Öğretmen Adayları için “Öğretim İlke ve Yöntemleri Dersi Öz Yeterlilik Ölçeği”nin Geliştirilmesi / Developing “Teaching Principles and Methods Cors Self-Efficacy Scale” for Pre Service Teachers

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 32, 401 - 415, 30.12.2015

Sekvan Kuzu , Servet Demir

Öz

Bu çalışmada öğretmen adaylarının, öğretim ilke ve yöntemleri dersi öz yeterliklerini ölçmeye ilişkin bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada ölçeği oluşturan maddeler YÖK’ün öğretim ilke ve yöntemleri dersi için belirlediği kur tanımına göre hazırlanmıştır. Oluşturulan taslakla ilgili konuyla ilgili uzman görüşünden yararlanılmıştır. Hazırlanan ön uygulama formu Mustafa Kemal Üniversitesinde öğrenim gören 327 öğretmen adayına uygulanmıştır. Toplanan formlardan 300 tanesi üzerinde istatiksel analizler yapılmıştır. Yapılan istatiksel analizler sonucunda ölçeğin geçerli ve güvenirli yapıda olduğu saptanmıştır. Faktör analizine göre ölçek, 6 faktör ve 33 maddeden oluşmaktadır. Faktörler toplam varyansın % 67’sini açıklamaktadır. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı (α) .958 olup, ölçeğin faktörleri için güvenirlik katsayısı .850-.919 arasında değişmektedir. Elde edilen sonuçlar göz önüne alındığında ölçeğin geçerli ve güvenilir bir yapıya sahip olduğu ve yapılacak olan araştırmalarda kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, Öz yeterlik, Öğretim ilke ve yöntemleri dersi, Öz yeterlik Ölçeği

Kaynakça

• Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının öz‐yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma‐ Kastamonu İli Örneği. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 (1). 93‐102.
• Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 6. Sayı 12. 2010. 235–252.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. Baskı). Ankara: PegemAkademi
• Büyüköztürk, Ş.,Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö,E.,Karadeniz, Ş. Ve Demirel F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Christensen, L. B. (2004). Experimental methodology. United States of America: Pearson Education.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P., & Malone, P. S. (2006). Teachers' Self-Efficacy Beliefs as Determinants of Job Satisfaction and Students' Academic Achievement: A Study at the School Level. Journal of School Psychology, 44, 473–490.
• Creswell, J. W., & Plano Clarck, V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. (Çev. Edit. Yüksel Dede, Selçuk Beşir Demir: Anı Yayıncılık). Sage Pablication.
• Çelik, E. R. ve Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi kavramlar-uygulmalar-programlama (2. Baskı), Anı yayınları: Ankara.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012), Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları (2. Baskı), Pegem Akademi: Ankara
• Ekici, G. (2008). Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik Algı Düzeyine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98–110.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Türk Psikologlar Derneği Yayınları No: 24, Ankara.
• Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-ı temel kavramlar ve işlemler (2.Baskı). Ankara: PegemAkademi.
• Güçlü, N. (2002). Sistem yaklaşımı ve eğitim örgütleri. (Edit. Leyla Küçükahmet ) Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Johson, R. B., Onwuegbuzie, A. J., & Turner, L. A. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Reseach, 1(2), 112-113 http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.130.8292&rep=rep1&type=pdf (Erişim: 27. 02.2015).
• Kahyaoğlu, M. (2011). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile çevre eğitimi öz‐ yeterlikleri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi Uluslararası E-Dergi. Cilt: 1. Sayı:2
• Kan, A. (2011). Ölçme araçlarında bulunması gereken niteliler. Eğitimde ölçme ve değerlendirme (Edit. Hakan Atılgan, 11. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
• Knoblauch, D.,& Woolfolk-Hoy, A. (2008). Maybe I can teach those kids. the influence of contextual factors on student teachers efficacy beliefs. Teaching and Teacher Education, 24(1), 166–179.
• Karakaya, İ. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Bilimsel araştırma yöntemleri ( Edit. Abdurrahman Tanrıöğen 2.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N.(2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. Baskı) . Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, B., ve Dönmez, C. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının üst düzeyli düşünme becerilerinin öğretimi ile ilgili öz yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(3), 107–122.
• Liaw, E. C., (2009). Teacher efficacy of pre-service teachers in taiwan: the influence of classroom teaching and group discussions. Teaching and Teacher Education. 25(1), 176–180.
• Numanoğlu, G. ve Bayır, Ş. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 197–212.
• Pehlivan, B. K. (2010). Öğretmen Adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9 (2), 749‐763.
• Sarıkaya, H. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgi düzeyleri fen öğretimine yönelik tutum ve öz‐yeterlik inançları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Schunk, D. H. (2011). Learning theories an educational perspective (Çev. Edit. Muzaffer Şahin, 2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Seferoğlu, S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz‐yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89–101.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (21 Baskı). Ankara: PegemAkademi.
• Seferoğlu, S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F., G. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, A. E. (2004). Öğretmen yeterliliklerinin belirlenmesi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. 58.
• Tabachnick, B. G.,& Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics (3 Ed.). New York: Harpercollins College Publishers.
• Tschannen-Moran, M.,& Woolfolk-Hoy, A. (2007) The differential antecedents of self-efficacy beliefs of noviced and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944–956.
• Woolfolk-Hoy, A., & Burke-Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: a comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343–356.
• Ünlü, H., Sünbül, A., M. ve Aydos, L. (2008). Beden eğitimi öğretmenleri yeterlilik ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 9, Sayı 2, (2008), (23-33).
• Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H.(2004a). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin türkçeye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 27, 260–267.
• Yılmaz, M., Köseğlu, P. Gerçek, C. ve Soran, H.(2004b). Öğretmen öz-yeterlilik inancı. Milli Eğitim, 58.
• http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi58/yilmazkoseoglu.htm
• Yüksel, İ. (2014). Investigating the ımpact of classroom management course on self-efficacy levels: an experimental study on pre-service teachers. Eğitim Bilim, 39(171), 259-269.
• YÖK. (2006). Eğitim fakülteleri araştırması. YÖK. Ankara.
• http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_programlar/aa7bd091-9328-4df7-aafa-2b99edb6872f (Erişim Tarihi: 27.11.2013)