğlu Ünal

Öz

Araştırmada çizgi dizilerdeki söz varlığı hakkında bilgi verilerek çizgi dizilerden öğrencilerin söz varlığını zenginleştirmede nasıl yararlanılabileceğini tartışmak, konu hakkında önerilerde bulunmak amaçlanmıştır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın evreni çizgi dizilerden, çalışma grubu ise 2012-2013 yılında Türkiye televizyonlarında şifresiz yayın yapmakta olan tematik çocuk kanallarındaki beş çizgi dizinin, ilk beş bölümünden meydana gelmektedir. Çalışma grubunu oluşturan çizgi dizilerin belirlenmesinde yarı yapılandırılmış görüşme formu verileri esas alınmıştır. Söz varlığı ve çizgi diziler hakkında derinlemesine bilgi toplamak için belgesel tarama yönteminden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde doküman incelemesi yöntemleri içerisinden, veri analizine ait içerik ve frekans analizleri kullanılmıştır. İçerik analizi için söz varlığı ana tema, yabancı kelimeler, terimler, argo, deyimler, atasözleri, ikilemeler, kalıplaşmış sözler, kalıp (ilişki) sözler, çeviri sözler ise alt temalar olarak belirlenmiştir. Temalara ilişkin veriler, çizgi dizilerin bölümlerine göre frekans değeri olarak ifade edilmiştir. Sonra, temalara ait veriler tablolar halinde düzenlenmiştir. Sonuç olarak araştırma evrenini temsil ettiği düşünülen çizgi dizilerin, beşinci ve altıncı sınıf öğrencilerinin söz varlığına katkısının genel manada olumlu olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çizgi Dizi, Çizgi Film, Dinleme/İzleme Becerisi, Söz Varlığı

Kaynakça

• Aksan, D. (2002). Anadilimizin söz denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, D. (2004). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve deyimler sözlüğü.
• Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aktunç, H. (1998). Türkçenin büyük argo sözlüğü.
• İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Akyalçın, N. (2007). Türkçe ikilemeler sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ayverdi, İ. (2005). Misâlli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. TÜBAR-XXVII-/Bahar.
• Baytop, T. (1997). Türkçe bitki adları sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Bektaş, M., & Şahin, S. (2011). Çizgi filmlerde atasözü ve deyimlerin kullanımı. Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇOGEM) Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu.
• Bingölçe, F. (2001). Kadın argosu sözlüğü. İstanbul: Metis Yayınları.
• Çamlıbel İrkin, A. (2012). Çocukların gelişim süreci ve televizyonun etkileri. Radyo Televizyon Üst Kurulu uzmanlık tezi, Ankara.
• Çıkrıkçı, S. (1999). Çizgi filmlerin 5-6 yaş çocuklarının kavram gelişimi ve kazanımına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Dalacosta, K., Kamariotaki-Paparrigopoulou, M., Palyvos, J.A., & Spyrellis, N. (2009). Multimedia application with animated cartoons for teaching science in elementery education. Computers & Education, 52(4), 741-748.
• Daşdemir, İ. (2006). Animasyon kullanımının ilköğretim fen bilgisi dersinde akademik başarıya ve kalıcılığa olan etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Demir, Ö. (2013). Türk televizyonlarında yayınlanan çizgi filmlerin ilköğretim çağı çocuklarının toplumsallaşma sürecine etkilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Devellioğlu, F. (1990). Türk argosu. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• Devellioğlu, F. (1996). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Dilçin, C. (1983). Yeni tarama sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Duran, E. (2012). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin Nasreddin Hoca ve Keloğlan’a ilişkin bilgi ve algı düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies, 7(2), 371-384.
• İşcan, A. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies, 6(3), 939-948.
• Karakaş, A., & Sarıçoban, A. (2011). Altyazılı çizgi filmlerin öğrencilerin tesadüfi kelime öğrenimleri üzerine etkileri. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildirisi. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Köşker, C. N. (2005). Televizyondaki çizgi filmlerin (animasyon), ilköğretim çağı çocuklarının eğitimi üzerine etkiler., Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6,7,8. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Od, Ç. (2013). Erken yaşta yabancı dil öğretiminde çizgi filmlerin dinlediğini anlama ve konuşma becerilerine katkısı. Turkish Studies, 8(10), 499-508.
• Özer, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde çizgi filmlerin kullanımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Parlatır, İ. (2008). Atasözleri ve deyimler sözlüğü I-II. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Parsa, A. F. (2007). Görsel okuryazarlık: görselleri okuma değerlendirme ve yaratma süreci. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, Yeni Düşünceler, 111-129.
• Topçuoğlu Ünal, F., & Bursalı, H. (2013). Türkçe öğretmenlerinin motivasyon faktörlerine ilişkin görüşleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5,7-22.
• Türk Dil Kurumu. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2009). Yazım kılavuzu. Ankara: TDK Yayınları.
• Türkmen, N. (2012). Çizgi filmlerin kültür aktarımındaki rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38(2).
• Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepee örneği. Turkish Studies, 8(10), 707-719.
• Yangın, B. (2001). İlköğretimde etkili öğretme ve öğrenme öğretmen el kitabı Türkçe öğretimi (Modül 4). Ankara: T.C. MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.