EŞ SEÇME STRATEJİLERİ ENVANTERİ GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 32, 123 - 135, 30.12.2015

Serkan Altuntaş , Abdullah Atli

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin eş seçme stratejilerinin belirlenmesinde kullanılmak üzere geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Geliştirilen ölçme aracı, üniversitede öğrenim gören 708 (388 kız, 320 erkek) öğrenciye uygulanmıştır. Verilerin faktör analizine uygunluğunu kontrol etmek için yapılan KaiserMeyer-Olkin (KMO) ve Bartlett testi sonucunda; KMO değeri .78 ve Bartlett’s Test of Sphericity değeri 3238.32 olarak bulunmuştur (p<0.001). Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen yapının χ2/sd oranı, GFI, RMSEA, CFI, TLI uyum indeksleri değerlendirilmiş ve indeks değerlerinin model uyumu için yeterli düzeyde oldukları belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda ölçme aracının yedi alt boyutunun (Aile Kurumu ve Güven, Sosyo-Ekonomik Durum, Dini ve Siyasi Benzerlik, Fiziksel Özellik, Bekaret, Çocuk Bakımı, Aşk) olduğu ortaya çıkmıştır. Güvenirliğe ilişkin bulgulara göre ölçme aracının alt boyutlarına ilişkin iç tutarlılık katsayıları, .58 ile .84 arasında test tekrar test değerleri .65 ile .92 arasında değişmektedir. Bu sonuçlar geliştirilen “Eş Seçme Stratejileri Envanteri”nin, üniversite öğrencilerinin eş seçme stratejilerini ölçebilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Üniversite Öğrencileri, Eş Seçme Stratejileri

THE DEVELOPMENT OF CHOOSING PARTNER STRATEGIES INVENTORY

Öz

The purpose of this study was to develop a valid and reliable measurement tool to use in the determining of choosing partner strategies of university students. The developed measurement tool was applied to 708 students (388 girls,320 boys) get university education. As a result of Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Bartlett tests were done to control the suitability of data for factor analysis, KMO value was found as .78 and Bartlett’s Test of Sphericity value was found as 3238.32 (p<0.001). As a result of confirmatory factor analysis was done, fit indexes of inventory were calculated as χ2/sd, GFI, CFI, TLI, RMSEA. In the direction of obtained findings,it was determined that the measurement tool was a seven subscale structure (Family and Reliance, Socio-Economic Status, Religious and Political Similarity, Physical Feature, Virginity, Child Care, Love). According to findings relating to reliability, internal coefficient of consistence of measurement tool relating to its sub dimensions differ from .58 to .84, test-retest values differ from .65-.92. It shows that the choosing partner strategies inventory which was developed these findings is a valid and reliable measurement tool which can measure the choosing partner strategies of university students.

Anahtar Kelimeler

Marriage, University Students, Choosing Partner Strategies

Kaynakça

• Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., Hoeksema, S. N., Atkinson, R. L. (2002). Psikolojiye giriş. (Çev.Y. Alagon). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Bee, H., Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. (Çev. O. Gündüz). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Bacanlı, H. (2001). Eş seçimi tercihleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (15), 7-16.
• Bulut, I. (1993). Ruh sağlığının aile işlevlerine etkisi. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını, Ankara.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. (Çev. İ. D. Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (1994). Structural equation modeling with EQS and EQS/Windows. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Creamer, M. ve Campbell, I. M. (1988). The role of interpersonal perception in dyadic adjustment. Journal of clinical psychology, 44(3), 424-430.
• Durmazkul, A. (1991). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinin eş seçimi tercihleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. ve Alpkan, R. L. (2005). Marital adjustment. Düşünen Adam: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 18 (1), 39-47.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1. İstanbul: Pegem Akademi.
• Farajzadeh, N. (2011). Türk ve İranlı üniversite öğrencilerinin eş seçimi ile ilgili görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Field, A. (2009). Discovering statistics Using SPSS (3rd Edition). London: Sage.
• Güngör, H. C., Yılmaz, M. ve Balcı S. Ç. (2011). Romantizm ve eş seçimi tutum ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 180-188.
• Kalaycı, Ş. (ed.) (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaya, M. (2002). Cinsiyetleri farklı üniversite öğrencilerinin eş seçimi tercihlerine göre denetim odakları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Keklik, İ. (2011). Mate selection preferences of Turkish university students. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 44, 129-148.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford press.
• Möller, A. T. ve Van Zyl, P. (1991). Relationship beliefs, interpersonal perception and marital adjustment. Journal of Clinical Psychology, 47(1), 28-33.
• Nazlı, S. (2007). Aile danışmanlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ondaş, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin evlilik ve eş seçimiyle ilgili görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Senemoğlu, N. (1998). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Özen Matbaası.
• Shipman, A. S. C. (2011). Mate selection in modern India. ProQuest: Dissertations and Theses.
• Sipahi, B. Yurtkoru, E. S., ve Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şentürk, Ü. (2012). Sosyolojik açıdan parçalanmış aile ve çocuk ilişkisi. İstanbul: Kum Saati Yayınları
• Şimşek Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş‐Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks
• .
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel yayıncılık.
• Tolmacz, R., Goldzweig, G. ve Guttman, R. (2004). Attachment styles and ideal image of the mate. European Psychologist. 9(2), 87- 95.
• Türkarslan, N. ve Yurtkuran, S. (2007). Üniversite son sınıf öğrencilerinin evliliğin kuruluşuna ilişkin görüş ve düşünceleri. T.C.Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yay., Bilim Serisi, Genel Yayın No: 132. Afşaroğlu Matbaası Ankara.
• Tüzmen ve Özdağoğlu (2007). Doktora öğrencilerinin eş seçiminde önem verdikleri kriterlerin analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile belirlenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 215-232.
• Tabachnick ve L. S. Fidell (2001). Using multivariate statistics (4th ed; 653- 771). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2013). Evlenme ve boşanma istatistikleri, Sayı: 13469. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13469 (Erişim Tarihi: 2014, 18 Ocak).
• Uraz, G. (1979). Müstakbel eşten beklentiler üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• White, S. G., ve Hatcher, C. (1984). Couple complementarity and similarity: A review of the literature. American Journal of Family Therapy, 12(1), 15-25.
• Yıldırım, İ. (2007). Üniversite öğrencilerinin eş seçme kriterleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3 (27), 15-30.
• Yurtkuran-Demirkan, S., Ersoz, A. G., Şen, R .B., Ertekin, E., Sezgin, O., Turgut, A. M., Şehitoğlu, N. (2009). Boşanma nedenleri araştırması. T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Ankara.