BİR KÖY ORTAOKULUNDA DİJİTAL HİKÂYELEME YÖNTEMİNİN ÖĞRENCİLERİN ETİK VE GÜVENLİK ÜNİTESİ ERİŞİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 47, 147 - 173, 28.04.2021

Ceren Bayrakdar , Hamide Şahinkayası

Öz

Bu araştırmanın amacı, bir köy ortaokulunda Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersinin Etik ve Güvenlik ünitesinin dijital hikâyeleme yöntemi ile kazandırılmasının öğrencilerin erişileri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desenindedir. Çalışma grubu, Van ilinin Özalp ilçesinde bulunan bir köy ortaokulunun iki adet altıncı sınıf şubesidir. Kontrol grubunda 24 öğrenci, deney grubunda ise 23 öğrenci bulunmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ve Etik ve Güvenlik Ünitesi Başarı Testi kullanılmıştır. Bilgi formu ile birlikte öntest olarak başarı testi uygulanmıştır. Beş hafta süren çalışmada üç haftalık deney süresince her iki grupta da aynı materyaller ve yöntemler kullanılarak ünite işlenmiştir. Kontrol grubundan farklı olarak deney grubuna üç hafta boyunca dijital hikâye senaryosu yazma ödevleri verilmiş; seçilen grubun hikâyesi grup yardımıyla öğretmen tarafından Microsoft (Ms) PowerPoint yazılımında dijital hikâyeye dönüştürülmüştür ve bu hikâyeler deney grubuna izletilmiştir. Deneysel uygulamanın ardından sontest yapılmıştır. Grupların sontest ortalama başarı puanları arasında anlamlı bir fark bulunamamış, ancak deney grubunun öntest ve sontest puanı arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Buna dayalı olarak Etik ve Güvenlik ünitesinde dijital hikâyeleme yönteminin kullanılmasının öğrenci başarısını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Benzer çalışmaların teknolojik altyapıya sahip köy okullarında tekrarlanması, bilgisayar laboratuvarı olan okullarda dijital hikâyelerin doğrudan öğrenciler tarafından oluşturulması, dijital hikâye senaryosu yazma ödevi verilirken her gruba farklı bir kazanımla ilgili hikâye yazdırılması ve tüm hikâyelerin dijitalleştirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

etik ve güvenlik, dijital hikayeleme yöntemi, bilişim teknolojileri ve yazılım dersi, erişi

