ALAWISM - BEKTASHISM AND THE IMPACT OF BEKTASHISM ON KARACAOGLAN

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 29, 96 - 109, 21.04.2015

Bülent Arı

Öz

Araştırmamızın giriş bölümünde (I. Bölüm) 6 Karacaoğlan’ın varlığından bahsederek başladık. Bunların içerisinde araştırmamıza konu olanın Çukurova çevresinde 17. y.y.’da yaşamış Karacaoğlan olduğunu belirttik. Ardından Alevi – Bektaşi kavramı ve Hacı Bektaşi Veli’den bahsedildikten sonra, Balım Sultan’ın Bektaşiliği kurumsallaştırması ve Aleviliğe özgü merasimlerden (ayin-i cem, 12 İmam, dört kapı, kırk makam ve edep kavramlarından söz edilerek Alevi Bektaşi kültürü ortaya konulmuştur. II. Bölümde ise ortaya konulan bu Alevi – Bektaşi kültürünün Karacaoğlan’ın şiirlerine ne ölçüde yansıdığı üzerine durulmuş ve bu kültürün izleri aşağıda geçen madde başlıklarıyla ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

                               1.Hz. Muhammed, Hz. Ali

                               2.Hacı Bektaş Veli

                               3.Edep – Erkân

                               4.On iki imam, dört kapı

                               5.Kul, Abdal, Dede

                               6.Cennet – Cehennem inancı

                               7.İnsanı sevmek, İnsanı anlamak

Anahtar Kelimeler

-

ALEVİ-BEKTAŞİLİK VE KARACAOĞLAN’DA BEKTAŞİ İZLERİ

Öz

Araştırmamızın giriş bölümünde (I. Bölüm) 6 Karacaoğlan’ın varlığından bahsederek başladık. Bunların içerisinde araştırmamıza konu olanın Çukurova çevresinde 17. y.y.’da yaşamış Karacaoğlan olduğunu belirttik. Ardından Alevi – Bektaşi kavramı ve Hacı Bektaşi Veli’den bahsedildikten sonra, Balım Sultan’ın Bektaşiliği kurumsallaştırması ve Aleviliğe özgü merasimlerden (ayin-i cem, 12 İmam, dört kapı, kırk makam ve edep kavramlarından söz edilerek Alevi Bektaşi kültürü ortaya konulmuştur. II. Bölümde ise ortaya konulan bu Alevi – Bektaşi kültürünün Karacaoğlan’ın şiirlerine ne ölçüde yansıdığı üzerine durulmuş ve bu kültürün izleri aşağıda geçen madde başlıklarıyla ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. 1.Hz. Muhammed, Hz. Ali 2.Hacı Bektaş Veli 3.Edep – Erkân 4.On iki imam, dört kapı 5.Kul, Abdal, Dede 6.Cennet – Cehennem inancı 7.İnsanı sevmek, İnsanı anlamak

Anahtar Kelimeler

Alevilik, Bektaşilik, Karacaoğlan, Hacı Bektaş Veli

Kaynakça

• ARI, Bülent; Adana’da Geçmişten Bugüne Aşıklık Geleneği, Altın Koza Yay.Adana
• -
• ARSLANOĞLU, İbrahim; Alevili Nedir?, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:13, Ankara 2000
• ARTUN, Erman; Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı, Akçağ Yay., Ankara 2002
• BAŞGÖZ, İlhan, Karacaoğlan, Bahar Matbaası, İstanbul 1977
• BOLAY, S. Hayri; Günümüz Türkiye’sinde Alevliğin ve Bektaşiliğin Başlıca Problemleri Üzerine Bir Deneme, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:13, Ankara 2000
• BORATAV, P.Naili; Fıratlı H.Vedat; İzahlı Halk Şiiri Antolojisi, Maarif Matbaası, Ankara 1943
• CUNBUR, Müjgan; Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:13, Ankara 2000, MEB Yay., İstanbul 2005
• DABF(Danimarka Alevi Birlikleri Platformu); Alevi – Bektaşi İnancının Esasları, DABF Yay., Randers 2008
• ERGUN, Saadettin; Karacaoğlan’ın Hayatı ve Şiirleri, İstanbul 1958
• FİLİZ Şahin; İlk Dönem Bektaşilik ve Hacı Bektaş Veli’nin Fikir Yapısı, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:3, Ankara 1996
• İslam Ansiklopedisi; Abdal Maddesi, Cilt:1, Diyanet Vakfı Yay. İstanbul 1988
• MELİKOFF, İrene; Uyur İdik Uyardılar, Cem Yay. İstanbul 1994
• Meydan Larousse; Abdal Maddesi, Cilt:1, Meydan Yay. İstanbul 1971 Meydan Larousse; Kul Maddesi, Cilt:12, Meydan Yay. İstanbul 1971
• NECDET, Ahmet; Tekke Şiiri, İnkılap Yay. İstanbul 1997
• OZANKAN, Cenap; Kırk Halk Şairi, Hayatı ve Eserleri, Tan Mat. İstanbul 1960
• ÖZCAN, Hüseyin; Bektaşiliğin Sosyo – Kültürel Çevresi, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:22, Ankara 2002
• ÖZKIRIMLI, Atila; Alevilik – Bektaşilik, Cem Yay. İstanbul 1993
• ÖZMEN, İsmail; Alevi – Bektaşi Şiirleri Ant., C.1, K.B.Y. Ankara 1978
• ÖZTELLİ, Cahit; Karacaoğlan’ın Yaşadığı Çağ, T.F.A Eylül 1957
• SAKAOĞLU, Saim; Karacaoğlan, Akçağ Yay. Ankara 2004
• SÜMER, Faruk; Oğuzlar(Türkmener), Ankara 1967
• USLU, Mustafa; Hacı Bektaş Veli Gerçeği, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı:13, Ankara 2000