Dil Eğitiminde Kullanılan Bilimsel Terminoloji Üzerine Bir Tasnif Çalışması / A Classification Study on Scientific Terminology Employed in Language Education

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 34, 0 - 0, 29.06.2016

Bilginer Onan

Öz

Dil eğitiminde kullanılan bilimsel terminolojiyi sınıflandırmayı amaçlayan bu çalışma, iki bölümden meydana gelmektedir. Çalışmanın birinci bölümünde, terim ve terminoloji konuları ele alınmıştır. Bu bağlamda, terimlerin genel özellikleri ve alan eğitiminde terminoloji kullanımının olumlu etkileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde, dil eğitimiyle doğrudan ve dolaylı ilgisi olan terimlerin kaynakları tespit edilmiştir. Dil eğitimiyle doğrudan ilgisi olan terimler, okuma eğitimi, yazma eğitimi, konuşma eğitimi, dinleme eğitimi, kelime hazinesi araştırmaları, ilkokuma ve yazma öğretimi alanlarından tespit edilmiştir. Disiplinler arası nitelik taşıyan terimler; iletişim, göstergebilim, beyin ve bellek araştırmaları, ölçme ve değerlendirme, bilgi felsefesi, gelişim ve öğrenme psikolojisi, öğretim ilke ve yöntemleri, metindilbilim, edebiyat, dil bilgisi ve dilbilimi alanlarından tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında, dil eğitimiyle doğrudan ilgili alanlardan tespit edilen terim sayısı 182’dir. Bu kategoride en fazla terime sahip olan çalışma alanı, konuşma eğitimidir. Çalışma kapsamında, yardımcı alanlardan derlenen terim sayısı 295’tir. Bu kategoride en fazla terim, Öğretim İlke Yöntemleri ile Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi alanlarını birleştiren Genel Kavramlar (76) başlığı altında tespit edilmiştir.  Literatürdeki terim kategorileri ve dağılım oranları göz önüne alındığında, dil eğitimi alanının disiplinler arası bir çalışma alanı olduğu söylenebilir.

Kaynakça

• Akyol, H. (2007). İlköğretimde Türkçe Öğretimi (Edt. Hayati Akyol-Ahmet Kırkkılıç). “Görsel Okuma ve Yazma”, Ankara: Pegem Akademi.
• Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (1998). Beden Dili. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çüçen, K. (2001). Bilgi Felsefesi. Bursa: Asa Yayınları.
• Demirci, K. (2013). Türkoloji İçin Dilbilim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dizdaroğlu, H. (1988). “Terimler Üzerine” Dil Yazıları I, Ankara: TTK Basımevi.
• Duman, B. (2015). Neden Beyin Temelli Öğrenme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Durak, M. (2005). Terimden Anlama Dilbilim Yazıları. İstanbul: Multılıngual Yayınları.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Guiraud, P. (1999). Göstergebilim. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Güzel, A. (2010). “Türkçe Eğitimi Bölümlerinde Kurulması Gerekli Görülen Ana Bilim Dalları”. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi (Türkçe Öğretimi Özel Sayısı). Sayı:27, 371-383.
• İmer, K.-Kocaman, A.-Özsoy, S. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Kasten, W. – Yıldırım, K. (2013). Okuma ve Yazma Eğitimi: Tek Başıma Öğrenemem ki!. Ankara: Pegem Akademi.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Köksal, A. (2003). Dil İle Ekin. İstanbul: Toroslu Yayınevi.
• MEB (2005). İlköğretim 1-5. Sınıf Programları Tanıtım El Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basımevi.
• Onan, B. (2013). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Onan, B. (2015). “Derin Yapı Yüzey Yapı İlişkisi Bağlamında Temel Dil Becerileri Üzerine Bir Analiz Çalışması.” Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 91-110.
• Pilav, S. (2008). “Terim Sorunu ve Eğitim Öğretimde Terimlerin Yeri ve Önemi”. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:16, No:1. 267-276.
• Rifat, M. (1998). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Saussure, F. (2001). Genel Dilbilim Dersleri (Çev: Berke Vardar), İstanbul: Multılıngual Yayınları.
• Senemoğlu, N. (2007).Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• TDK (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Toklu, O. (2003). Dilbilime Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Vardar, B. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: ABC Yayınevi.
• Zülfikâr, H. (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.