Kaynakça

• Akgün, Ö.E., & Topal, M. (2015). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin bilişim güvenliği farkındalıkları: Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2) (Ağustos/August 2015), 98-121.
• Aksoy, D. A., & Tatli, Z. (2017). Yabancı dil konuşma eğitiminde dijital öykü kullanımı. Eğitim Bilimleri Dergisi 137–137. DOI: 10.15285/maruaebd.271060.
• Alkan, A. (2019). Özel Yetenekli Öğrencilerin e-Öykü Oluşturma Deneyimlerine Ait Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 288-300. DOI: 10.29329/mjer.2019.218.17
• Anılan, B., Berber, A. & Anılan, H. (2018). The Digital Storytelling Adventures of the Teacher Candidates. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry 9(3):262–87. DOI: 10.17569/tojqi.426308.
• Aslan Yüksel, P. (2016). Eğitimde dijital öykü kullanımı. Çağıltay, K ve Göktaş, Y. (Editörler) Öğretim Teknolojilerinin Temelleri: Teoriler, Araştırmalar, Eğilimler. Ankara: Pegem Akademi, ss. 807-824.
• Avcı, Z. Y., & Kapucu, M. S. (2020) Öğretmen Adaylarının Bilimsel Hikâye Oluşturma Sürecinin Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Kapsamında İncelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(2), 887-909. DOI: 10.18039/ajesi.738031.
• Balaman, F. (2016). Dijital öyküleme'nin üniversite öğrencilerinin demokratik değer yargılarına etkisi: Mustafa Kemal Üniversitesi örneği. Current Research in Education, 2 (1) , 42-52.
• Balaman, S. (2018). Digital storytelling: A multimodal narrative writing genre. Journal of Language and Linguistic Studies, 14(3), 202-212.
• Baki, Y. (2019) ‘Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Yazma Becerilerinin Geliştirilmesinde Dijital Öykülerin Etkisi’. Ana Dili Eğitimi Dergisi. DOI: 10.16916/aded.597269.
• Bedir Erişti, S. D. (2017). Çocuklarda teknoloji odaklı görsel iletişim ve dinamik bir görsel iletişim yolu olarak dijital öyküleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi | Istanbul University Faculty of Communication Journal. DOI: 10.17064/iuifd.333102.
• Büyükcengiz, M. (2017). Dijital öyküleme metodunun ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarı, bilimsel süreç becerileri ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (4.ed.). New Jersey: Pearson Education.
• Dayan, G., & Girmen, P. (2018). Türkçe eğitimi yazma sürecinde dijital öyküleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 6(3), 207–228. DOI:10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s10m
• Demirer, V., & Baki, Y. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital öyküleme sürecine ilişkin görüşleri ve algıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 11(4), 718-747.
• Dola, N., & Aydın, İ. (2020). Dijital Öykü Yazarlığının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Journal of Language Education and Research, 6 (1) , 17-34. DOI: 10.31464/jlere.637597
• Donmuş Kaya, V. & Akpunar, B. (2018). An investigation of prospective teachers’ 21st century skills effect about digital storytelling events. MANAS Journal of Social Studies, 7(4), 1-10.
• Erdem, Z. (2008). Öğretmen adaylarının bilişim teknolojilerini kullanımlarının etik açıdan değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ertan Özen, N. & Duran, E. (2019). Digital Storytelling in Secondary School Turkish Courses in Turkey. International Journal of Education and Literacy Studies. DOI: https://doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.7n.4p.169
• Girmen, P. Özkanal, Ü. & Dayan, G. (2019). Digital Storytelling in the Language Arts Classroom. Universal Journal of Educational Research 7(1): 55-65.
• Göçen, G. (2014). Dijital öyküleme yönteminin öğrencilerin akademik başarı ile öğrenme ve ders çalışma stratejilerine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Göçen Kabaran, G., & Aldan Karademir, Ç. (2017). Digital Storytelling Experiences of Pre-Service Teachers: An Action Research. Electronic Turkish Studies, 12(6), 369–386. DOI: https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.11443
• Gökçearslan, Ş., Günbatar, M. S., & Berikan, B. (2015). Ortaokul Öğrencilerinde Bilişim Etiği: Gerçek Yaşam Durumu Senaryolarıyla Bir Değerlendirme. Ege Eğitim Dergisi, 2015 (16) 2: 254-273.
• Gölpek-Sarı, F. & Seferoğlu, S. S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalık durumları ile sanal zorbalık yapma ve mağdur olma durumlarının incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 6(1), 54-77.
• Gömleksiz, M. N., & Pullu, E. K. (2017). Toondoo ile dijital hikâyeler oluşturmanın öğrenci başarısına ve tutumlarına etkisi. Electronic Turkish Studies, 12(32). DOI: 10.7827/TurkishStudies.12717.
• Güven, Y. (Ed.) (2018). 6. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğrenci Materyalleri, MEB: Ankara.
• Hasançebi, B., Terzi, Y., & Küçük, Z. (2020). Madde Güçlük İndeksi ve Madde Ayırt Edicilik İndeksine Dayalı Çeldirici Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 224–240. DOI: https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.615465
• Kahraman, Ö. (2013). Dijital hikâyecilik metoduyla hazırlanan öğretim materyallerinin öğrenme döngüsü giriş aşamasında kullanılmasının fizik dersi başarısı ve motivasyonu düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Karakoyun, F., & Kuzu, A. (2016). The Investigation of Preservice Teachers’ and Primary School Students’ Views about Online Digital Storytelling. European Journal of Contemporary Education, 15 (1). DOI: 10.13187/ejced.2016.15.51.
• Karakuş, M., Turhan Türkkan, B. & Arslan Namlı, N. (2020). Investigation of the Effect of Digital Storytelling on Cultural Awareness and Creative Thinking. Ted Eğitim ve Bilim, 45 (203), 309-326. DOI: 10.15390/EB.2020.8576.
• Kaya, O. & Tekiner Tolu, A. (2017). Investigating Digital Storytelling Method in German as a Foreign Language Teaching. Dil Dergisi, 0(168/1),5–20. DOI: 10.1501/Dilder_0000000235.
• Kocaman-Karoğlu, A. (2016). Okul öncesi eğitimde teknoloji entegrasyonu: dijital hikâye anlatımı üzerine öğretmen görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 175-205. DOI: https://doi.org/10.17569/tojqi.87166
• Kukul, V., & Kara, M. (2019). Dijital hikaye anlatımının öğretmen adaylarının gözünden incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1417-1446.
• Özpinar, İ. (2017). Matematik öğretmeni adaylarının dijital öyküleme süreci ve dijital öykülerin öğretim ortamlarında kullanımına yönelik görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1189-1210. DOI: http://dx.doi.org/10.14686/buefad.340057
• Özüdoğru, G., & Çakir, H. (2020). An investigation into the opinions of pre-service teachers toward uses of digital storytelling in literacy education. Participatory Educational Research, 7(1), 242-256.
• Pérez, M. E. D. M., Martínez, L. V., ve Piñeiro, M. R. N. (2017). Competencias comunicativas y digitales impulsadas en escuelas rurales elaborando digital storytelling. Aula Abierta, 45(1), 15-24.
• Prins, E. (2017). Digital Storytelling in Adult Education and Family Literacy: A Case Study from Rural Ireland. Learning, Media and Technology 42(3):308–23. DOI: 10.1080/17439884.2016.1154075.
• Robin, B. R. (2008). Digital Storytelling: A Powerful Technology Tool for the 21st Century Classroom. Theory into Practice, 47(3):220–28. DOI: 10.1080/00405840802153916.
• Sancar-Tokmak, H., Surmeli, H., & Ozgelen, S. (2014). Preservice Science Teachers' Perceptions of Their TPACK Development after Creating Digital Stories. International Journal of Environmental and Science Education, 9(3), 247-264.
• Şentürk Leylek, B. (2018). İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin gelişiminde ve okumaya yönelik tutumlarında dijital hikâyelerin etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Talan, T. (2019). Dijital öyküleme yöntemi ile ilgili yapılan çalışmalara sistematik bir bakış. 7. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumu Tam Metin Kitabı, 692-709. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Tarik-Talan/publication
• Turan, T., & Şeker, B. S. (2018). The effect of digital stories on fifth-grade students’ motivation. Journal of Education and Future, (13), 65-78.
• Turgut, G., & Kışla, T. (2015). Bilgisayar destekli hikâye anlatımı yöntemi: Alanyazın araştırması. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(2), 97-121.
• Yilmaz, M. M., & Siğirtmaç, A. (2020). A material for education process and the Teacher: the use of digital storytelling in preschool science education. Research in Science & Technological Education, DOI: 10.1080/02635143.2020.1841148
• Yamaç, A., & Ulusoy, M. (2016). The effect of digital storytelling in improving the third graders' writing skills. International Electronic Journal of Elementary Education, September 2016, 9(1),59-86.
• Yaman, E., Karakülah, D., ve Dilmaç, B. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin değerlerini yordayan iki önemli değişken: siber zorbalık eğilimleri ve okul kültürü arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 11, No. 26, 323-337.
• Yetsis Yazılım ve Yayıncılık (2018). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Akıllı Defter (1. Baskı), Konya.
• Yigit, E.O. (2020). Digital storytelling experiences of social studies pre-service teachers. International Journal of Technology in Education (IJTE), 3(2), 70-81.
• Yuksel, P., Robin, B., & McNeil, S. (2011, March). Educational uses of digital storytelling all around the world. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 1264-1271). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• Yürük, S. ve Atıcı, B. (2017). Dijital Öykü Temelli Değerler Eğitimi Materyallerinin Öğrencilerin Değer Kazanımına Etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1) , 56-74.